Μετακόμιση
Για όσους το PS4 Pro είναι η πρώτη τους επαφή με τη συγκεκριμένη πλατφόρμα, ό,τι θα ίσχυε με οποιαδήποτε άλλη έκδοση, ισχύει και εδώ. Αν όμως αγοράσει κάποιος PS4 Pro και έχει ήδη στην κατοχή του κάποιο PS4; Μπορεί φυσικά να κάνει log in και να κατεβάσει τα πάντα από την αρχή. Μπορεί όμως και να γλιτώσει χρόνο, συνδέοντας τη νέα κονσόλα με την παλιά χρησιμοποιώντας καλώδιο ethernet μεταξύ των συστημάτων ή για να συνδεθούν στο ίδιο router. Ύστερα από την έκδοση 4.00 του PS4 firmware αυτό ισχύει γενικά, μπορεί δηλαδή να γίνει η ίδια διαδικασία μεταξύ PS4 Pro και PS4 Pro, PS4 Pro και PS4, PS4 και PS4 Pro ή PS4 και PS4. Υπάρχει το σχετικό utility και η μεταφορά μπορεί να γίνει μετά την πρώτη εκκίνηση της κονσόλας. Πρέπει να είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους οι κονσόλες, να βρίσκονται στο ίδιο δίκτυο κ.λπ. Το πόσο θα διαρκέσει η μεταφορά είναι σχετικό. Ευτυχώς οι θύρες είναι Gigabit Ethernet άρα “αντέχουν” μέχρι 125MB/s, στα οποία δεν φτάνουν οι δίσκοι των απανταχού PS4. Εκτός από εγκαταστάσεις παιχνιδιών, είτε από δισκάκια είτε από ψηφιακά αντίτυπα, μεταφέρονται DLC, updates, save files, screenshots, video captures, wallpapers, ρυθμίσεις συστήματος, themes. Τα πάντα δηλαδή. Το μόνο που δεν περνά ουσιαστικά είναι τα passwords διαφόρων εφαρμογών τρίτων.
Η μεταφορά των δεδομένων δεν αχρηστεύει το προηγούμενο σύστημα. Ένα μόνο μπορεί να οριστεί ως πρωτεύον, ο ίδιος λογαριασμός χρήστη μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται και στο προηγούμενο σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι εφόσον υπάρχει δυνατότητα για cloud saves (δηλαδή ενεργή συνδρομή PS Plus), μπορεί να ξεκινήσει κάποιος να παίζει το ένα μηχάνημα και να συνεχίσει στο άλλο. Όσοι κάτοχοι PS4 έχουν σκοπό να αγοράσουν και το PS4 Pro, θα έχουν μια κάποια λύση πλέον για ορισμένα πιο εξεζητημένα, για το μέσο όρο, σενάρια. Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχει πάντα ένα σύστημα στο εξοχικό και να γλιτώνει κανείς λίγο κουβάλημα παραπάνω. Μπορεί να υπάρχει ένα σύστημα στο σαλόνι, για όλους, ένα σε πιο προσωπικό game room κ.ο.κ. Σίγουρα πάντως δεν μπορεί να είναι κάποιος συνδεδεμένος με τον ίδιο λογαριασμό, ταυτόχρονα, σε δύο PS4 οποιουδήποτε είδους. Λογικό.
Του κουτιού
Ο ένας επιπλέον “όροφος” αποδεικνύεται πως δεν φέρει μαζί του ανάλογη μεταβολή διαστάσεων. Το PS4 Pro είναι ελάχιστα πιο ψηλό από το το PS4, αλλά αισθητά πιο πλατύ, βαθύ και βαρύτερο, κάτι αναμενόμενο (3 εκατοστά πλατύτερο και μακρύτερο, 1,5 εκατοστό ψηλότερο και με βάρος 3,3 κιλά). Από τη μία, ο τρίτος “όροφος” υπονοεί επιδόσεις “ρετιρέ”, είναι ένας εύκολος τρόπος να ξεχωρίζει με την πρώτη ματιά ότι πρόκειται για το ισχυρότερο μοντέλο. Δεν είναι απλά σχεδιαστική επιλογή όμως. Κάνει χώρο για τους νέους αεραγωγούς. Εκεί που το προηγούμενο μοντέλο ήταν “τρύπιο” τελείως πίσω για να κυκλοφορεί ο αέρας και να αποβάλλεται θερμότητα, το νέο σύστημα τοποθετεί τους αεραγωγούς του μεταξύ των ορόφων. Στη χρήση φαίνεται ότι αυτό δεν είναι τρομακτικό αφού ο συνδυασμός διαστάσεων, ανοιγμάτων και ισχύος καταλήγει σε ανάλογο θόρυβο, θερμότητα κ.λπ. με εκείνα της κλασικής έκδοσης της κονσόλας.
Κάτι ακόμη που διαφέρει εξωτερικά είναι το πλαστικό περίβλημα. Είναι πιο άγριο πλέον στην υφή σε σχέση με το παλιό και, εικάζουμε, πιο ανθεκτικό. Τουλάχιστον αποτελεί παρελθόν η γυαλιστερή επιφάνεια του πρωτοτύπου και μαζί της και η όλη ιδέα των διακοσμητικών, κουμπωτών τέτοιων καλυμμάτων. Αν ένα πράγματα έχει φανεί όλα αυτά τα χρόνια, είναι ότι είναι ευκολότερο να πουληθεί ειδική έκδοση/σχέδιο κονσόλα από αποσπώμενα κομμάτια που αλλάζουν την εμφάνιση. Απλά η Sony το μαθαίνει τώρα όπως φαίνεται, ενώ η Microsoft έχει να θυμάται τα πάντα από την προ Xbox 360 S εποχή. Εμάς μας είναι αρκετό που γλιτώσαμε από τη γυαλιστερή επιφάνεια. Με λίγη τύχη θα κατανοήσουν όλοι ότι το να γυαλίζει κάτι δεν είναι προτεραιότητα ενώ είναι ό,τι χειρότερο για δαχτυλιές και γρατζουνιές.
