Θάνατος, θνητότητα, διαχείριση συναισθημάτων, στενοχώρια και κατάθλιψη. Λέξεις που χαρακτηρίζουν άψογα το μεγαλύτερο μέρος του Persona 3. Είναι το παιχνίδι που γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ των -εξαιρετικά σκοτεινών- Shin Megami Tensei: Persona και Persona 2: Innocent Sin/Eternal Punishment με τα πιο ευδιάθετα (τουλάχιστον, σε επίπεδο παρουσίασης) Persona 4 και Persona 5. Είναι, επίσης, το πρώτο «μοντέρνο» Persona που έκανε βήματα μακριά από την σειρά Shin Megami Tensei και επιχείρησε να σταθεί μόνο του, τόσο στην ασιατική όσο και στην δυτική αγορά. Ήταν τόσο δημοφιλές, που κυκλοφόρησαν τρεις εκδόσεις του: η αρχική, το Persona 3 FES (από το “Festival”) και το Persona 3 Portable. Η τρίτη έκδοση, που κυκλοφόρησε για PSP το 2009, είναι κι αυτή που αναλύεται στο κείμενο καθώς η Atlus επέλεξε να την «φρεσκάρει» και να την διαθέσει σε σύγχρονες κονσόλες και υπολογιστές.
Στον κορμό του, το Persona 3 είναι ίδιο σε κάθε έκδοση, δηλαδή ένα RPG μοιρασμένο σε δύο βασικά κομμάτια. Το ένα είναι η «ημέρα», όταν ο παίκτης περνάει τον χρόνο του στο σχολείο και σε σχετικές δραστηριότητες με στόχο να χτίσει σχέσεις με άλλους. Το δεύτερο είναι η «νύχτα», όταν επισκέπτεται διάφορα σημεία της πόλης ή την παρέα του και, τελικά, επισκέπτεται τον μεγάλο πύργο Tartarus. Τι είναι ο Tartarus; Κάτι μυστήριο, κάτι που δεν βλέπουν όλοι οι άνθρωποι, κάτι σκοτεινό. Κάθε μεσάνυχτα, ισχύει η “Dark Hour”, ένα μυστηριώδες φαινόμενο κατά τη διάρκεια του οποίου οι άνθρωποι μπαίνουν σε φέρετρα για μια ώρα και ύστερα, δεν θυμούνται τίποτα για αυτή τη μια ώρα. Αυτό δεν ισχύει για τους χρήστες Persona, πανίσχυρων οντοτήτων που επικαλούνται για να τους βοηθήσουν στη μάχη ενάντια στα τέρατα που κυκλοφορούν κατά την Dark Hour και ζουν μέσα στον Tartarus. Οργανώνοντας την αντεπίθεση ενάντια στα τέρατα κι ερευνώντας το φαινόμενο της Dark Hour, όπως και τον Tartarus, η ομάδα SEES (Specialized Extracurricular Execution Squad) αξιοποιεί χρήστες Persona και επιστημονική γνώση με σκοπό να προλάβει τον αφανισμό της ανθρωπότητας από τα τέρατα. Μέλος της SEED είναι και ο πρωταγωνιστής, τον οποίο επιλέγει και ονομάζει ο παίκτης στην αρχή του παιχνιδιού.
Παρά την κάπως χαλαρή πρώτη εικόνα των λυκειόπαιδων και της ξέγνοιαστης καθημερινότητάς τους, το Persona 3 δεν είναι καθόλου ελαφρύ. Οι πρώτες στιγμές δείχνουν τον νεαρό πρωταγωνιστή να περιφέρεται ανάμεσα σε φέρετρα και βασικό συναίσθημα πολλών χαρακτήρων είναι η απελπισία. Θέματα αυτοκτονίας και λατρείας προς τον θάνατο θίγονται έντονα σε διάφορα σημεία. Ακόμη και ο τρόπος που επικαλείται ένα Persona, είναι συμβολικός, με τα μέλη της SEES να στρέφουν τα όπλα (Evokers) στο κεφάλι τους και να πυροβολούν. Είναι μια κίνηση που επαναλαμβάνεται κάθε φορά που ένας χαρακτήρας καλεί το Persona του και παραμένει άβολο από την αρχή ως το τέλος. Κι είναι τόσο «φρέσκια» αυτή η προσέγγιση, που απευθείας κάνει ενδιαφέρουσα όλη την ιστορία. Χωρίς να γίνεται γεμάτη κλισέ ή υπερβολική, δίνει μια διαφορετική οπτική για τη ζωή μερικών νεαρών που έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο, την απώλεια φίλων και αγαπημένων, τον φόβο του τι έρχεται, χωρίς ακρότητες. Είναι, πράγματι, το παιχνίδι που γεφυρώνει τα παλαιότερα με τα νεότερα Persona και αξίζει κανείς να το δοκιμάσει, αν μη τι άλλο, για την ιστορία και μόνο. Όμως, πέραν της ιστορίας, στον κορμό κάθε Persona είναι και το gameplay. Οι διάφορες δραστηριότητες που, κατά κύριο λόγο, γίνονται τη διάρκεια της ημέρας αποτυπώνονται περισσότερο μέσω διαλόγων παρά κάποιας ενέργειας του παίκτη. Έχοντας λίγες ώρες στη διάθεσή του καθημερινά, θα πρέπει να επιλέξει πώς να τις ξοδέψει προτού πάει για ύπνο και μια νέα μέρα ξημερώσει. Καθώς οι μέρες περνούν, τα πράγματα στον Tartarus αγριεύουν ενώ, ως μαθητής, ο πρωταγωνιστής θα πρέπει να τα πάει καλά και στο σχολείο. Είναι δύο αντιφατικές πλευρές που συνδυάζονται άψογα, αφήνοντας λίγο χρόνο ελεύθερο προτού ο παίκτης αναγκαστεί να αιματοκυλίσει τα μπουντρούμια του Tartarus.
