Τρία είναι τα πιθανά καθεστώτα με τα οποία θα αποκτήσει τριβή ο παίκτης: η δημοκρατία, η μοναρχία και οι φυλές. Για τις δημοκρατίες, όπως είναι η Ρώμη, κάθε ύπατος που εκλέγεται και ελέγχει ο παίκτης πρέπει να διαχειριστεί τη σύγκλητο που απαρτίζεται από πέντε παρατάξεις, όπως είναι το στρατιωτικό κόμμα ή το λαϊκό, ώστε να κερδίσει την υποστήριξή του και τις ψήφους που χρειάζεται για την οποιαδήποτε απόφαση θα πάρει το κράτος, είτε μιλάμε για την κήρυξη πολέμου είτε για τη διοργάνωση θριάμβου για κάποιο στρατηγό. Αυτός που θα διαλέξει κάποια από τις πολλές φυλές του κόσμου θα πρέπει να κρατά τους αρχηγούς όλων των φατριών ευτυχισμένους, ενώ όποιος ηγηθεί μιας μοναρχίας θα χρειαστεί να ετοιμαστεί για πιθανές διαμάχες ανάμεσα στους διαδόχους. Η δημοκρατία και δη η ρωμαϊκή είναι μακράν και από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις του τίτλου καθώς, όπως είναι χωρισμένη σε οικογένειες και σε κόμματα, ζει και αναπνέει από τους πολίτες της. Κάθε Ρωμαίος αποτελεί και έναν εν δυνάμει Scipio Africanus, σωτήρα και ήρωα της πόλης, αλλά και έναν Marcus Antonius, λαϊκιστή, τυχοδιώκτη και εχθρό της συγκλήτου. Γιατί οι πολίτες έχουν φιλοδοξίες, χαρακτηριστικά, αντιπαλότητες και η ποικιλομορφία τους αποτελεί πρόκληση για το πως θα τους διαχειριστεί ο παίκτης. Οικογένειες που κάποιο μέλος τους δεν συμμετέχει στην κυβέρνηση και συνεπώς δεν έχουν πρόσβαση σε κρατικό εισόδημα, χάνουν την πίστη τους στην πόλη. Στρατηγοί που κερδίζουν μάχες κερδίζουν και τις καρδιές των στρατευμάτων, που γίνονται πιστοί σε αυτούς και όχι στη σύγκλητο. Κυβερνήτες επαρχιών μπορούν να ξαφρίσουν μέρος των φόρων για να αυξήσουν τη δική τους περιουσία. Και πάνω απ' όλα τα κόμματα προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια του υπάτου προσφέροντάς του την υποστήριξή τους και τις ψήφους τους για τα επόμενα χρόνια, αφού βέβαια χρεώσουν μια χάρη που αργά ή γρήγορα θα ζητήσουν να ανταποδωθεί. Δεν είναι βέβαια απαραίτητο να κρατήσει ο παίκτης στο πλευρό του τη σύγκλητο, καθώς μπορεί να επιβάλει τις αποφάσεις του, αλλά με αυτόν τον τρόπο αυξάνει το επίπεδο της τυραννίας, που σε υψηλό επίπεδο έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί και ο κίνδυνος επανάστασης ενάντια στο δυνάστη. Σε περιπτώσεις μεγάλου κινδύνου είναι στην ευχέρεια του παίκτη να διαλέξει εάν θέλει να θέσει στο τιμόνι της δημοκρατίας ένα δικτάτορα που θα κρατήσει σφιχτά τα χαλινάρια της εξουσίας και θα βγάλει τη χώρα από την κρίση. Και πάλι, όμως, ένας δικτάτορας μπορεί να αποδειχθεί Julius Caesar ή να εγκαταλείψει τη θέση οικειοθελώς σαν ένας ακόμη θρυλικός Cincinnatus.