Τα πλήκτρα αφής αποτελούν παρελθόν και σε αυτήν την έκδοση της κονσόλας (ύστερα από την ανάλογη επιλογή που έγινε στο PS4 Slim). Μία λεπτή, μαύρη πλαστική γραμμή κρύβει δύο πλήκτρα πίσω της, ένα για την ενεργοποίηση και ένα για την εξαγωγή οπτικού δίσκου από το drive. Κατά μήκος της γραμμής αυτής βρίσκεται και η φωτεινή λωρίδα που προηγουμένως βλέπαμε στο πάνω μέρος της κονσόλας. Είναι πιο διακριτική και δεν έχει την ίδια ένταση από άκρη σε άκρη, όπως άλλωστε ίσχυε και στον προκάτοχό της. Και ο λογότυπος είναι πλέον μεταλλικός στο πάνω μέρος της κονσόλας, υφίσταται όμως και στο κάτω μέρος (αλλά όχι μεταλλικό και τόσο γυαλιστερό). Στη βάση του σασί οι γραμμές καουτσούκ που φρόντιζαν να μην ακουμπά πλήρως σε επιφάνεια το σύστημα έχουν αντικατασταθεί από ανάλογα στηρίγματα σε όλες τις πλευρές. Η χαριτωμένη λεπτομέρεια είναι πως το καθένα έχει σχήμα ενός από τα face buttons που έχουν συνδεθεί με το PlayStation brand τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια.
Και μιας και μιλάμε για φωτισμό, ώρα να στραφούμε στο DualShock 4. Χρησιμοποιεί την ίδια ακριβώς μπαταρία, οπότε μην περιμένετε αλλαγές στην αυτονομία, ενσωματώνει όμως δυο αλλαγές. Η πρώτη είναι μια ημιδιαφάνεια στο πάνω μέρος του touch pad ώστε να φαίνεται από πάνω ο φωτισμός του light bar. Έτσι τουλάχιστον, όταν χρησιμοποιείται χρώμα για να μεταφερθεί κάποια πληροφορία, θα είναι πιο προφανές το μήνυμα, χωρίς να χρειάζεται να βασιζόμαστε σε κοντινές αντανακλάσεις και διπλοτσεκαρίσματα για να βγαίνει άκρη πάνω στη δράση.
Η δεύτερη αλλαγή έχει να κάνει με το πώς μεταφέρει δεδομένα στην κονσόλα η συγκεκριμένη έκδοση του DualShock 4 (η οποία πωλείται και ξεχωριστά προφανώς - είναι άλλωστε μια “κανονική” έκδοση του χειριστηρίου). Προηγουμένως ακόμη και με σύνδεση στην κονσόλα με καλώδιο USB, τα δεδομένα εξακολουθούσαν να μεταφέρονται μέσω Bluetooth. Τώρα όμως μπορούν να μεταφέρονται και μέσω του καλωδίου. Μικρή σημασία θα έχει η διαφορά αυτή για τους περισσότερους, μπορεί να κάνει διαφορά όμως σε fighting games και pro gaming ακριβώς επειδή το καλώδιο εξακολουθεί να υπερτερεί σε θέματα lag/latency έναντι του Bluetooth. Επιπλέον κάνει δυνατή τη χρήση του χειριστηρίου αυτού σε PC, ακόμη και αν αυτό δεν υποστηρίζει επικοινωνία μέσω Bluetooth. Δύο διαφοροποιήσεις μένουν που πιάνει το μάτι πριν καν συνδεθεί η κονσόλα. Η μία είναι πως υπάρχει πλέον και μια θύρα USB στο πίσω μέρος, αντί μόνο για τις δύο εμπρόσθιες. Είναι μεγάλη ευκολία για όσους επενδύουν σε PS VR, διότι πρέπει να συνδεθεί και σε USB το τελευταίο. Σε κανονικό PS4 η μόνη λύση είναι ένα καλώδιο που να “πετάει” από την πρόσοψη της κονσόλα. Εδώ μπορεί να είναι ένα ακόμη στη δέσμη των υπολοίπων που βρίσκονται στο πίσω μέρος. Τέλος, διαφοροποίηση έχουμε και στο καλώδιο τροφοδοσίας. Μοιάζει με εκείνα που βλέπουμε σε desktop PCs, αλλά είναι δίπολο αντί για τρίπολο. Σημειώνουμε ότι εδώ προσφέρεται και οπτική έξοδος ήχου, κάτι που δεν ισχύει πλέον στο PS4 Slim. Το κλασικό PS4 είχε κανονικά.
Στο εσωτερικό
Το PS4 Pro έρχεται με δίσκο 1TB, που είναι αφαιρούμενος και χρησιμοποιεί SATA III. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερους και γρηγορότερους δίσκους. Και λέμε γρηγορότερους διότι ο ενσωματωμένος φαίνεται να έχει τις γνωστές επιδόσεις, δηλαδή φτάνει, χοντρικά, στα 70 MB/s.
Δεν έχει αλλάξει ούτε το Blu-ray drive, πράγμα που είναι μάλλον πιο περίεργο αν και κατανοητό με δεδομένο ότι η Sony ήθελε να πιάσει τη συγκεκριμένη τιμή για το PS4 Pro. Με λίγα λόγια δεν υφίσταται Ultra HD Blu-ray drive, παρότι το σύστημα παρουσιάζεται συστηματικά με μπροστά την εικόνα 4K HDR. Η επίσημη θέση της Sony, μιας και δεν μπορεί να πει “ωραία όλα αυτά, αλλά αν το κάναμε πιο ακριβό θα είχαμε άλλα παράπονα”, είναι πως η αγορά κάνει στροφή προς streaming services. Μόνο που κάτι τέτοιο εξακολουθεί να είναι η εξαίρεση, όχι ο κανόνας, και η προσφερόμενη εικόνα απέχει κατά πολύ από εκείνη ενός UHD BD. Η ειρωνεία είναι διπλή αν θυμηθούμε ότι η Sony έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στην ανάπτυξη του format και δεν δίστασε να φέρει τα πάνω κάτω στο ξεκίνημα του PS3 για να δώσει ώθηση στο format, ο κόσμος να χαλάσει, και σε τιμή που ήταν προσιτή για videophiles και αδιανόητη για gamers. Βέβαια οι τελευταίοι λίγο θυμούνται σήμερα την αγανάκτηση που είχαν τότε. Αλλά…ξεφεύγουμε. Το drive φαίνεται να είναι ίδιο με το προηγούμενο πάντως. Έχει την ίδια ταχύτητα ανάγνωσης, την ίδια συμπεριφορά. Δοκιμάζοντας να εγκαταστήσουμε πλήρως games από Blu-ray Disc, δεν είδαμε καμία διαφορά στο χρόνο ολοκλήρωσης της διαδικασίας.