Μπορεί να γραφτεί σε διάφορες λέσχες και να γνωρίσει άτομα με τα οποία θα περνούν μαζί χρόνο, αναπτύσσοντας δεξιότητες και κυρίως, σχέσεις μαζί τους. Αυτό μεταφράζεται ως ο μηχανισμός των Social Links, δεσμοί που δημιουργούνται ανάμεσα στον πρωταγωνιστή κι άλλα άτομα, οι οποίοι αντιστοιχούν σε μια Αρκάνα. Κάθε Αρκάνα, με τη σειρά της, αντιστοιχεί σε έναν τύπο Persona (π.χ. Strength ή Hierophant) και όταν ο παίκτης δημιουργεί ένα Persona στην συγκεκριμένη Αρκάνα, θα έχει καλύτερα στατιστικά και ξεκλειδώνονται ισχυρότερα Persona προς δημιουργία. Επιπλέον, ξεκλειδώνονται ορισμένες δυνατότητες, όπως η επιβίωση μετά από ένα θανατηφόρο χτύπημα. Δεδομένου του πόσο η μάχη στηρίζεται στα Persona, η ανάπτυξη των Social Links είναι πρακτικά απαραίτητη για να μην δυσκολέψει πολύ η ζωή του παίκτη. Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, αφού διαλέγοντας να αφιερώσει χρόνο σε ένα Social Link, αφήνει πίσω ένα άλλο, είτε λίγο είτε πολύ. Καθώς θα πρέπει να ανακαλύψει ποιος χαρακτήρας σχετίζεται με ποιο Social Link, αλλά και να υπολογίσει πώς θα τα αναπτύξει παράλληλα, ο χρόνος περνάει κι αυτό ίσως δημιουργεί άγχος. Το καλό είναι πως το βασικό Social Link, που φέρνει επιπλέον δυνατότητες σε όλη την ομάδα, αναπτύσσεται μόνο του με την πάροδο του χρόνου οπότε η «λάθος» επιλογή ενός Social Link δεν σημαίνει πως αποκλείεται ο τερματισμός του παιχνιδιού. Ένα από τα μεγάλα ατού της έκδοσης Portable, είναι η δυνατότητα επιλογής μεταξύ αγοριού ή κοριτσιού στον πρωταγωνιστικό ρόλο, εκεί που οι άλλες δύο επέτρεπαν μόνο την επιλογή αγοριού. Δεν είναι μια αμελητέα επιλογή, καθώς ναι μεν η βασική ιστορία εκτυλίσσεται με τον ίδιο τρόπο, όμως συμπεριφέρονται διαφορετικά απέναντι στους άλλους, έχουν διαφορετικό εξοπλισμό και διαφορετικά Social Links με άλλους χαρακτήρες. Είναι ένας σοβαρός λόγος να ξαναπαίξει κανείς το παιχνίδι, προσεγγίζοντας διαφορετικά πολλές καταστάσεις.
