Το Kingdom Come: Deliverance, σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των RPG, δεν εκτυλίσσεται σε κάποιο μυθικό μεσαιωνικό κόσμο, γεμάτο με μαγεία και τέρατα κάθε είδους, αλλά τοποθετείται στην Βοημία του 1403, όταν αυτή ήταν μέρος της μεγάλης Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία καταλάμβανε το μεγαλύτερο κομμάτι της Κεντρικής Ευρώπης. Αυτομάτως, λοιπόν, το KC:D ξεχωρίζει από το σωρό. Επιπλέον, το παιχνίδι της Warhorse, όπως και το The Witcher 3, δεν είναι δομημένο πάνω σε ένα sandbox με ψήγματα αφήγησης, αλλά βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο σενάριό του. Μας διηγείται την ιστορία του Henry, γιου ενός ταλαντούχου σιδηρουργού που άφησε πίσω του τη μεγάλη πόλη και ζει ειρηνικά με την οικογένειά του σε ένα μικρό χωριουδάκι της Βοημίας. Όλα αυτά ανατρέπονται βίαια όταν ο ετεροθαλής αδερφός του βασιλιά Wenceslaus IV, του λεγόμενου Οκνηρού, εισβάλει στη Βοημία με μια ορδή Κουμάνων μισθοφόρων καίγοντας τα πάντα στο πέρασμά του. Ο Henry χάνει τα πάντα εκτός από τη ζωή του και βρίσκεται σχεδόν από σύμπτωση στην υπηρεσία του Sir Radzig Kobyla, ενός ευγενή που είναι πιστός στο βασιλιά Wenceslaus.
Ο Henry έχει δύο σκοπούς: να ανακτήσει το σπαθί που είχε φτιάξει ο πατέρας του για τον Sir Radzig και να πάρει εκδίκηση. Στην πορεία θα περιπλανηθεί σε μια περιοχή 16 τετραγωνικών χιλιομέτρων, διάσπαρτη με μικρά και μεγαλύτερα χωριά, και θα μάθει (μαζί του και εμείς) ότι η ζωή στη μεσαιωνική Τσεχία είναι πολύ επικίνδυνη για έναν ταπεινό χωρικό με φιλοδοξίες. Έστω και αν αυτές εστιάζονται στην εκδίκηση. Πράγματι, το Kingdom Come δεν χαρίζεται στον παίκτη. Το σύστημα μάχης είναι ταυτόχρονα πολύ ενδιαφέρον αλλά και δύσκολο, απαιτώντας από τον παίκτη να σκέφτεται προτού επιτεθεί και να αποφύγει το button mashing, το οποίο θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο θάνατο. Στο επίκεντρο του συστήματος αυτού βρίσκεται το Stamina, η αντοχή, η οποία χρησιμοποιείται για άμυνα και επίθεση και η οποία όταν μειωθεί αρκετά αφήνει τον Henry εκτεθειμένο σε τραυματισμούς. Η αντοχή αναπληρώνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα αδράνειας, οπότε η μάχη γίνεται μια άσκηση ισορροπίας μεταξύ άμυνας, επίθεσης και παύσης, μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη ευκαιρία, το άνοιγμα στην άμυνα του αντιπάλου ή ένα λάθος που πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Ωστόσο, όσο πιο πολύ μειώνεται η ζωή του Henry, τόσο περιορίζεται και η μέγιστη αντοχή, πράγμα που κάνει τη μάχη πιο δύσκολη. Επιπλέον, ο ήρωάς μας δεν είναι απλώς ένα σακί με hit points και μπορεί να τραυματιστεί σοβαρά, με αποτέλεσμα να έχει μειονεκτήματα στη μάχη.