Αυτονόητη βελτίωση έχουμε επιτέλους και στο WiFi που λειτουργεί και στα 5GHz, όχι μόνο στα 2,4GHz, άρα υποστηρίζει υψηλότερες ταχύτητες που βοηθούν σε media streaming και αποφεύγει ευκολότερα παρεμβολές από άλλες συσκευές (στη συχνότητα αυτή βέβαια η εμβέλεια του router είναι μικρότερη πάντα). Το Xbox One είχε τη δυνατότητα αυτή από την πρώτη μέρα. Το ίδιο και το Wii U (!) το οποίο βέβαια τη χρησιμοποιούσε αποκλειστικά για επικοινωνία μεταξύ κονσόλας και GamePad. Ο γράφων θυμάται τις πρώτες συσκευές με υποστήριξη WiFi 802.11n στα 5GHz από το μακρινό 2008. Το ότι το βασικό PS4, το 2013, δεν προσέφερε τέτοια υποστήριξη ήταν από τα παράξενα της γενιάς αυτής. Κάλλιο αργά παρά ποτέ λένε, μιας και τώρα υποστηρίζεται και το γρηγορότερο WiFI 802.11ac. Ευτυχώς εφόσον μόνο μέσω δικτύου μπορούμε να δούμε 4K video. Αν αναρωτιέστε μήπως ο media player παίζει ανάλογα αρχεία, η απάντηση είναι πως…όχι. Είναι θέμα χρόνου φανταζόμαστε να διορθωθεί αυτό αλλά, και πάλι, πόσο δύσκολο θα μπορούσε να είναι;
Η μνήμη
Από τα αυτονόητα στις κάρτες γραφικών κ.λπ. είναι πως όταν ο στόχος είναι η άνοδος ανάλυσης (σε εικόνα, textures κ.ά), χρειάζεται περισσότερη RAM. Στο PS4 Pro παραμένουν τα 8GB GDDR5 που υπήρχαν (εκ των οποίων τα 5GB ήταν διαθέσιμα στο εκάστοτε παιχνίδι) αλλά γίνονται ακόμη πιο γρήγορα με το bandwidth να ανεβαίνει σε 218GB/s από 176GB/s και προστίθεται 1GB DDR3. Φυσικά είναι πολύ πιο αργή αλλά, έτσι κι αλλιώς, δεν έρχεται για να διατεθεί στα games. Σε αυτό το 1GB θα ζουν εφαρμογές που τρέχουν στο παρασκήνιο και διάφορες λειτουργίες του συστήματος, όταν τρέχει κάποιο παιχνίδι που φυσικά χρειάζεται και την πλειοψηφία των πόρων. Σημαίνει αυτό πως μένει 1GB παραπάνω για τα παιχνίδια; Όχι. Διότι εκτός από τα παιχνίδια, ανεβαίνει ανάλυση και το interface. Επομένως 1GB δεδομένων φεύγει από τη βασική μνήμη και πάει στην αργή. Ο χώρος που αδειάζει στη γρήγορη μνήμη χωρίζεται στα δύο. Το μισό GB αφιερώνεται στο UI που γίνεται πλέον render σε 4K και το άλλο μισό διατίθενται όντως στα games. Το σκεπτικό αυτό κάνει ευκολότερο για τους developers να αναπτύσσουν και για PS4 και για PS4 Pro χωρίς πολλά μπερδέματα, είναι όμως ταυτόχρονα και ένας περιορισμός μιας και, όπως φαντάζεστε, η άνοδος της ανάλυσης από τα 2MP σε έως και 8MP δεν επιτυγχάνεται (όχι στο PC τουλάχιστον) με 512MB Video RAM παραπάνω. Είναι και ο λόγος που η Microsoft ετοιμάζεται να ανέβει στα 12GB RAM με το Scorpio (αν και τόσο καιρό έχει και το μειονέκτημα ότι χρησιμοποιεί και αργότερη μνήμη, DDR3, στο Xbox One, άρα άλλη απόσταση να διανύσει).
Αυτή η κάποια επιπλέον “άπλα” λοιπόν αγγίζει και άλλα θέματα. Για παράδειγμα στο PS4 Pro η ανάλυση του Remote Play ανεβαίνει σε 1080p από 720p. Αν και υποψιαζόμαστε ότι δεν είναι αυτός ο λόγος που ενδιαφέρεστε τόσο για το PS4 Pro.