Η δημοκρατία, όπως αντιλαμβάνεται κανείς, είναι ενεργό στοιχείο και αφού κάθε μερικά χρόνια έρχονται οι εκλογές και τα πρόσωπα αλλάζουν η πρόκληση παραμένει η ίδια. Και αυτό το είδος της πολιτικής που προσφέρει στον παίκτη το Imperator δεν είναι ένα mini game για να τον κρατάει απασχολημένο όταν δεν εκστρατεύει με τις λεγεώνες. Είναι βασικό κομμάτι του τίτλου και αντιπροσωπεύει την πεμπτουσία της ίδιας της δημοκρατικής Ρώμης. Μιας οντότητας συνυφασμένης στις μέρες μας με τη στρατιωτική δύναμη και τη νομική πρωτοπορία αλλά στην πραγματικότητα μιας σύνθεση από την πυγμή, το όραμα και την ιδιοσυγκρασία σπουδαίων ανδρών. Και μερικούς απ' αυτούς τους άνδρες θα συναντήσει κάποιος στο Imperator, έναν τίτλο, που πέρα από τους αριθμούς και τη στατιστική, απασχολείται και με την αφήγηση ιστοριών. Και μάλιστα αρκετά γνωστών ιστοριών. Με το πέρασμα του καιρού, και καθώς μια δημοκρατία όπως ήταν η ρωμαϊκή γιγαντώνεται, κάποια συμβάντα είναι αναμενόμενο να συμβούν ή να διαλέξει ο παίκτης να συμβούν. Στο Imperator εμφανίζονται άνδρες όπως ο Gaius Marius και στον παίκτη δίνεται η επιλογή να επιβληθούν οι αντίστοιχες αναμορφώσεις. Και ενώ αυτές οι επιλογές σίγουρα έχουν θετικό αντίκτυπο στο παιχνίδι ταυτόχρονα ανοίγουν και το δρόμο για τη μετατροπή του πολιτεύματος από τη δημοκρατία στη μοναρχία. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αν το επιθυμεί ο παίκτης, και η δημιουργία της αυτοκρατορίας μπορεί να γίνει και πριν τη χρονική περίοδο του Αυγούστου. Βέβαια δεν χρειάζεται να είναι η κατάλυση της δημοκρατίας κάτι το τρομερό. Η όλη εμπειρία καθώς το πολίτευμα καταρρέει και η εξουσία επικεντρώνεται σε ένα άτομο είναι ένα, θεματικά σωστό, τρενάκι εξελίξεων στην πορεία του οποίου αξίζει να αφεθεί ο παίκτης και να απολαύσει.
Η μοναρχία επίσης βασίζεται στα πρόσωπα αλλά εδώ τα πράγματα είναι πιο μονοδιάστατα. Μπορεί να μην υπάρχουν εκλογές αλλά και πάλι ο παίκτης πρέπει να διαχειριστεί τους χαρακτήρες της αυλής του καθώς καλείται να προστατέψει τη δυναστεία του από επαναστάτες, κυρίως από το ίδιο του το αίμα καθώς επίδοξοι διεκδικητές του θρόνου θα μηχανορραφήσουν για να αποκτήσουν αυτό που η σειρά της γέννησής τους μπορεί να τους στέρησε. Οι φυλές είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση αλλά ταυτόχρονα και η πιο κακοδουλεμένη στο παιχνίδι. Οι στρατιές των φυλών δεν μπορούν να διασπαστούν σε μικρότερες με αποτέλεσμα και να έχουν στρατηγικό μειονέκτημα και να μειώνεται ο αριθμός των στρατιωτών από τις φθορές που πάντα υπόκεινται τα στρατεύματα που βρίσκονται σε περιοχές με ανεπαρκείς πόρους. Μάλιστα, επειδή μερικές φυλές έχουν την επιλογή της μετανάστευσης, είναι εκνευριστικό το πόσο συχνά βρίσκονται στρατιές των οποίων ηγούνται κατώτεροι αρχηγοί σε περιοχές που εγκαταλείφθηκαν, με αποτέλεσμα ο παίκτης να χαραμίζει χρόνο στη δημιουργία σχέσεων με γειτονικά κράτη ώστε να επιτραπεί η διέλευση των απομονωμένων στρατιών. Από την άλλη, βέβαια, οι φυλές έχουν και τη μεγαλύτερη δυναμική εξέλιξης ως λαοί στο πέρασμα του χρόνου, αφού αν το θέλει ο παίκτης μπορεί να οδηγήσει τις φατρίες που χειρίζεται σε μόνιμες κατοικίες και από καλύβες με λάσπη και από εκεί σε δημοκρατία ή σε μοναρχία με μαρμάρινα κτίρια.