Μια από αυτές είναι οι μάχες, όπου το παιχνίδι γίνεται πραγματικά διασκεδαστικό. Ελέγχοντας έως και τέσσερις, ο παίκτης ρίχνεται στον Tartarus κι εξερευνά ένα-ένα τα πατώματά του, ερχόμενος αντιμέτωπος με απόκοσμα τέρατα σε κάθε γωνία. Με 264 ορόφους, ο Tartarus σίγουρα έχει πολύ «ζουμί». Χοντρικά, σκοπός είναι, έως το τέλος του παιχνιδιού, να έχει εξερευνηθεί πλήρως ο Tartarus όμως ο χρόνος δεν είναι απεριόριστος – ο παίκτης έχει περίπου έναν χρόνο στη διάθεσή του. Αυτός ο χρόνος περιλαμβάνει βόλτες, μαθήματα, εξετάσεις, ανάπαυση και εξερεύνηση του Tartarus, κάτι που είναι εξαιρετικά κουραστικό για τους μαθητές (ο χρόνος κυλάει διαφορετικά στην Dark Hour, λένε) κι έτσι δεν γίνεται να συμβαίνει κάθε βράδυ. Οπότε, ο παίκτης πρέπει να σκεφτεί στρατηγικά: είναι σε θέση να εξερευνήσει δέκα ορόφους σερί ή ριψοκινδυνεύει πολύ; Μήπως κουράσει πολύ την ομάδα του και χρειαστεί ανάπαυση, χαλώντας όλο τον προγραμματισμό; Επιπλέον, όσο βρίσκεται στους ορόφους του Tartarus, ο παίκτης δεν μπορεί να δημιουργήσει Persona και στηρίζεται σε αντικείμενα, μάγια (που καταναλώνουν MP) ή τυχαίο loot για να περιθάλψει την ομάδα, οπότε από όροφο σε όροφο τα περιθώρια στενεύουν. Σε κάθε όροφο, υπάρχει ενδεχόμενο να βρει θησαυρούς και πύλες που τον επαναφέρουν στον πρώτο όροφο, όπου μπορεί να δημιουργήσει Persona, να περιθάλψει την ομάδα ή να φύγει από τον πύργο και να συνεχίσει από τον συγκεκριμένο όροφο όταν επιστρέψει. Φυσικά, υπάρχει εξίσου ο κίνδυνος να συναντήσει δυνατά τέρατα εκεί που δεν το περιμένει κι αυτό δεν περιλαμβάνει μόνο τα bosses. Για όλους αυτούς τους λόγους, η εξερεύνηση του Tartarus είναι ίσως το απολαυστικότερο κομμάτι του παιχνιδιού.
Εθιστικό παραμένει, τόσα χρόνια μετά, και το κομμάτι των Persona. Ο πρωταγωνιστής ξεκινάει με ένα Persona, όμως όσο προχωράει το παιχνίδι, εξοπλίζεται με μια ντουζίνα διαθέσιμα Persona που τον συνοδεύουν σε κάθε μάχη. Κάθε Persona έχει άλλες δυνάμεις κι αδυναμίες ενάντια σε στοιχεία άλλων Persona, οπότε η επιλογή ενός Persona μέσα στην μάχη δεν έχει να κάνει μόνο με την επίθεση αλλά και με την άμυνα. Όμως, κάθε Persona έχει και διαφορετικές ικανότητες, από επιθέσεις έως debuffs, buffs και heal, πράγματα πάρα πολύ βασικά μετά τις πρώτες ώρες. Δεν αρκεί η επιλογή ενός Persona βάσει δύναμης/αδυναμίας, λοιπόν. Και πέραν αυτού, ακόμη και δύο ίδια Persona μπορούν να είναι εντελώς διαφορετικά σε στατιστικά και ικανότητες, όμως μόνο ένα τη φορά μπορεί να υπάρχει στο party. Εδώ έρχεται το κομμάτι του Fusion, όπου ο παίκτης ενώνει δύο ή τρία Persona για να φτιάξει ένα νέο. Το θετικό είναι πως γνωρίζει το αποτέλεσμα εκ των προτέρων και οι συνθέσεις αποθηκεύονται στο Compendium, οπότε μπορεί να ξαναβρεί εύκολα κάτι συγκεκριμένο χωρίς πειράματα. Αυτό που θέλει πειραματισμό, είναι η κληρονομικότητα των ικανοτήτων. Είναι εφικτό, πρακτικά, κάθε Persona να έχει μια τεράστια γκάμα από abilities τα οποία δεν θα είχε με τίποτα αν ο παίκτης έβρισκε το Persona απλώς μετά από μια μάχη. Κάποια abilities κληροδοτούνται μόνο μέσω του Fusion και μάλιστα, είναι απαραίτητο για να δημιουργηθούν τα πιο ισχυρά Persona του παιχνιδιού. Μόνον ο πρωταγωνιστής μπορεί να έχει πολλαπλά Persona, οπότε η στρατηγική δυσκολεύει – δεν γίνεται να δώσει όλη την «β’ ομάδα» από Persona σε έναν συμπαίκτη, για παράδειγμα.