CPU και GPU
Ας ξεκινήσουμε με τα εύκολα. Η CPU του PS4 Pro είναι η ίδια ακριβώς με εκείνη του απλού. Μόνη διαφορά ο χρονισμός, αφού οι πυρήνες δεν λειτουργούν σε 1,6GHz αλλά σε 2,1GHz, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δηλαδή κάνει περισσότερες διεργασίες το δευτερόλεπτο, δεν αλλάζει καθόλου ο τρόπος και η αποτελεσματικότητα με την οποία τις εκτελεί. Η GPU από την άλλη κάνει ουσιαστικό άλμα, αφού βασίζεται στην αρχιτεκτονική Polaris της AMD, που είναι φετινής εσοδείας. Για αυτό και η διαθέσιμη ισχύς υπερδιπλασιάζεται εδώ, για αυτό και το PS4 Pro μπορεί να κάνει πάνω-κάτω αυτά που υπόσχεται. Η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική δεν σχεδιάστηκε για να πάρει τα πρωτεία στο χώρο του PC αλλά για να προσφέρει καλύτερη απόδοση σε καλύτερο μέσο κόστος από τον ανταγωνισμό. Και εφόσον η τιμή είναι πάντα ευαίσθητη υπόθεση στις κονσόλες - χώρια που η αλλαγή προμηθευτή θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα πια - η υιοθέτηση της Polaris ήταν η αυτονόητη επιλογή. Την ίδια επιλογή έχει αποφασίσει να κάνει και η Microsoft για το Scorpio, είτε διαφοροποιηθεί σε άλλα σημεία, είτε όχι.
Ειδικά η GPU όμως σηκώνει μια κάποια κουβέντα, αν μη τι άλλο για να φανεί ότι ο λόγος, στα σοβαρά, για 4K gaming, είναι κάπως σχετικός. Κατά τη Sony η συγκεκριμένη GPU προσφέρει 4,2 teraflops ισχύος. Υπάρχει λόγος που υπάρχουν πολλαπλοί τρόποι μέτρησης ισχύος σε single, double και half precision. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στην πρώτη αλλά και στην τρίτη κατηγορία. Marketing γαρ, μπορούμε να θεωρήσουμε δεδομένο μάλλον ότι αυτό είναι το ταβάνι, όχι απόδοση που επιτυγχάνεται σταθερά. Και η AMD άλλωστε λέει “έως και” στις κάρτες της. Θεωρητικά μπορεί η Sony να διάλεξε να δημοσιοποιήσει μέσο όρο αντί για καλύτερο δυνατό ενδεχόμενο, αλλά αν κρίνουμε από την επιτηδευμένη ταύτιση του PS4 Pro με το 4K gaming που η ίδια επιδιώκει, η πιθανότητα αυτή είναι μάλλον μικρή.
4,2TF το ταβάνι λοιπόν. Ποιο είναι το ανάλογο ταβάνι μιας AMD Radeon RX 480; 5,9TF. Μιας AMD Radeon RX 470; 4,9. Η RX 460 δεν μας αφορά καν αφού φτάνει στα 2,2TF. Οι πιθανότητες λοιπόν λένε ότι η GPU του PS4 Pro υπολείπεται μιας RX 470. Τώρα σκεφτείτε το εξής. Η RX 480 λανσάρεται ως κάρτα ιδανική για VR, 1080p gaming με τα όλα του και αρκετά καλά αποτελέσματα σε 1440p. Η RX 470 βρίσκεται πιο κάτω λοιπόν. Και η GPU του PS4 Pro ακόμη πιο κάτω. Ωραία, έστω ότι υπολογίζουμε πως άλλο πράγμα η κάρτα σε PC, άλλο σε κονσόλα. Άλλα τα APIs της Sony, άλλα των υπολοίπων. Άλλο το βάρος ενός κανονικού λειτουργικού συστήματος και τελείως άλλο του OS που χρησιμοποιείται στα PS4 γενικότερα. Όλα αυτά ισχύουν. Οπότε ας πούμε ότι καταλήγουμε να έχουμε μια RX 470 μέσα στο “κουτί”. Όπως αντιλαμβάνεστε, οι πιθανότητες για native 4K gaming είναι χαμηλές. Μόνο παλαιότεροι (αλλά ανανεωμένοι) ή απλούστεροι τίτλοι, όσο πάμε όλο και λιγότεροι δηλαδή, θα μπορούν να γίνονται render σε native 4K.
Για αυτό και η Sony βάζει τον ενσωματωμένο scaler να σηκώνει το βάρος. Αν πούμε στο PS4 Pro ότι εμείς θέλουμε να δούμε 4K (και ο τίτλος δίνει τέτοια επιλογή), τότε το παιχνίδι θα φτάσει όπου μπορεί χωρίς να γίνει ζημιά σε κάτι άλλο και βασικό για την εμπειρία και ύστερα ο scaler καλύπτει τη διαφορά. Όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοια σενάρια, τα πραγματικά pixels είναι πάντα καλύτερα από τα περίπου pixels. Αυτό ισχύει με οποιονδήποτε scaler. Αυτό που έχει σημασία να ξεκαθαριστεί στο μυαλό του παίκτη είναι ότι το native 4K θα είναι η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Και το ίδιο θα ισχύει και για το Xbox Scorpio που θα έχει μεν υψηλότερο ταβάνι, αλλά αυτό θα είναι και πάλι το ανάλογο της RX 480 σε γενικές γραμμές. Η “επιτυχία” θα είναι πιο συχνή τότε, αλλά και πάλι όχι τόσο συχνή όσο υπονοείται δεξιά κι αριστερά. Κατά τα άλλα, ένα καλό του ενσωματωμένου scaler είναι ότι λειτουργεί και…από την ανάποδη. Μπορεί δηλαδή να πάρει σήμα υψηλής ανάλυσης και να το ρίξει. Ακούγεται άχρηστη κίνηση αλλά δεν είναι. Θα εξηγηθεί και αυτό.