Πολλές περιοχές θα παραμείνουν ανέπαφες από κατακτητές για πολλά χρόνια και ο βασικότερος λόγος είναι πως δεν αξίζει να κατακτηθούν. Ως αποτέλεσμα, αρκετό μέρος του χάρτη αποτελείται από μικρές χώρες που διαρκώς αναλώνονται στο να πολεμούν η μία την άλλη, δημιουργώντας συμμαχίες και αμυντικές συμφωνίες που θα σπάσουν μια γενιά αργότερα. Κατά βάση, όμως, έτσι λειτουργεί ένα κράτος ανεξαρτήτως μεγέθους. «Οι υποσχέσεις που δόθηκαν ήταν μια ανάγκη του παρελθόντος, η αθέτησή τους είναι μια ανάγκη του παρόντος», είχε πει ο Μακιαβέλλι, και ο παίκτης θα υιοθετήσει το συγκεκριμένο ρητό στο Imperator. Πρέπει να δημιουργηθούν αναγκαστικά συμμαχίες στο ένα μέτωπο και να καλυφθούν με αυτόν τον τρόπο τα νώτα, αν ο παίκτης αποφασίσει να επικεντρωθεί κάπου αλλού στον χάρτη ή, στο πιο συχνό φαινόμενο, για να τα βάλει ο παίκτης με μια πιο μεγάλη δύναμη. Για μικρότερες χώρες οι συμμαχίες είναι μονόδρομος για την επιβίωσή τους. Τουλάχιστον μέχρι να πατήσουν στα πόδια τους και στραφούν ενάντια στους παλιούς τους συμμάχους. Όσο μεγαλώνει το εκτόπισμα μια χώρας, αυτή μπορεί να χάσει το δικαίωμα να σχηματίζει συμμαχίες και να αυξάνονται και οι επιλογές για το πώς μπορεί να επηρεάσει άλλες χώρες. Στη φαρέτρα της εξωτερικής πολιτικής προστίθενται οι επιλογές να υποστηριχθούν οι επαναστάτες που έχουν ξεσηκωθεί σε μια χώρα, να απειλήσει ο παίκτης μια αντίπαλη χώρα με πόλεμο ώστε να την πιέσει και να καρπωθεί αναίμακτα τις υποχωρήσεις, αλλά και να εγγυηθεί την ανεξαρτησία μια άλλης χώρας ώστε να δημιουργήσει ένα buffer state ή ένα υπό προϋποθέσεις υποτελές κράτος. Η τήρηση των συμμαχιών, ο επεκτατικός ρυθμός, η αθέτηση μιας εκεχειρίας, όλα έχουν τον αντίκτυπό τους. Γιατί όμως πρέπει να απασχολεί τον παίκτη το πως τον βλέπουν τα υπόλοιπα κράτη όταν στο τέλος θα κατακτηθούν και θα προστεθούν στην αυτοκρατορία του; Γιατί, φιλόδοξε Μυθριδάτη, όπως η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα και το ίδιο ισχύει και για μια αυτοκρατορία. Η κακή γνώμη των γειτόνων αυξάνει την πιθανότητα να δημιουργήσουν αμυντικές συμφωνίες και συμμαχίες και φυσικά μειώνει τις πιθανότητες να είναι διατεθειμένοι να κάνουν εμπόριο με τον παίκτη.