Κι όσο για τη μάχη, είναι στα καλύτερά της – με διαφορά η καλύτερη εκδοχή ανάμεσα στις τρεις εκδόσεις. Αρχικά, επιτρέπει τον έλεγχο κάθε μέλους του party ξεχωριστά ενώ προσφέρει και την δυνατότητα να λειτουργεί αυτόνομα βάσει ορισμένων οδηγιών. Στις άλλες εκδόσεις, δεν ίσχυε κάτι τέτοιο, οπότε εδώ ελαχιστοποιείται το περιθώριο λάθους αφού ο παίκτης μπορεί να έχει τον πλήρη έλεγχο κάθε κίνησης. Χρησιμοποιείται το σύστημα “1 more” που συναντάται και σε επόμενα Persona, με το οποίο ο παίκτης κερδίζει έναν γύρο αν επιτεθεί στην αδυναμία ενός εχθρού. Αν όλοι οι εχθροί είναι πεσμένοι μετά από τέτοιες επιθέσεις, τότε μπορεί να εκτελεστεί ένα “All-Out Attack” από όλο το party μαζί, κάνοντας τρομερή ζημιά. Με τους ίδιους βασικούς κανόνες «παίζουν» και οι αντίπαλοι, οπότε όταν ένας απλός εχθρός καταφέρει να γυρίσει τα πάντα ανάποδα και η όποια στρατηγική καταλήγει στον κάλαθο των αχρήστων, η αδρεναλίνη πάει στα ύψη κι ο παίκτης πρέπει να σκεφτεί με προσοχή πώς θα ξανακερδίσει το επάνω χέρι. Πρόκειται για ένα άψογο, ισορροπημένο, γρήγορο και διασκεδαστικό «καθαρόαιμο» turn-based RPG, όσον αφορά στο συγκεκριμένο κομμάτι, και το σύστημα μάχης εύκολα κατατάσσεται στα μεγάλα υπέρ του τίτλου. Ειδικά τα bosses αποτελούν σημαντικό κομμάτι της εμπειρίας, δρώντας περισσότερο σαν γρίφοι παρά σαν αγώνες αντοχής. Στον τομέα της μουσικής, το Persona 3 έρχεται με ένα μίγμα hip-hop/rap και pop. Έχει μερικά εξαιρετικά κομμάτια, όπως το “Mass Destruction” που παίζει στις μάχες, το οποίο ίσως εκνευρίζει λίγο τις πρώτες φορές όμως ύστερα από λίγο «κολλάει». Αντίστοιχα, το “Burn My Dread”, που θεωρείται το αντιπροσωπευτικό τραγούδι του παιχνιδιού, είναι ήσυχο και ρυθμικό με μια ένταση στο ρεφραίν και μετά ηρεμεί ξανά. Δεδομένων των σκαμπανεβασμάτων που περνάει ο πρωταγωνιστής κι όλοι γύρω του, μάλλον ταιριάζει άψογα. Αλλά, υπάρχει ένα αλλά: η ισορροπία του ήχου είναι άνιση. Ξαφνικά βυθίσματα συνοδεύονται από ξαφνικά ανεβάσματα, σε διαλόγους και μουσική. Δεν φτάνει σε ακραία επίπεδα, για να «τρομάξει» με τις απότομες αλλαγές, αλλά σίγουρα εκνευρίζει. Τουλάχιστον, η Atlus κυκλοφόρησε ένα patch που διορθώνει τα θέματα.