Ωραία η ισχύς αλλά τελικά πώς αξιοποιείται;
Το PS4 Pro δεν προσφέρει τους καρπούς του αδιακρίτως. Δεν είναι σαν ένα PC που το καλύτερο hardware κάνει άμεσα διαφορά σε οτιδήποτε, αρκεί να μην υπάρχουν κόφτες. Εδώ πρέπει ο τίτλος να παρέχει τη σχετική δυνατότητα και υποστήριξη. Για αρχή οι τίτλοι αυτοί είναι δεκάδες και γνωρίζουμε ότι όλοι οι επόμενοι πρέπει να προσφέρουν κάποιου είδους υποστήριξη που να βελτιώνει το τελικό αποτέλεσμα, χωρίς όμως να απαιτεί το νέο hardware σε βαθμό που να κάνει αδύνατη τη σωστή λειτουργία ενός παιχνιδιού στο κανονικό PS4. Αν μη τι άλλο χρειάζονται νέα assets που παρέχονται με patch, assets που ποτέ δεν είχαν διατεθεί με την πρωτότυπη έκδοση γιατί δεν χρειάζονταν, ακόμη και αν υπήρχαν ήδη για χάρη του PC. Κάθε patch προσφέρει νέες επιλογές στις ρυθμίσεις του παιχνιδιού. Και δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμία σήμανση σε προφανές σημείο για το τι μπορεί να περιμένει άμεσα κάποιος από οποιοδήποτε παιχνίδι, ο μόνος τρόπος να καταλάβει, να δοκιμάσει, να αποφασίσει, είναι να μπει στο μενού και πάρει γεύση από τα πάντα. Όπου δεν προστίθεται υποστήριξη για το PS4 Pro, η συμπεριφορά του παιχνιδιού μένει ίδια με εκείνη που είχε στο κανονικό PS4. Και θα συνεχίσει να ισχύει αυτό λογικά για την πλειοψηφία των παλαιότερων τίτλων, αφού δεν είναι δεδομένο ότι αξίζει ο κόπος για ένα ακόμη patch που μπορεί να είναι εύκολη υπόθεση (για παιχνίδια που υπάρχουν και στο PC) ή και δύσκολη σε ορισμένες περιπτώσεις.
Το PS4 Pro είναι έτοιμο για 4K TV, για 4K monitor, με υποστήριξη για HDR (αρκεί να μην έχετε συνδέσει το PS VR που εμποδίζει τη χρήση του τελευταίου), αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αυτά είναι πάντα δεδομένα. Για παράδειγμα, HDR προσφέρουν λίγοι μόνο τίτλοι, ένα υποσύνολο αυτών που προσφέρουν οτιδήποτε επιπλέον στο PS4 Pro. Το σίγουρο είναι ότι σε καλή οθόνη με σωστή υποστήριξη για HDR, η διαφορά μπορεί να είναι τεράστια, ειδικά ως προς την ορατότητα και την αντίληψη σημείων που είναι ειδάλλως αδύνατο να αποδοθούν σωστά. Το Uncharted 4 είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, ειδικά όπου συνυπάρχουν φωτισμοί με μεγάλη διαφορά έντασης. Είναι κάτι που δεν εξηγείται, αλλά δικαιολογείται άμεσα με μια καλή επίδειξη. Και όχι, δεν έχει να κάνει με το χρώμα. Απλά οι κατασκευαστές τηλεοράσεων λένε HDR color εννοώντας wide colour gamut. Μόνο που αυτό επιτυγχάνεται χρόνια και χωρίς το HDR. Το HDR όμως μας βοηθά να τα δούμε πιο εύκολα, σε σημεία που η κακή αντίθεση έκανε τα πάντα ένα ενιαίο πράγμα.
Η ανάλυση
Είπαμε παραπάνω ότι το native 4K θα είναι η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Αλλά ακόμη και το upscaled 4K δεν είναι υποχρεωτικό (αν και φαίνεται ότι θα είναι το συχνότερο φαινόμενο). Παρότι η Sony έκανε λόγο για checkerboard scaling και τις αρετές του, για το πόσο κοντά σε καλό 4K μπορεί να είναι το τελικό αποτέλεσμα, οι developers δεν είναι υποχρεωμένοι να το χρησιμοποιήσουν. Μπορεί να προτιμήσουν να σχεδιάσουν τις μηχανές τους αναλόγως για το μέλλον, αλλά, σε αυτό το στάδιο, ακόμη και εσωτερικές παραγωγές της Sony δεν είναι δεδομένο ότι χρησιμοποιούν την τεχνική αυτή. Καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνική scaling που προτιμά και εξυπηρετεί. Για παράδειγμα, το Titanfall 2 έχει έτσι κι αλλιώς δυναμική ανάλυση κάτι που εξακολουθεί να ισχύει και στο PS4 Pro. Η υψηλότερη δυνατή ανάλυση ανεβαίνει, η χαμηλότερη επιτρεπόμενη ανάλυση το ίδιο και ο τίτλος κινείται μεταξύ αυτών σε πραγματικό χρόνο. Δεν γίνεται όμως scale. Αυτό σημαίνει πως σε 4K panel, υπάρχει λίγη θολούρα παραπάνω, όπως συμβαίνει πάντα όταν δεν υπάρχει αντιστοιχία 1:1 μεταξύ pixel σήματος και pixel οθόνης.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στο Uncharted 4 που φτάνει σε 1440p στο campaign, ανεβαίνει σε 1080p στο multiplayer, και δεν κάνει scale προς τα πάνω. Το σίγουρο είναι πως τίποτα δεν πηγαίνει κάτω από 1080p στο PS4 Pro. Είναι μεταξύ των οδηγιών της Sony η προδιαγραφή αυτή. Μπορεί λοιπόν ένα παιχνίδι να μείνει σε 1080p, άλλο να πάει σε 1440p, άλλο σε 1600 ή 1800p, σε περιπτώσεις σε 2160p. Όταν δεν μιλάμε για πραγματικό σήμα 4K, μπορεί να γίνεται scale του ενός ή του άλλου είδους για να φτάσουμε σε 4K ή και όχι. Όλα τα ενδεχόμενα και οι συνδυασμοί είναι πιθανοί. Γενικότερα πάντως η υψηλότερη ανάλυση κάνει πιο εύκολα ορατή τη λεπτομέρεια, βελτιώνει την ορατότητα σε μεγάλες αποστάσεις. Είναι κάτι σαν εκείνα τα καλά ακουστικά που επιτέλους αγοράσατε και ακούτε για πρώτη φορά κάποιες λεπτομέρειες σε αγαπημένα μουσικά κομμάτια που δεν ξέρατε καν ότι ήταν πάντα εκεί. Ένα ακόμη θετικό είναι ότι όσο ανεβαίνουμε σε ανάλυση, τόσο μειώνεται το aliasing, οπότε γλιτώνουμε ευκολότερα από jaggies, τρεμοπαίγματα σε σημεία με λεπτομέρειες κ.λπ.