Όσον αφορά όμως στον ίδιο τον πόλεμο το Imperator είναι πιο πολύπλοκο από τις περισσότερες παρόμοιες στρατηγικές που βασίζονται κυρίως στο ποιος θα έχει μεγαλύτερο στρατό. Από μονάδες έχει απ' όλα ο μπαξές καθώς, αναμενόμενα, οι λεγεωνάριοι παίρνουν τη θέση του βαριά οπλισμένου πεζικού για τους Ρωμαίους, ενώ, αντίστοιχα, οι 'Ελληνες έχουν τους οπλίτες, ακόμη και αν εκτός του ονόματος δεν αλλάζει κάτι στο gameplay. Τοξότες, ιππείς, άρματα, καμήλες και ελέφαντες μάχης, όπως και όλες οι μονάδες, για να παραχθούν χρειάζεται πρώτα να έχει ο παίκτης στην κατοχή του το αντίστοιχο αγαθό. Δεν γίνεται τριήρης χωρίς ξύλο και ελέφαντα χωρίς... ελέφαντες. Κάθε στρατιά έχει την ικανότητα να διαλέξει και μια τακτική που κάνει counter αλλά και γίνεται counter από άλλες τακτικές. Κάθε στρατιά μπορεί να αποτελείται από πληθώρα διαφορετικών μονάδων και η σύστασή της επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της τακτικής που θα επιλέξει ο παίκτης. Η ανίχνευση και η παρατήρηση άλλων στρατιών, της τακτικής που έχουν επιλέξει αλλά και τα traits του αντίπαλου στρατηγού προσθέτει ένα ιδιαίτερο βάθος στο σύστημα της μάχης χωρίς να το κάνει ιδιαίτερα περίπλοκο. Δεν χρειάζεται βέβαια να γίνεται micromanagment στην κάθε στρατιά καθώς δίνεται η επιλογή να δοθούν κάποιες διαταγές από τον παίκτη για το ρόλο που θα έχει η καθεμιά και να αφήσει το AI (που λειτουργεί αρκετά καλά) να κάνει τη δουλειά του. Έτσι άλλη στρατιά μπορεί να αναλάβει να φυλάει τα σύνορα και να πολεμάει τους εισβολείς, άλλη να κινηθεί επιθετικά μόνο ενάντια σε επαναστάτες και να αγνοεί οποιαδήποτε άλλη εχθρική στρατιά και άλλη να παραμείνει σε εφεδρεία και να εμπλέκεται μονάχα αν μια άλλη συμμαχική χρειάζεται βοήθεια. Οι ναυμαχίες και το αντίστοιχο σύστημα του AI για τις τριήρεις δεν είναι εξίσου καλά. Δεν υπάρχει το ίδιο βάθος στη μάχη και οι επιλογές για τους στόλους έχουν να κάνουν κυρίως με το αν θα πρέπει να κυνηγήσουν αντίπαλους στόλους ή να χρησιμοποιηθούν ως μεταγωγικά για την μετακίνηση του στρατού. Παρά την έμφαση που δινόταν στο ναυτικό στην αρχαιότητα, αυτή δεν μεταφράζεται με το ίδιο ειδικό βάρος όπως άλλα κομμάτια του τίτλου. Αυτή η αποτυχία στο να μεταφραστεί ουσιαστικά η ναυτική υπεροπλία στο Imperator κάνει γίγαντες της αρχαιότητας όπως ήταν η Καρχηδόνα, που είναι μοιρασμένη στη βόρεια Αφρική και στη Σικελία όταν ξεκινάει κάποιος να παίζει το παιχνίδι, να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση καθώς το ναυτικό δεν μεταφράζεται σε εμπορικό και στρατιωτικό πλεονέκτημα.
