Κλασικά, έχω καιρό να γράψω, λόγω έλλειψης χρόνου. Ωστόσο, το συγκεκριμένο θέμα προσπαθώ να βρω χρόνο να το γράψω τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Πάμε λοιπόν, χωρίς εισαγωγές και περικοκλάδες.
Η βιομηχανία gaming έχει αλλάξει. Από τη μία, το "παραδοσιακό" gaming βιώνει μία σημαντική ύφεση (για να το πω πολύ ευγενικά) με την Sony να είναι η μόνη που διατηρεί τον κύκλο εργασιών της σε παρόμοια (αλλά μικρότερα, ακόμα κι αν δεν υπολογίσουμε την απώλεια του φορητού) επίπεδα με προηγούμενα χρόνια και γενιές κονσολών, την Nintendo να έχει εξαφανιστεί από τον χάρτη και να επιδιώκει μία ακόμα ανάσταση από τις στάχτες της (δεν θα είναι η πρώτη φορά που το κάνει, ούτε η πρώτη που θα αποτύχει, όποια κι αν είναι η κατάληξη) και την MS να παλεύει μετά από ένα κάκιστο ξεκίνημα να σώσει ότι μπορεί, κυρίως στις αγορές που είναι "παραδοσιακά" δυνατή, όπως η Αμερική και η Αγγλία. Το τοπίο έχει αλλάξει και με το PC, όπου η ωρίμανση της ψηφιακής διανομής έχει οδηγήσει σε τεκτονικές αλλαγές σε ότι αφορά το software, την τιμολογιακή πολιτική και την πλατφόρμα συνολικά σε ότι αφορά το gaming. Προσθέστε σε αυτό και το κύμα του online professional competitive gaming (Πανάθα για την κούπα κι εκεί), κι έχει αλλάξει εντελώς το τοπίο. Οι gamers του "παραδοσιακού" κομματιού της βιομηχανίας είναι πολύ λιγότεροι σήμερα κι αντιπροσωπεύουν πολύ μικρότερο κύκλο εργασιών ή τζίρο (φαντάζομαι περίπου 1/3) σε σχέση με το 2009 ή το 2010. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι, κοινωνικά τουλάχιστον, το gaming είναι πλέον mainstream form of entertainment, ακόμα κι αν είμαστε λιγότεροι από ότι πριν 7-8 χρόνια.
Αυτό που εμφανίζει την βιομηχανία να είναι σε ανάπτυξη είναι το mobile gaming. Κι αυτό... είναι για κλάματα!
Πριν πάω στο παράδειγμα που έχω στο μυαλό μου, ας περάσουμε λίγο γρήγορα το γιατί συμβαίνει αυτό. Είναι απλό. Το mobile gaming χτίζει επάνω στο δεδομένο ότι η πλατφόρμα είναι ήδη διαθέσιμη στον ευρύ πληθυσμό. Κάτι σαν το PC, αλλά σε πολλαπλάσιο βαθμό. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Google που έτυχε να πέσει στα χέρια μου, ο μέσος Έλληνας χρήστης του internet πλοηγείται σε αυτό από 2,5 διαφορετικές συσκευές καθημερινά. Περίπου οι μισές αναζητήσεις (οριακά πάνω από τις μισές, για την ακρίβεια) που γίνονται σήμερα από Έλληνες χρήστες γίνονται από κινητό τηλέφωνο. Το mobile gaming ξεκινάει με μία αβάντα που δεν έχει καμία άλλη πλατφόρμα. Δεν έχει καμία ανάγκη να μιλήσει για hardware. Το hardware είναι ήδη εκεί. Οπότε, απλά το εκμεταλλεύεται και πουλάει περιεχόμενο. το πρόβλημα είναι ότι αυτό το περιεχόμενο είναι κυρίως σκουπίδια...
Κι άντε. Όταν πρόκειται για one man show, εφαρμογούλες που φτιάχτηκαν από έναν μοναχικό developer, συνήθως ατάλαντο, συνήθως ανακυκλώνοντας assets που βρήκε έτοιμα στο όποιο εργαλείο χρησιμοποίησε, υπάρχει ένα ελαφρυντικό. Είναι δομικό πρόβλημα ότι τα ηλεκτρονικά καταστήματα του Android ή του iPhone δεν έχουν βρει σωστό τρόπο να αναδεικνύουν τις ποιοτικότερες επιλογές, δεν έχουν εργαλεία για να διαφοροποιήσουν τους χιλιάδες τυχάρπαστους που ανεβάζουν σκουπίδια στο κατάστημα καθημερινά από προϊόντα που έχουν φτιαχτεί από ομάδες έμπειρων κι ικανών developers, με ουσιαστική επένδυση. Αυτή τη στιγμή, όποιος θέλει, ανεβάζει το σκουπίδι του, τρέχει μία καμπάνια στη Google με in-app banners για να κυνηγήσει installs και μετά προσπαθεί είτε να χρεώσει το install (αν έχει τα "κότσια" και θεωρεί ότι μπορεί να το δικαιολογήσει με το περιεχόμενό του), είτε να κυνηγήσει microtransactions, είτε το ανοίγει και το λιώνει στη διαφήμιση (ή και τα τρία). Είναι πρακτικά αδύνατο να ξεχωρίσεις την ήρα από το στάρι, ειδικά όταν 9,5 στις 10 επιλογές είναι παντελώς απαράδεκτα.