Το χειρότερο που μπορεί να του συμβεί είναι να αρχίσει να αιμορραγεί. Αν δεν έχει πάνω του αρκετούς επιδέσμους, αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο πολύ γρήγορα. Εξυπακούεται ότι κατά τη διάρκεια της μάχης δεν μπορεί κανείς ούτε να δέσει τις πληγές του, ούτε να πιει κάποιο φίλτρο για να σωθεί. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο KC:D δεν είναι παιχνίδι hack 'n slash, αλλά απαιτεί προσοχή, τακτική και εξάσκηση στη μάχη. Ακόμα πιο δύσκολο στη χρήση είναι το τόξο: αν ο Henry αποφασίσει να κυνηγήσει, θα διαπιστώσει πως το να χτυπήσει κουνέλι με βέλος σε μια σεβαστή απόσταση είναι πολύ πιο δύσκολο απ΄ όσο φαντάζεται κανείς.
Η πείνα είναι κάτι που πρέπει να διαχειριστεί ο παίκτης, αν και υπάρχει μια πληθώρα από αφύλακτα τσουκάλια στα χωριά, αλλά και σε στρατόπεδα ή εργοτάξια εδώ κι εκεί που αρκούν για να τον σώσουν από τη λιμοκτονία, έστω κι αν δεν μπορεί να χτυπήσει ούτε...μοσχάρι σε δύο μέτρα απόσταση με το τόξο. Και δεν είναι λύση ούτε η αρπαγή όποιου τροφίμου βρίσκει μπροστά του ο Henry, καθώς αν αυτά δεν είναι παστά ή αποξηραμένα, τότε χαλάνε πολύ γρήγορα και επιφέρουν κίνδυνο δηλητηρίασης. Κάθετι που επιχειρεί να κάνει ο παίκτης καθορίζεται από κάποιο ability ή skill, τα οποία βελτιώνονται αμφότερα με τη χρήση. Επιπλέον, τα skills ανεβαίνουν και με εκπαίδευση από κάποιον ειδικό αλλά και διαβάζοντας βιβλία. Αν βέβαια μάθει ο Henry να διαβάζει, καθώς είναι και αυτή μια κάθε άλλο παρά αυτονόητη ικανότητα για το γιο ενός σιδερά.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του παιχνιδιού είναι ακριβώς αυτή η απεικόνιση της διαστρωμάτωσης της μεσαιωνικής κοινωνίας. Το στίγμα που συνοδεύει κάποια επαγγέλματα, όπως του δήμιου, της βοτανοθεραπεύτριας και του νεκροθάφτη, η άγνοια και αδυναμία των χωρικών να ορίσουν τη μοίρα τους, η περιορισμένη θέση των γυναικών, τα παράλογα προνόμια του κλήρου, τα ατελείωτα παιχνίδια ισχύος των ευγενών συνθέτουν όλα τον καμβά της ιστορίας του Henry και μας δίνουν μια ζωντανή αίσθηση της εποχής, έστω και σε αυτό το πολύ μικρό κομμάτι της Κεντρικής Ευρώπης. Πολύς λόγος έχει γίνει, βέβαια, για το κατά πόσο η ομάδα ανάπτυξης και συγκεκριμένα ο Daniel Vávra, γνωστός από τα Mafia Ι και ΙΙ και στη συνέχεια συνιδρυτής της Warhorse έχει «χρωματίσει» τον εν λόγω ιστορικό καμβά με βάση τις πολιτικές του πεποιθήσεις, οι οποίες κινούνται προς τα ακροδεξιά. Η αρνητική κριτική εστιάζει κυρίως στην απουσία οποιουδήποτε έγχρωμου NPC από το παιχνίδι. Κατά τη γνώμη μας είναι γελοίο το επιχείρημα της αναγκαιότητας ύπαρξης Αφρικανών ή Ασιατών σε ένα τόσο περιορισμένο σημείο της επαρχιακής Βοημίας του 15ου αιώνα. Ακόμα και αν υπήρχαν, η αντιμετώπισή τους από τους χωρικούς και το πολιτισμικό χάσμα θα ήταν τέτοιο, ώστε οποιαδήποτε ρεαλιστική αλληλεπίδραση θα κινδύνευε να επιφέρει ακόμα περισσότερες κατηγορίες για ρατσισμό.