Τα γραφικά
Ένας τρόπος να εκμεταλλευθεί κανείς την επιπλέον ισχύ είναι, φυσικά, να βελτιώσει τα γραφικά. Είτε πρόκειται για καλύτερα textures, λεπτομερέστερη και ακριβότερη σκίαση ή οτιδήποτε ανάλογο. Προφανώς και οι μεγαλύτερες βελτιώσεις σε αυτόν τον τομέα είναι εφικτές αν μείνουμε σε ανάλυση 1080p και χρησιμοποιήσουμε όλους τους επιπλέον πόρους για αύξηση της ποιότητας των γραφικών, αντί της εικόνας. Είναι ουσιαστικά το ένα άκρο της όλης αυτής υπόθεσης. Αν προτιμηθεί η υψηλότερη ανάλυση, το καλύτερο frame rate κ.λπ., τότε οι ισορροπίες αλλάζουν, ανάλογα πάντα με τον τίτλο και την περίπτωση. Το σίγουρο είναι πως αν ένα τίτλος σας βάλει να διαλέξετε μεταξύ καλύτερων γραφικών και υψηλής ανάλυσης ή/και καλύτερου frame rate, η επιλογή των καλύτερων γραφικών σημαίνει, σίγουρα, χαμηλότερη ανάλυση (με 1080p να είναι το χειρότερο ενδεχόμενο). Ως προς αυτό το Middled-earth: Shadow Of Mordor είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, με το άλμα στα γραφικά να βγάζει μάτι και να προτιμάται άνετα από την υψηλότερη ανάλυση, με δεδομένο ότι σε καμία ρύθμιση δεν επηρεάζεται ουσιαστικά το frame rate.
Το frame rate
Ένας άλλος τρόπος να ξοδευτεί η επιπλέον ισχύς είναι να αφιερωθεί στην παραγωγή περισσότερων frames. Κι εδώ τα ενδεχόμενα είναι αρκετά. Μπορεί να εγγυώνται τα 30fps οι developers, κάτι που δεν έπιαναν πάντα στο κανονικό PS4. Μπορεί να ξεκλειδώνουν το frame rate και να το αφήνουν να φτάνει όσο πιο ψηλά μπορεί. Ίσως πάλι να πηγαίνει στα 60fps. Η υπόθεση του frame rate είναι γενικότερα πιο μυστήρια. Πολλά μπορούν να ειπωθούν για τα γραφικά και το ρεαλισμό τους σε παιχνίδια που κυνηγούν προφανώς το ρεαλισμό. Ωστόσο, αν ο ρεαλισμός είναι ο καημός, ο διπλασιασμός (ή και η κατά 50% αύξηση) του frame rate προσθέτει μεγάλη δόση ρεαλισμού στο animation, έως και το διπλασιάζει ακόμη. Αν ρίξουμε το βάρος στα γραφικά, δεν είναι σίγουρο ότι θα δούμε δύο φορές ρεαλιστικότερη απεικόνιση. Εδώ χωρά ένα κάποιο debate. Δεν είναι σίγουρο βέβαια ότι υπάρχει πάντα η επιλογή αυτή, ούτε ότι κι εκεί που υπάρχει είναι σωστό να υπάρχει.
Το ότι μπορεί κάποιος να προσφέρει περισσότερα frames όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει πάντοτε, ακόμη και αν είναι αυτό που του ζητούν πάνω από όλα. Αν όλα τα animations, η AI, το collision detection κ.ά. είναι ρυθμισμένα να ανανεώνονται 30 φορές το δευτερόλεπτο, η επιτάχυνση του όλου μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει. Σε τέτοιο ενδεχόμενο θα δούμε κάποιον τίτλο (όπως το Shadow Of Mordor) να δίνει επιλογή μεταξύ ποιότητας εικόνας και ποιότητας γραφικών, χωρίς όμως να το κουνάει ρούπι σε θέματα frame rate. Και επειδή έχουμε δει ότι δεν γίνονται πάντα οι πιο φρόνιμες επιλογές, μη θεωρείται δεδομένο ότι η ύπαρξη μιας ρύθμισης ακόμη είναι πάντα για καλό. Εξαρτάται πάντα από τον τίτλο.
Τα οφέλη σε πιο πραγματικούς όρους
Η κλασικότερη σχετική συζήτηση είναι για το κατά πόσο χρειάζεται κάποιος 4K TV για να έχει νόημα το PS4 Pro, αν έχει ουσιαστική διαφορά σε 1080p κ.λπ. Οπότε θεωρήσαμε πρακτικό να αναφέρουμε τι έχει νόημα να περιμένουμε σε κάθε περίπτωση, για να γίνει όσο πιο εύκολη γίνεται η επιλογή του καθενός.