Όλος αυτός ο πρόλογος για τις εκδόσεις και τις διαφορές, κλείνει τον κύκλο του εδώ. Το Persona 3 Portable, όπως σημειώθηκε, κυκλοφόρησε αρχικά για PSP και παρά το upscaling, η ανάλυση δεν αρκεί για να κάνει τα πάντα καλύτερα. Τα μοντέλα χαρακτήρων που χρησιμοποιήθηκαν στην έκδοση Portable έχουν λιγότερη λεπτομέρεια συγκριτικά με των εκδόσεων του PS2 – για παράδειγμα, οι χαρακτήρες έχουν χέρια «φτυάρια» χωρίς διακριτά δάχτυλα, κάτι που παρατηρείται εύκολα όταν πιάνουν το Evoker. Όμως, μεγαλύτερη απώλεια είναι τα τρισδιάστατα περιβάλλοντα. Στην έκδοση FES, για παράδειγμα, ο παίκτης μπορούσε να περιφέρεται σε διάφορα σημεία της πόλης και να συναντά άλλους ανθρώπους, όλα σε τρεις διαστάσεις. Στην έκδοση Portable, η εξερεύνηση πρακτικά γίνεται μια σειρά από μενού. Κάθε χώρος είναι μια δισδιάστατη ταπετσαρία με σημεία ενδιαφέροντος όπου ο παίκτης κλικάρει και δεν υπάρχει ίχνος ζωντάνιας. Το ίδιο ισχύει και για τα cutscenes (τα οποία είναι πολλά), όπου δύο δισδιάστατα πορτρέτα χαρακτήρων συνομιλούν μεταξύ τος και αφηγούνται όσα συμβαίνουν γύρω. Στην έκδοση FES, ο παίκτης έβλεπε την σκηνή, έβλεπε αντιδράσεις, όσα συμβαίνουν, χωρίς να χρειάζεται περιγραφές. Ο διάλογος, που ήδη ήταν μεγάλος σε έκταση, γίνεται ακόμη μεγαλύτερος για να φιλοξενήσει αυτές τις αλλαγές.
Τα μοναδικά τρισδιάστατα περιβάλλοντα είναι η εξερεύνηση στον Tartarus και στο περιβάλλον μάχης, όμως κάθε όροφος του Tartarus είναι μια σειρά από διαδρόμους δίχως λεπτομέρειες και ζωντάνια ούτως ή άλλως. Οι ίδιοι, πανομοιότυποι όροφοι ξανά και ξανά είναι το μοναδικό ουσιαστικό τρισδιάστατο περιβάλλον που θα βλέπουν οι παίκτες, εκτός μάχης. Ακόμη, τα πανέμορφα anime cutscenes έχουν αντικατασταθεί με ένα μίγμα διαλόγων μεταξύ πορτρέτων και τρισδιάστατων σκηνών, αφαιρώντας το άψογο στυλ του πρωτότυπου για κάτι τόσο βασικό. Η σκηνή που ο πρωταγωνιστής επικαλείται για πρώτη φορά το Persona του είναι αξέχαστη, όταν πρόκειται για την εκδοχή anime. Είναι ένα μεγαλειώδες, αναπάντεχο γεγονός που οι παίκτες θα θυμούνται. Στην έκδοση Portable, η σκηνή είναι τόσο βασική και άψυχη που «κλέβει» όλη την λάμψη. Και ναι, παρότι το gameplay είναι πιο ισορροπημένο, πιο διασκεδαστικό, πιο άμεσο, πιο ελεγχόμενο και πολυποίκιλο από κάθε άλλη έκδοση, ακόμη κι εκεί έγιναν κάποιες εκπτώσεις. Συγκεκριμένα, η έκδοση FES έφερε έναν νέο επίλογο με όνομα “The Answer”. Αυτό το περιεχόμενο δεν περιλαμβανόταν στην έκδοση Portable και, προφανώς, ούτε στην νέα έκδοση. Γενικώς, η Atlus είχε μια φανταστική ευκαιρία να ενώσει τις εκδόσεις FES και Portable για να φτιάξει την καλύτερη δυνατή εκδοχή του Persona 3, ενός πολυαγαπημένου τίτλου, όμως αρκέστηκε σε μια τόσο βασική μεταφορά.
Κλείνοντας, ναι, το Persona 3 Portable αξίζει τις περίπου 50-60 ώρες ανεπιφύλακτα, για κάθε λάτρη της σειράς, του είδους, των RPG ή μιας σκοτεινής ιστορίας. Πρόκειται για ένα ποιοτικό παιχνίδι που αντέχει στο πέρασμα του χρόνου, διότι η ιστορία που αφηγείται αποτελείται από σκέψεις που όλοι κάνουν και συναισθήματα που όλοι νιώθουν, οπότε δεν γερνάει. Ούτε το gameplay γερνάει, αφού αποτελεί τον κορμό των νεότερων Persona κι έτσι η μετάβαση από το νέο στο παλιό δεν είναι δύσκολη. Το μεγαλύτερο παράπονο έχει να κάνει με το πόσο απλή είναι η συγκεκριμένη μεταφορά, χωρίς ουσιαστικές βελτιώσεις, με όλα τα θετικά και αρνητικά που είχε η αρχική κυκλοφορία.
Για την καλύτερη εμπειρία σου θα θέλαμε να σε παρακαλέσουμε να το απενεργοποιήσεις κατά την πλοήγησή σου στο site μας ή να προσθέσεις το enternity.gr στις εξαιρέσεις του Ad Blocker.
Με εκτίμηση, Η ομάδα του Enternity