Πολύ περισσότερο νόημα θα είχε να εξεταστεί κατά πόσο είναι ύποπτη η φαινομενική απουσία Εβραίων ή η απεικόνιση των Κουμάνων ως βαρβάρων οι οποίοι λίγο διαφέρουν από τους Μογγόλους (παρόλο που ιστορικά φέρονται να είχαν αφομοιωθεί σε μεγάλο βαθμό από τους Ούγγρους εκείνη την εποχή). Επιπλέον, παρόλο που είναι λογικό για χάρη ιστορικής ακρίβειας ο ρόλος των γυναικών να μην ωραιοποιείται, είναι ωστόσο απογοητευτικό να μην ξεχωρίζει καμία από αυτές και να αντιμετωπίζονται απλώς ως εν δυνάμει κατακτήσεις του πρωταγωνιστή. Ακόμα και η παιδική φίλη του Henry, η οποία μπορεί να τον σώσει σε μια κρίσιμη στιγμή και την οποία φλερτάρει σε μια ευχάριστη σειρά από mini-quests, καταλήγει να γίνεται απλώς άλλος ένας NPC μόλις εξυπηρετήσει το «σκοπό» της. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο πως ο Henry μπορεί να το παίξει Καζανόβας (αν θέλει ο παίκτης), αλλά το ότι δεν του δίνεται καμία άλλη επιλογή πέρα από αυτήν. Τελικά αυτό που μένει από τις αλληλεπιδράσεις του ήρωα με το άλλο φύλο είναι το "Alpha Male" buff με το οποίο κερδίζει +2 στο Charisma προσωρινά επειδή «ικανοποίησε τις ανάγκες του και αυτό φαίνεται». Αλήθεια, αυτή είναι η επεξήγηση του buff στο παιχνίδι. Από την άλλη, η απεικόνιση της μοίρας των συγχωριανών του ήρωα που προσπαθούν να επιβιώσουν ως πρόσφυγες έρχεται σε αντίθεση με όλα τα παραπάνω, δίνοντας ένα πολύ επίκαιρο μήνυμα, το οποίο δεν ταιριάζει καθόλου με οποιοδήποτε ακροδεξιό αφήγημα.
Αυτό είναι κάτι το οποίο τονίζεται έντονα στο παιχνίδι, καθώς όλοι οι κάτοικοι των χωριών που φιλοξενούν πρόσφυγες θα κάνουν παράπονα στον Henry επειδή τους θεωρούν τεμπέληδες, κλέφτες και ανεπιθύμητους. Δε φαίνεται, λοιπόν, να είναι κάτι που πέρασε απαρατήρητο από τους developers, αλλά μια συνειδητή επιλογή η οποία υποδηλώνει πως είτε ο Vavra δεν είχε τόση επιρροή στον τίτλο όσο πιστεύεται, είτε οι απόψεις του δεν είναι τόσο ακραίες, τελικά.
Ας αφήσουμε, όμως, στην άκρη την πολιτική και ας εστιάσουμε στο ίδιο το παιχνίδι. Τα προβλήματα του KC:D δεν εστιάζονται μόνο στο θέμα της ιστορικής ακρίβειας και της πολιτικής ορθότητας, αλλά στο γεγονός ότι συχνά φαίνεται πως η Warhorse Studios υπερτίμησε τις δυνάμεις της. Ο τεχνικός τομέας σε γενικές γραμμές είναι προσεγμένος, με τα δάση, τα χωριά και τα λιβάδια να απεικονίζονται με εξαιρετική λεπτομέρεια: οι χωματόδρομοι είναι γεμάτοι λακκούβες με λασπόνερα, τα λουλούδια σείονται στον άνεμο, ο ήλιος στέλνει κλεφτές αχτίδες μέσα από τα κλαδιά των δέντρων, το άλογό μας καλπάζει σαν αστραπή και να που προβάλλει από μια στροφή του δρόμου...ένας ακέφαλος οδοιπόρος.