Σε 4K TV ή monitor
Επειδή ο συνδυασμός λέξεων “υψηλότερη ανάλυση” είναι κάτι που αντιλαμβάνεται αυτόματα ο οποιοσδήποτε ως πρόοδο, ως θετικό βήμα, άσχετα με το τι συμβαίνει ακριβώς στην πράξη, είναι σίγουρο ότι όλοι οι developers θα φροντίσουν να προσφέρουν δυνατότητα λειτουργίας σε υψηλότερη ανάλυση. Εν καιρώ θα γίνει προτεραιότητα και το HDR που επιμένουμε ότι μπορεί να κάνει πιο εντυπωσιακή διαφορά ακόμη. Ως έχουν τα πράγματα λίγοι τίτλοι θα τρέχουν πραγματικά σε 4K και, εκεί, η διαφορά στην εικόνα είναι αδιαμφισβήτητη. Όπως κανείς δεν ανοίγει το στόμα του για να πει στα σοβαρά ότι δεν τον ενδιαφέρει το άλμα από τα 2MP στα 8MP στη φωτογραφία, έτσι δεν έχει κανένα νόημα να ισχυριστεί κι εδώ κάτι διαφορετικό. Σε τίτλους που “σηκώνουν” τέτοια ανάλυση χωρίς αλλοίωση των γραφικών τους, είναι πιθανό να μη δείτε ποτέ διαφορετικές ρυθμίσεις για να επιλέξετε. Απλά λειτουργεί όπως λειτουργεί. Πολλοί τίτλοι όμως, οι περισσότεροι δηλαδή, θα κινούνται πιο χαμηλά και θα ανεβαίνουν σε 4K με επεξεργασία εικόνας από το ίδιο το PS4 Pro. Τα αποτελέσματα θα είναι σίγουρα καλύτερα από σήμα ανάλυσης 1080p, αλλά το πόσο είναι σχετικό. Διότι δεν θα έχουν όλοι οι τίτλοι την ίδια αρχική ανάλυση πριν πιάσει δουλειά ο scaler, αλλά και ο scaler δεν είναι δεδομένο ότι θα χρησιμοποιεί πάντα την ίδια τεχνική για να περιμένουμε απολύτως συγκεκριμένη συμπεριφορά. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα η πραγματική ανάλυση ανεβαίνει όντως, αλλά δεν γίνεται καν scale σε 4K. Πάντα με επιλογή του developer βέβαια.
Σε 4K λοιπόν θα έχουμε σίγουρα καλύτερη εικόνα από τα συνηθισμένα, απλά δεν μπορούμε να ξέρουμε πόση βελτίωση να περιμένουμε σε κάθε περίπτωση. Εννοείται ότι από τη στιγμή που η ανάλυση ανεβαίνει, το ίδιο κάνει και ο φόρτος. Επομένως τα γραφικά μπορεί να μη βελτιώνονται, ή να μη βελτιώνονται πολύ, ακριβώς για να μπορέσει το σύστημα να τρέξει στην ανάλυση που έχουμε διαλέξει. Στο Rise Of The Tomb Raider για παράδειγμα, σε υψηλή ανάλυση είχαμε και βελτιώσεις στα γραφικά, που κατέληγαν κατώτερα σε σχέση με τη ρύθμιση για τα καλύτερα γραφικά και ανώτερα από εκείνη με το ξεκλείδωτο frame rate.
Σε 1080p
Σε ανάλυση 1080p, που κι αυτή δεν ήταν δεδομένη πάντα σε PS4 και Xbox One τα οφέλη διαφέρουν και, εν μέρει, συνδέονται με τα παραπάνω και απορρέουν από αυτά. Όταν συνδέουμε το PS4 Pro σε οθόνη 1080p δεν μας υποδέχεται “μαύρο” αφού ο scaler φροντίζει να προσαρμοστεί και το σύστημα αναγνωρίζει αυτόματα τι έχει νόημα να κάνει. Και όταν τρέξουμε κάποιο παιχνίδι που μπορεί να τρέξει σε υψηλότερη ανάλυση, η χρήση της επιλογής αυτής δεν είναι ανούσια διότι αποφέρει τα θετικά του supersampling. Το supersampling είναι γνωστό και στο PC gaming. Ουσιαστικά το σύστημα ρυθμίζεται να κάνει render σε υψηλότερη ανάλυση από αυτή της οθόνης και ύστερα τη ρίχνει στα μέτρα της οθόνης. Έτσι γλιτώνουμε μέρος του aliasing που θα είχαμε αν γινόταν render σε χαμηλότερη ανάλυση και έχουμε και ένα κάποιο κέρδος σε καθαρότητα εικόνας και λεπτομέρειας. Αυτό αν διαλέξουμε να ρυθμίσουμε το παιχνίδι να τρέχει σε υψηλή ανάλυση.
Επιπλέον ό,τι είπαμε προηγουμένως για HDR, ισχύει και εδώ. Με τη διαφορά ότι δεν υπάρχουν οθόνες 1080p με HDR (σε monitor ίσως να προκύψει, αργά ή γρήγορα, κάποια ενδιάμεση λύση). Αν όμως έχει κάποιο 4K TV με HDR της προκοπής και θέλει τα καλύτερα δυνατά γραφικά, μπορεί να διαλέξει να τρέξει σε 1080p και να έχει και HDR. Σε αρκετά ακριβές τηλεοράσεις (όταν λέμε ακριβές, το εννοούμε εδώ), μπορεί αυτό να μην είναι τόσο μεγάλη θυσία. Διότι όλες οι τηλεοράσεις έχουν scaler. Και μια ακριβή τηλεόραση μπορεί να έχει και πολύ καλό scaler. Και αν, ό,τι και να κάνουμε είναι να πέσουμε στην ανάγκη ενός scaler, σημασία έχει το αποτέλεσμα, όχι αν βρίσκεται εντός ή εκτός κονσόλας.
Γενικότερα, αν προτιμήσουμε να τρέξει σε 1080p, τότε προκύπτουν δυο σενάρια. Το πρώτο, και πιθανότερο, είναι να αφιερώνονται όλοι οι πόροι του συστήματος στα γραφικά. Η υποστήριξη assets υψηλής ανάλυσης και μόνο μπορεί να αλλάξει μονομιάς το τελικό αποτέλεσμα. Αν η υψηλή ανάλυση δεν είναι προτεραιότητα, αν μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς τα οφέλη του super sampling, η παραμονή σε 1080p εξασφαλίζει τον καλύτερο τεχνικό τομέα. Εδώ, εναλλακτικά, υπάρχει το περιθώριο για άνοδο του frame rate. Η άνοδος αυτή μπορεί να έχει δυσανάλογα μεγάλη επίδραση στην αίσθηση του ρεαλισμού. Κατά περίπτωση μπορεί να είναι και η σημαντικότερη αλλαγή, ειδικά σε τίτλους των οποίων οι μηχανές είναι φτιαγμένες να λειτουργούν σωστά (και) σε παραπάνω καρέ, αφού μπορεί να επηρεάσει ουσιωδώς το gameplay, όχι απλά την εντύπωση μιας εικόνας που έχουμε μπροστά μας. Το σίγουρο είναι πως σε 1080p, ο κόσμος να χαλάσει, υπάρχει βελτίωση. Αρκεί να το υποστηρίζει το παιχνίδι όπως είπαμε.