Disclaimer: Δεν έχω παίξει το παρακάτω παιχνίδι.
Κι ερχόμαστε στο παμμέγιστο Invasion: Modern Empire, που εμπεριέχει συμπυκνωμένα ότι χειρότερο υπάρχει στην ευρύτερη βιομηχανία του gaming και είναι ένα τρανό παράδειγμα γιατί το mobile gaming, με τη μορφή που λειτουργεί σήμερα, είναι καταδικασμένο. Είναι ο ορισμός του λίγο απ' όλα κι ότι κάτσει. Το πέτυχα σε in-app διαφήμιση κι όσο το σκάλισα, τόσο πιο εξωφρενικά αστείο κι ενδιαφέρον μου φάνηκε κι αμέσως ήθελα να γράψω σεντόνι για αυτό. Πριν πάω παρακάτω, παραθέτω μερικά στοιχεία. Αρχικά, δείτε τη σελίδα του παιχνιδιού στο google play (https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tap4fun.reignofwar&hl=en). Δείτε το εικονίδιο του παιχνιδιού. Δείτε την περιγραφή του. Δείτε τα "screenshots" του. Κερασάκι στη τούρτα είναι το YouTube κανάλι του παιχνιδιού (https://www.youtube.com/c/invasiongameofficial). Δείτε το. Παρακολουθήστε όσα video τραβάει η καρδιά σας. Και τώρα, επειδή gameplay footage δεν θα βρείτε στο κανάλι, ρίξτε και μία ματιά στο πώς φαίνεται όντως το παιχνίδι (https://www.youtube.com/watch?v=Y-llLTNUbXk).
Από που να ξεκινήσω; Εκεί που πεθαίνει η έμπνευση, εκεί που απουσιάζει η ιδέα ή το ταλέντο, εκεί ζει το Invasion: Modern Empire. Η στρατηγική είναι σαφής. Βάλε λίγο από όλα, κι ότι κάτσει. Ξεκινάω από τον τίτλο, που θυμίζει λίγο από Zombie, λίγο από CoD και κοτσάρει κι ένα Empire για να υπονοεί strategy. Άσχετα μεταξύ τους πράγματα, που δεν έχουν και πολύ σχέση με το παιχνίδι (εκτός ίσως από το Invasion που αναφέρεται σε gameplay element), κι ότι κάτσει. Το εικονίδιο; Έπος. Λίγο από Metal Gear Solid και πάλι λίγο από CoD, ενώ η pop-up οθόνη είναι αντιγραφή από Battlefield, με τον κλασικό στρατιώτη και την λάμψη από πίσω του. Τα "screenshots" είναι κυρίως pre-rendered videos που δεν έχουν καμία σχέση με το gameplay και προσπαθούν να δείξουν λίγο από όλα. Τα δε trailers του παιχνιδιού; Βγαλμένα από άλλες εποχές του gaming, όπου το artwork στο κουτί του παιχνιδιού δεν είχε καμία σχέση με την 8bit εικόνα του πραγματικού gameplay. Επιπλέον, στα trailer το "ότι κάτσει" φτάνει σε άλλο επίπεδο. Έχουν λίγο από Transformers, λίγο από FPS, λίγο από RTS, λίγο από MMO κι ότι άλλο τους κατέβηκε στο κεφάλι ή θεώρησαν ότι "παίζει η νεολαία αυτή την εποχή". Όπως και η περιγραφή του παιχνιδιού, αντί να επικοινωνεί ένα συγκεκριμένο ύφος, ένα συγκεκριμένο όραμα, ρωτάει απεγνωσμένα... "εσένα τι σου αρέσει;" κι απαντά λαχανιασμένα "έχω κι από αυτό".
Το "έχω κι από αυτό", όμως, δεν είναι ποτέ καλή συνταγή για μία εμπειρία ψυχαγωγίας. Δεν μπορεί μία ταινία να ξεκινάει σαν horror, να το γυρνάει στη κωμωδία, να γίνεται δράσης, να καταλήγει σε αισθηματική δραμεντί και στο τέλος τελικά να είναι παιδική ταινία για την ανακύκλωση. Δεν μπορεί ένα βιβλίο να ξεκινά ως high fantasy, να συνεχίζει ως τσελεμεντές, να καταλήγει σε φωτορεπορτάζ από τουριστικούς προορισμούς και στο τέλος να είναι εγχειρίδιο φυσικής για την Β Λυκείου. Δεν βγάζει νόημα. Και πολύ περισσότερο, δεν έχει λόγο ύπαρξης.