Πολύ απλά αν τρέχουμε πολύ με το άλογο δε θα δούμε τόσο τα συνηθισμένα pop-ups, αλλά αόρατους, ακέφαλους ή γυμνούς ανθρώπους και textures χαμηλής ανάλυσης στους τοίχους που θυμίζουν παιχνίδι του 1990. Ενίοτε, έτυχε να εξαφανιστεί ακόμα και το έδαφος, μέχρι η μηχανή γραφικών να προλάβει να φορτώσει όλα τα στοιχεία που λείπουν. Αυτό δεν είναι βέβαια το μόνο bug. Με το πρώτο patch διορθώθηκαν κάπου 300 σοβαρά bugs που έκαναν αδύνατη την ολοκλήρωση κάποιων quests, αλλά ακόμα και μετά από αυτό τα προβλήματα επιμένουν: σε ένα main quest ο βασικός NPC είχε κλειδωθεί στο δωμάτιό του και ο μόνος τρόπος να τον φτάσουμε ήταν να περιμένουμε για δέκα λεπτά μέχρι να ανοίξει την πόρτα άλλος NPC ώστε να μπορέσουμε να χωθούμε και μεις.
O Henry θα κολλήσει σε θάμνους κατά τη εξερεύνηση και σε πόρτες σπιτιών, σπανιότερα και σε αόρατους τοίχους. Αυτό δε θα ήταν τόσο τραγικό αν το save system δεν έδινε άλλον ένα λόγο στον παίκτη να καταριέται. Στην αρχική του μορφή, το παιχνίδι επέτρεπε το save μόνο όταν ο Henry κοιμόταν σε κρεβάτι ή χρησιμοποιώντας το πανάκριβο ποτό Saviour Schnapps (το οποίο μπορούμε ωστόσο να παρασκευάσουμε κάνοντας αλχημεία). Ευτυχώς με το patch προστέθηκε τουλάχιστον η δυνατότητα Save on Exit, καθώς και autosaves σε κομβικά σημεία των quests. Αυτό όμως σύμφωνα με αναφορές παικτών έχει δημιουργήσει σοβαρές καθυστερήσεις στην έκδοση για PS4, κάτι που δε συμβαίνει στο PC. Μιας και μιλήσαμε για καθυστερήσεις πρέπει να αναφερθούμε στο loading. Το παιχνίδι φορτώνει συχνά και ενίοτε για αρκετή ώρα: μιλάμε με έναν NPC; Φόρτωση. Ανοίγουμε τον (πανέμορφο ομολογουμένως) χάρτη; Φόρτωση. Αγοράζουμε; Φόρτωση. Θέλουμε να παζαρέψουμε την τιμή; Άλλη φόρτωση. Κοιμόμαστε; Αναμονή και φόρτωση. Εννοείται πως τα cutscenes και τα set pieces απαιτούν και αυτά φόρτωση.
Μεταξύ όλης αυτής της αναμονής και ενίοτε του backtracking που πρέπει να γίνει για να αποφευχθεί κάποιο κόλλημα τα περιθώρια της υπομονής του παίκτη θα δοκιμαστούν σκληρά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προβληματικού σχεδιασμού είναι και το lockpicking, το οποίο είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Κάποια στιγμή χρησιμοποιήσαμε ένα Saviour Schnapps για να σώσουμε προτού επιχειρήσουμε να ξεκλειδώσουμε ένα (εύκολο, υποτίθεται) σεντούκι με θησαυρό. Αφού καταστρέψαμε και τα 7 lockpicks που είχαμε, φορτώσαμε το παιχνίδι για να ξαναδοκιμάσουμε. Το σεντούκι ήταν εκεί, αλλά ήταν πλέον ανενεργό. Ragequit.