Η έννοια «Empire» δεν μεταφράζεται επακριβώς σαν «αυτοκρατορία» στα ελληνικά. Ενώ και οι δύο λέξεις αναφέρονται σε απολυταρχία, η ελληνική χάνει μια δεύτερη έννοια: αυτήν του κράτους που αποτελείται από παραπάνω από ένα έθνος. Στο Imperator οι κάτοικοι των κρατών αποτελούν μέλη κάποιου pop - έτσι ονομάζονται αυτές οι ομάδες που διακρίνονται από συγκεκριμένη τάξη, θρησκεία και κουλτούρα. Είναι σκοπός του παίκτη να καθοδηγήσει αυτές τις ομάδες και να επιλέξει πώς θα τις διαχειριστεί καθώς η καθεμιά έχει το ρόλο της. Όπως είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος, αν ένα pop έχει διαφορετική θρησκεία και κουλτούρα με αυτή του λαού του παίκτη τότε είναι και λιγότερο πρόθυμο να μείνει «φρόνιμο». Υπάρχει βέβαια η επιλογή να γίνει προσηλυτισμός και αφομοίωση ή να περαστούν νόμοι που θα επιτρέπουν σε αυτά τα pops να διατηρήσουν την ταυτότητά τους και να είναι και πιο υπάκουα. Όσον αφορά τώρα στην κοινωνική τάξη, κάθε μια έχει και το ρόλο της. Οι απελεύθεροι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του στρατού και του εμπορίου, οι πολίτες παράγουν έρευνες που κρατούν τον πολιτισμό μπροστά από τους υπόλοιπους, τα μέλη των φυλών απλά είναι χειρότεροι απελεύθεροι, που γίνονται πιο ανυπότακτοι όσο αυξάνεται το μέγεθος ενός κράτους και, τέλος, οι σκλάβοι, από τον ιδρώτα των οποίων αυξάνονται τα έσοδα του εμπορίου. Οι σκλάβοι είναι και ένας συντελεστής ώστε να μεγαλώσει οικονομικά ένα κράτος και ο τρόπος να αυξηθεί ο πληθυσμός τους είναι ο πόλεμος. Όπως γινόταν και στην πραγματικότητα, έτσι και στο Imperator θα γίνουν πόλεμοι, θα καταστραφούν πόλεις, για να αποκτηθούν σκλάβοι. Και όπως όλα τα τμήματα του gameplay αποτελούν διαύλους για ενδιαφέρουσες ιστορίες έτσι και τα pops έχουν να πουν τις δικές τους. Ίσως κάποια φυλή αποφασίσει να αφήσει τη χώρα του παίχτη για άλλες περιοχές. Ένα άλλο τυχαίο γεγονός που μπορεί να συμβεί είναι κάποια περιοχή του κράτους να προτείνει την απελευθέρωση μερικών σκλάβων που θα γίνουν απελεύθεροι. Λογικό είναι να μην είναι ό,τι καλύτερο η απελευθέρωση, καθώς επηρεάζει αρνητικά την οικονομία του κράτους, αλλά, από την άλλη, δυσαρεστημένοι σκλάβοι σημαίνουν και επανάσταση. Κι αν οι Σπαρτιάτες φοβόντουσαν τους είλωτες, οι Ρωμαίοι έτρεμαν τον Σπάρτακο.