Στην περίπτωση του Invasion, λοιπόν, έχουμε όλα τα συμπτώματα και παραδείγματα για τα αδιέξοδα του mobile gaming. Γιατί το Invasion είναι ένα παιχνίδι που φτιάχτηκε με λογική SEO, ένα παιχνίδι με μοναδικό στόχο να μπορεί να διαφημιστεί αποτελεσματικά μέσω Google Adwords. Πετάμε σε ένα κουβά ένα κάρο από δημοφιλή keywords, έννοιες, λέξεις ή φράσεις που θα μας βοηθήσουν να είμαστε ψηλά στις οργανικές αναζητήσεις του google play ή να μπορούμε να διαφημίσουμε αποτελεσματικά με contextual ή keyword targeting, τα ανακατεύουμε καλά καλά και κάνουμε τον σταυρούλι μας πριν σερβίρουμε την σαλάτα που μόλις φτιάξαμε. Βάζουμε και πολύ λαδάκι για να γλιστράει, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πώς ή από που θα την καταναλώσει ο χρήστης που ψήθηκε από την διαφήμιση και το κατέβασε. Γιατί αν έψαχνε για MMO έχει. Αλλά έχει και RTS, και building / management κι ένα κάρο άλλα πράγματα, που μάλλον δεν ήθελε.
Με αυτή τη λογική, προκοπή δεν πρόκειται να δούμε. Όταν ο μοναδικός παρονομαστής στη δημιουργία περιεχομένου είναι το search engine optimization και το πόσο φθηνή μπορεί να είναι η διαφήμισή του "με την οκά", σίγουρα δεν δημιουργείται προοπτική για το μέλλον. Όταν πουλάς σκουπίδια, δεν μπορείς ούτε να περιμένεις ότι ο καταναλωτής θα πληρώσει χρυσό για να τα αγοράσει, ούτε μπορείς να γκρινιάξεις αν θεωρεί το "free" ακριβό για αυτό που προσφέρεις. Οι developers έχουν πέσει σαν τις μύγες πάνω στο mobile gaming, με δεδομένο ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε, με ή χωρίς προσόντα, να ανεβάσει την πραμάτεια του, εξισωμένος με τον διπλανό του που μπορεί να επένδυσε μερικές δεκάδες χιλιάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για να αναπτύξει το δικό του περιεχόμενο. Έχουν πέσει σαν τις μύγες σκεπτόμενοι το τεράστιο κοινό, την σχεδόν ατελείωτη και σίγουρα ασύγκριτη εγκατεστημένη βάση του hardware. Έχουν πέσει σαν τις μύγες βλέποντας τον τεράστιο τζίρο που πραγματοποιείται στη συγκεκριμένη αγορά. Αν, όμως, υπολογίσουν αυτό τον τζίρο με δεδομένο και τον αριθμό των apps και το πόσος τζίρος αντιστοιχεί σε κάθε ένα από αυτά, πόσα βγάζουν χρήματα και πόσα όχι, τότε θα θυμηθεί ότι οι μύγες δεν μαζεύονται μόνο γύρω από το ζαχαρόνερο.
Υπάρχουν κι άλλα πράγματα που τραβούν τις μύγες με την μυρωδιά τους...
Εξαιρετικό σεντόνι και η αλήθεια είναι ότι είναι μια μεγάλη συζήτηση που όλοι την αποφεύγουμε.
Βέβαια, θα σταθώ στην εμμονή του παραδοσιακού gaming να βλέπει το mobile gaming ως λύση και ως το μέλλον παρά ως μια φούσκα που έχει ως βάση το marketing και το πόσο clickbait (ή καλύτερα download bait) είναι στην φύση του. Όταν το καλύτερο παράδειγμα mobile game που τελικώς πάει για κατάρρευση είναι το Pokemon Go καταλαβαίνεις πόσο προβληματική είναι η συγκεκριμένη αγορά και γιατί δεν τέμνει με το αγοραστικό κοινό του παραδοσιακού gamer.
Εν πάση περιπτώσει για εμένα το μέλλον βρίσκεται στα eSports και σε παιχνίδια όπως το LoL, DotA 2, CS:GO, Overwatch, Paladins, Smite. Ακριβώς επείδη το gaming είναι πλέον mainstream form of entertainment οι άνθρωποι πλέον γουστάρουν να το βλέπουν και ακόμα καλύτερα να το βλέπουν σαν να είναι κανονικό αθλητικό γεγονός. Δεν θα μου κάνει εντύπωση αν σε μερικές δεκαετίες ο βασιλιάς των σπορ το «ποδόσφαιρο» κινδευνέψει από βιντεοπαιχνίδι παρά από άθλημα.
Μάλιστα, μιας και κάνουμε νύξη σε αυτό το θέμα θεωρώ μεγάλο φάουλ του site που δεν έχει eSports section καθώς ακόμα και στην χώρα μας ασχολείται κόσμος και σίγουρα υπάρχον άτομα που ξέρουν ποιος είναι ο Forg1ven και ποιοι οι Ad Finem.
Εν κατακλείδι, ως άνθρωπος υβρίδιο που εναλάσσεται μεταξύ στους δύο χώρους αλλά και κατέχει smartphone θεωρώ το κινητό ως κάτι που δεν κάθεσαι να ψυχαγωγηθείς παρά να «σκοτώσεις» τον χρόνο σου με την χείριστη σημασία του όρου. Δηλαδή δεν είναι καν entertainment.