Οφείλουμε να είμαστε δίκαιοι με το Kingdom Come: Deliverance. Τις στιγμές που λειτουργεί όπως πρέπει, η εμπειρία είναι εξαιρετική, ο ρεαλισμός του είναι καθηλωτικός και σε αρκετά σημεία το σενάριο και τα set pieces είναι άλλοτε διασκεδαστικά, άλλοτε επικά και άλλοτε δραματικά. Ο Henry είναι συμπαθής σαν ήρωας και οι διάλογοι ενίοτε είναι εμπνευσμένοι ενώ το σύστημα μάχης προσφέρει αγωνία, πρόκληση και εκνευρισμό σε ίσα μέρη. Όταν όμως οι μηχανισμοί του παιχνιδιού αποτυγχάνουν, τότε πραγματικά δοκιμάζεται η υπομονή μας και αυτό συμβαίνει δυστυχώς συχνά. H Warhorse είχε μεγάλο θράσος αποτολμώντας ένα τέτοιο εγχείρημα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι το KC:D ένα παιχνίδι για όλους. Όσοι μπορούν να αγνοήσουν τα σημαντικά του ελαττώματα, ωστόσο, μάλλον θα το ευχαριστηθούν.
Εφόσον διορθωθούν τα περισσότερα quest related bugs και περιοριστούν τα τεχνικά θέματα, θα ήταν κρίμα να φοβηθεί κάποιος τον τίτλο εξαιτίας του δύστροπου αρχικά lockpicking. Νομίζω η μεγαλύτερη ζημιά έγινε τις πρώτες μέρες, σε κάθε πρώτη προσπάθεια για lockpicking, μάχη και ακόμα χειρότερα pickpocketing που κατέληγε σε πλήρη αποτυχία. Το lockpicking, αφού προστέθηκαν πλέον τα δοντάκια σαν σημεία αναφοράς, είναι θέμα εξοικείωσης με τον μηχανισμό και εξάσκησης για να ανέβει το skill.
Είναι πολύ σημαντικό να λιώσεις όλα τα tutorials πριν αρχίσεις τις μαγκιές.
Το save ίσως ήταν πρόβλημα στην αρχή, αν και μια βραδιά σε κάποιο πανδοχείο είναι πάμφθηνη. Με το που αρχίσεις να βγάζεις καλά λεφτά - που γίνεται σχετικά εύκολα - δεν το σκέφτεσαι καν.
Τα χειρότερα έχουν περάσει και τα περισσότερα από αυτά είθισται - κακώς - να συναντώνται σε κάθε είδους τίτλους, τους πρώτους 2 μήνες κυκλοφορίας. Καταλαβαίνω βέβαια ότι ακόμα και στην τωρινή κατάσταση, τα μειονεκτήματα μπορεί να αποτρέπουν κόσμο από αγορά.
Επειδή σκεφτόμουν αν θα δοκιμάσω το game, διάβασα το review του Νίκου και δεν βλέπω να είναι αποτρεπτικό, οπότε μπορεί τις επόμενες εβδομάδες να ασχοληθώ περαιτέρω :D
Oh...δεν το περίμενα αυτό το 6.Kι αυτό γιατί το παιχνίδι έδειχνε ως κάτι το πραγματικά επαναστατικό με πολύ υψηλές προσδοκίες.Και η πλάκα είναι ότι όλα αυτά ισχύουν,τα αυτογκόλ είναι που του στερούν βαθμούς.Ο επίλογος του review δε θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρος.Κρίμα να οραματίζεσαι κάτι το πραγματικά σπουδαίο και να κολλάς σε βασικά πράγματα!Ελπίζω με τον καιρό να διορθωθούν όλα αυτά για να μην αδικούν πάνω απ'όλα τους ίδιους τους,τους εαυτούς.
Θέλω να είμαι ξεκάθαρος, το παιχνίδι έχει σίγουρα δυνατότητες αλλά απαιτεί ΥΠΟΜΟΝΗ. Επειδή φρόντισα να μιλήσω και με φίλους που έπαιξαν σε PS4, ώστε να έχω πιο σφαιρική εικόνα, ξέρω ότι ένας το έβαλε στην άκρη μέχρι να βγει το επόμενο patch και ένας άλλος το παράτησε εντελώς. Άρα και με βάση τη δική μου εμπειρία με το KC:D δεν μπορώ να συστήσω ανεπιφύλακτα ένα παιχνίδι το οποίο στην τρέχουσα μορφή του μπορεί κάποιος να το πληρώσει και να το παρατήσει μετά από 10 ώρες.