Η μετατροπή κάποιων χαρακτηριστικών ενός pop μπορεί να γίνει με το πάτημα ενός κουμπιού αλλά, για κάθε χαρακτηριστικό, για κάθε pop και σε κάθε περιοχή χρειάζονται αντιστοίχως τόσα πολλά πατήματα. Και αυτή η «αγκύλωση» είναι χαρακτηριστικό των περισσότερων τίτλων της Paradox. Όλη η ομορφιά του Imperator, η πολιτική, η διαχείριση των νόμων, των στρατιών κ.τ.λ. κρύβετοννται βαθιά θαμμένα πίσω από ένα από τα πιο δυσανάγνωστα και ακατάστατα UI που υπάρχουν. Ακόμα όμως και τα πιο δυσανάγνωστα και ακατάστατα UI μπορούν εύκολα να προσπεραστούν αν υπάρχει ένα tutorial με «testiculi». Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν υπάρχει στο συγκεκριμένο τίτλο. Το tutorial καλύπτει τα απολύτως βασικά, παρέχει και κάποια bonuses στον παίκτη για να γίνει πιο εύκολο και του δίνει την ευχή του για να πάει στη Ρώμη ψάχνοντας. Για τους μυημένους στα της Paradox, το UI δεν θα αποτελέσει πρόβλημα. Το Imperator έχει στοιχεία, και τα χρησιμοποιεί σωστά, από άλλα παιχνίδια της εταιρείας όπως το Hearts of Iron, το Europa Universalis και το Crusader Kings 2, αλλά δεν πρωτοτυπεί με νέους μηχανισμούς όπως οι προαναφερθέντες τίτλοι και δεν εμβαθύνει το ίδιο σε αυτούς τους μηχανισμούς. Οι λεπτομέρειες στη διακυβέρνηση και το micromanagement έχουν σίγουρα βάθος αλλά μερικές φορές χάνουν το νόημα τους (τι αντίκτυπο έχει ένα μπόνους 0,05% στη φυσική ανάπτυξη του πληθυσμού;). Και ενώ καθένα από τα τρία καθεστώτα είναι ουσιαστικά διαφορετικό, δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ του ίδιου καθεστώτος όταν εφαρμόζεται σε διαφορετική χώρα. Δεν θα έπρεπε η δημοκρατίας της Ρώμης να λειτουργεί ουσιαστικά το ίδιο με αυτήν της Αθήνας ή της Καρχηδόνας. Εξαιτίας αυτού, μετά από πολλά playthroughs, ο παίκτης συνειδητοποιεί πως δεν υπάρχει ουσιαστική ταυτότητα για κάθε κράτος και πολίτευμα. Και ενώ είναι κατανοητό να μην είναι κομμένα και ραμμένα όλα για κάθε ένα από τα εκατοντάδες διαφορετικά κράτη που είναι διαθέσιμα για τον παίκτη, κάποιος θα περίμενε κάτι παραπάνω για τα πιο γνωστά απ' αυτά. Η Paradox υποσχέθηκε πως σύντομα θα κάνει την εμφάνισή της η δυνατότητα να υπάρχουν δύο ύπατοι στη Ρώμη, όπως όντως γινόταν, και ίσως σταδιακά να δούμε τη Σπάρτη με δύο βασιλιάδες κ.τ.λ. Και αυτή είναι η στρατηγική της Paradox εδώ και πολλά χρόνια. Με DLC και patches μπολιάζει τους τίτλους της με νέο περιεχόμενο, άλλοτε δωρεάν και άλλοτε επί πληρωμή, βελτιώνει και εμπλουτίζει τα gameplay και το εμβαθύνει. Και σε κάτι τέτοιο μπορούμε να ελπίζουμε στο μέλλον.
Αλλά, προς το παρόν, το Imperator: Rome είναι στη βάση του καλό. Έχει περιθώρια βελτίωσης αλλά έχει και αρκετό βάθος για να κρατήσει τον παίκτη κολλημένο στην οθόνη του για ώρες. Ειδικά για τους λάτρεις της συγκεκριμένης εποχής, το Imperator είναι ίσως το καλύτερο ιστορικό παιχνίδι στρατηγικής αυτήν τη στιγμή στην αγορά. Και αν δεν είστε λάτρεις της ιστορίας, δείτε το σαν ένα sandbox όπου όλα μπορούν να γίνουν. Οι Ινδοί να κατακτήσουν όλην την Περσία και να φτάσουν μέχρι τη Μακεδονία ή ένα μικρό γαλατικό χωριό να υποτάξει την ιταλική χερσόνησο. Η ιστορία είναι στο χέρι σας.
Για την καλύτερη εμπειρία σου θα θέλαμε να σε παρακαλέσουμε να το απενεργοποιήσεις κατά την πλοήγησή σου στο site μας ή να προσθέσεις το enternity.gr στις εξαιρέσεις του Ad Blocker.
Με εκτίμηση, Η ομάδα του Enternity