Σε VR
Εδώ πρωτοστατεί το super sampling αν και ελπίζουμε να δούμε περισσότερα και ως προς το frame rate. Ένα από τα άχαρα σημεία του PS VR είναι τα jaggies δεξιά κι αριστερά, λόγω της χαμηλής ανάλυσης σε rendering και οθόνη. Το φαινόμενο αυτό συμμαζεύεται χάρη στο super sampling. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως το Until Dawn, είδαμε και λίγο καλύτερα textures, αλλά, στο πρώτο κύμα τουλάχιστον, οι διαφορές που φέρνει το PS4 Pro στο PS VR δεν είναι τεράστιες. Εδώ βέβαια έχουμε και ένα εμπόδιο ακόμη, το γεγονός ότι το όλο άθλημα είναι νέο και για τους developers, οπότε το ότι έχουν περισσότερη ισχύ στα χέρια τους δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα την κατευθύνουν αυτονόητα προς τους σωστότερους στόχους. Προχωρώντας περιμένουμε καλύτερα δείγματα.
Για ποιον είναι το PS4 Pro;
Αφήστε την ανάλυση οθόνης ως επιχείρημα στην άκρη. Είναι ξεκάθαρο ότι το PS4 Pro έχει να προσφέρει σε κάθε μία από τις δύο πιθανές αναλύσεις που μπορεί να έχει η τηλεόρασή σας. Το θέμα είναι πλέον άλλο. Εκείνος που κάνει τώρα τη μετάβαση στην πλατφόρμα, δεν έχει νόημα να προτιμήσει οτιδήποτε πλην του PS4 Pro. Και μόνο το ότι έχει δίσκο 1TB σε συνδυασμό με την τιμή του απλού PS4 με 1TB HDD, δείχνει ότι η διαφορά κόστους είναι αρκετά μικρή ώστε να μην είναι φρόνιμο να προτιμηθεί η απλούστερη έκδοση.
Αν κάποιος έχει ήδη PS4 στα χέρια του βέβαια, ξέρει ότι όλα τα παιχνίδια που θα κυκλοφορήσουν για την πλατφόρμα αυτή θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά στην κονσόλα του. Μπορεί κάλλιστα να κάνει υπομονή μια τριετία ακόμη (ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων) και να κάνει άλμα στην επόμενη ανανέωση του hardware. Έτσι εξασφαλίζει το ρυθμό ανανέωσης στον οποία έχει μάλλον συνηθίσει (την εξαετία περίπου) και δεν αποκλείεται από τους τίτλους που θέλει. Οι early adopters δεν μπαίνουν στη συζήτηση διότι ο ορισμός της ιδιότητάς τους δείχνει ότι δεν τίθεται θέμα επιλογής, απλά κάνουν το άλμα στο νεότερο με πρώτη ευκαιρία.
Τι είναι λοιπόν το PS4 Pro;
Όσος λόγος και να γίνεται για πραγματικό 4K gaming, που είναι τόσο δεδομένο στο PS4 Pro όσο το 1080p gaming στο PS3, το PS4 Pro φέρνει επιτέλους αυτά που υποσχόταν τόσο το PS4 όσο και το Xbox One. Δηλαδή 1080p gaming με ποιοτικά γραφικά και σταθερή απόδοση. Ναι, κάποια παιχνίδια θα τρέχουν σε 4K όπως κάποια έτρεχαν και σε 1080p πριν 10 χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κονσόλες μπαίνουν κανονικά στην εποχή του 4K gaming. Ανάλογα με την περίπτωση θα βλέπουμε υψηλότερες αναλύσεις και θα μπορούμε να απολαύσουμε τα οφέλη. Ποια οφέλη; Αυτό θα είναι σταθερό ερωτηματικό όταν είναι ώρα να αγοράσουμε τίτλο. Χωρίς patch notes στο μενού του συστήματος, χωρίς συγκεκριμένες ενδείξεις στα κουτιά, με επιλογές στις ρυθμίσεις που λένε “4K” παρότι εννοούν “κατά μία έννοια 4K” κ.λπ., θα είναι δύσκολο για κάποιον να αντιληφθεί εκ των προτέρων τι τον περιμένει. Και είμαστε πλέον στο στάδιο που τα trailers δεν βοηθούν και τόσο για να βγει άκρη πριν την τελική απόφαση. Περισσότερο από ποτέ είναι ενδεικτικά, όχι αντιπροσωπευτικά. Παραπονεθείτε στη συμπίεση και δη στις επιλογές της Google στο YouTube και άλλα παρόμοια.
Αυτή η φαινομενική ασάφεια βέβαια ενισχύει το μήνυμα που πρέπει να περάσει σε αυτήν την πρώτη απόπειρα για “lifting” πλατφόρμας, πως το PS4 Pro είναι άλλο ένα PS4. Απλά γρηγορότερο. Ανοίγει ο δρόμος για ένα μέλλον χωρίς αριθμό δίπλα στο “PlayStation”. Με την πλατφόρμα σταθερή, μπορούμε να έχουμε PlayStation, PlayStation S, PlayStation Pro ή οτιδήποτε άλλο και να βγαίνει άκρη. Αλλά αυτά είναι για μετά. Έχουμε λογικά μια τριετία μπροστά μας.
Για την καλύτερη εμπειρία σου θα θέλαμε να σε παρακαλέσουμε να το απενεργοποιήσεις κατά την πλοήγησή σου στο site μας ή να προσθέσεις το enternity.gr στις εξαιρέσεις του Ad Blocker.
Με εκτίμηση, Η ομάδα του Enternity