Δυστυχώς, ακόμα και μετά τα patch κάνοντας απλά save μπορεί να προκληθούν bugs στην άμεση περιοχή (σε μια περίπτωση σταμάτησε να λειτουργεί ένα chest, σε άλλη ο NPC που μιλούσα -main quest related- δεν σηκωνόταν από το τραπέζι). Αυτό με απέτρεψε από το να κάνω save συχνά. Το αποτέλεσμα ήταν ένα misclick να μου κοστίσει ένα πολύωρο session παιχνιδιού (πάτησα και κράτησα το Ε, οπότε αντί να μιλήσω με έναν μοναχό, του έκανα pickpocket).
Το πρόβλημα με τα textures που φορτώνουν μετά από μισό λεπτό όταν τρέχεις με το άλογο παραμένει. Θα μπορούσα να βάλω και screens, αλλά το θεώρησα κρίμα για τον τίτλο. Το ηθικό δίδαγμα; Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις open-world RPG για πρώτο τίτλο, έστω κι αν η ομάδα σου διαθέτει έμπειρους developers. Ούτε το Skyrim, ούτε το Witcher 3 έγιναν με την πρώτη. Προτιμώ, λοιπόν, να το πάρει κανείς και να με πει αυστηρό, παρά να με βρίζει κατόπιν εορτής για τα χρήματα που πέταξε.
Σκεφτόμουν ότι θα μπορούσε να πάρει 6 για τους εντελώς αντίθετους λόγους και θα το προτιμούσα.Δηλαδή να ήταν λειτουργικό και πολύ πιο απλοποιημένο.Τώρα τι να το κάνεις αν σου προσφέρουν τον κόσμο όλο και το τίμημα είναι ο συνεχής πόλεμος νεύρων.Το θεωρώ ανεπίτρεπτο και με αυτή την λογική και το 6 πολύ του είναι.Πραγματικά κάποια πράγματα δε μπορώ να τα καταλάβω,να θέλεις να δημιουργήσεις κάτι το επικό απ'όλες τις πλευρές και να αποτυγχάνεις να το κάνεις να λειτουργήσει.Παλάτι χτισμένο σε άμμο.Επί της ευκαιρίας,πολύ ωραίο και δίκαιο review μιας και τα rpg's είναι η αγαπημένη μου κατηγορία.Μεγάλο και ευκολοανάγνωστο. .Κρίμα πάντως γιατί το παιχνίδι έχει μέσα εκπληκτικά στοιχεία που πάνε σε άλλο επίπεδο τον ρεαλισμό του.
Νομίζω οτι αξίζει να ασχοληθεί κάποιος με τον συγκεκριμένο τίτλο ίσως μετά από αρκετά patch και με λίγο χαμηλότερη τιμή.Η εταιρεία πάντως πήγε καλά από θέμα πωλήσεων. Νίκο κατα πόσο μέτρησε θετικά ή αρνητικά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα μικρό στούντιο στο review σου;Επίσης θα ήθελα να προσθέσετε αυτό που είχα προτείνει να γράφετε σε ποια πλατφόρμα έγινε το review.
Το έχασα το σχόλιό σου ομολογώ :( Το review έγινε σε PC. Όσο για το θέμα του μικρού studio ναι, το σκέφτηκα. Από την άλλη ο gamer που δίνει τον οβολό του και μάλιστα στην περίοδο που περνάμε νομίζω ότι δεν ενδιαφέρεται πολύ για το αν οι developers υπερεκτίμησαν τις δυνατότητές τους και θέλει ένα παιχνίδι που δεν θα του σπάει τα νεύρα κάθε λίγο. Αυτή είναι η άποψή μου, τουλάχιστον.