Ξέρω, έχω κάτι αιώνες να γράψω. Για ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα το είχα συμπεριλάβει στη ρουτίνα μου κι είχα φτάσει στο σημείο να συνεννοηθώ με τον Παύλο για το ποιες μέρες βολεύει καλύτερα να στέλνω κι είχαμε καταλήξει στο κατάλληλο timing για να μην πέφτω πάνω σε στήλη συντάκτη. Μάλιστα, επειδή είμαι ψώνιο κι αυτάρεσκος, θέλω να πιστεύω ότι ίσως είχα και μόνιμους αναγνώστες στη στήλη μου.
Όμως, άλλαξα δουλειά, άλλαξα ωράρια κι άλλαξαν πολλά πράγματα, με αποτέλεσμα να μην παίζω όσο έπαιζα (άρα λιγότερα ερεθίσματα για σεντόνι) και να μην έχω τον χρόνο (ή την ανάγκη για αγχολυτικό) να γράψω όσο συχνά έγραφα. Τώρα, χαλαρός, στο γραφείο, αφού ήθελα να κρατήσω τις άδειες του 2017 για πιο μετά και με χρόνο για σκότωμα, είπα να επιστρέψω με ένα σεντόνι για κάτι που με προβληματίζει.
Τι στο καλό τρέχει με το VR; Γιατί επιμένουμε; Δεν το έχουμε πάρει ακόμα χαμπάρι; Κι ως εδώ που φτάσαμε, προσωπικά μου κάνει μεγάλη εντύπωση. Δεν είμαι απλά επιφυλακτικός για το VR και τη βιωσιμότητα ή χρησιμότητά του. Είμαι βέβαιος ότι πρόκειται για κάτι μη πρακτικό, που δεν έχει καμία απολύτως ελπίδα να γίνει mainstream, είτε στη τωρινή του, είτε σε βελτιωμένη του μορφή. Μάλιστα, είχα την εντύπωση, διαβάζοντας τον τρόπο που το προωθεί και το επικοινωνεί η ευρύτερη βιομηχανία, ότι είμαστε όλοι συμμέτοχοι στο ίδιο "αστείο", ότι όλοι μας ξέρουμε ότι αυτό το πράγμα είναι καταδικασμένο από την αρχή. Το ήξερα πριν καν δοκιμάσω οποιαδήποτε VR λύση και συνεχίζω να το θεωρώ δεδομένο, τώρα που έχουν κυκλοφορήσει εμπορικές εφαρμογές.
Είναι άλλωστε τόσο πρόσφατα τα παραδείγματα από τεχνολογίες που η βιομηχανία προσπάθησε να επιβάλει για να ικανοποιήσει την ανάγκη της για αέναη ανάπτυξη σε μία κορεσμένη, ώριμη αγορά, αλλά το κοινό απέρριψε, γιατί πολύ απλά δεν τις χρειαζόταν. Θα δώσω δύο, πολυαγαπημένα και πολυαναφερμένα (στα όρια της εμμονής, από εμένα) παραδείγματα, ξεκινώντας από το Blu-ray. Ξέρω, ξέρω. Α, χα! Με πιάσατε! Μα το Blu-ray είναι εμπορική επιτυχία! Είναι; Αλήθεια; Έχει πετύχει τον αρχικό του στόχο; Όχι. Σε καμία περίπτωση. Περάσαμε μία σχεδόν τριετία εν μέσω πολέμου μεταξύ HD-DVD και Blu-ray για να επικρατήσει ο ισχυρότερος και να κληρονομήσει τη Γη. Υποτίθεται ότι το νέο format, με τα φανταστικά του πλεονεκτήματα, θα κατακτούσε κάθε σαλόνι στον κόσμο, αρκεί να επικρατούσε σε αυτό τον πόλεμο. Εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ξοδεύτηκαν στη διαφήμιση και προώθηση των νέων format, πολύ περισσότερο και λόγω του μεταξύ τους πολέμου. Και στο τέλος, επικράτησε το Blu-ray. Επικράτησε του HD-DVD, δηλαδή, γιατί η μετάβαση στη "νέα γενιά" δεν έγινε ποτέ. Δεν γέμισαν οι κάδοι σκουπιδιών με παλιά DVD. Δεν έσπευσαν όλοι στο Κωτσόβολο και το Πλαίσιο να πάρουν Blu-ray players και HD τηλεοράσεις. Ακόμα και τις HD τηλεοράσεις, οι περισσότεροι τις πήραν λόγω ψηφιακού σήματος, όταν δεν μπορούσαν πια να πιάσουν την Τατιάνα, την Μενεγάκη και την Τσιμτσιλή στη "ντουλάπα" κι όχι για να δουν σε HD τα ματσάκια του Champions League, πόσο μάλλον για να βάλουν στα παιδιά τους να δουν "Πέππα το Γουρουνάκι" σε Blu-ray.
Ακόμα και σήμερα, οι πωλήσεις και οι ενοικιάσεις DVD είναι δεκαπλάσιες των αντίστοιχων Blu-ray. Ακόμα και σήμερα, είτε σε Seven Spot, είτε σε Media Markt μπεις, στην Ελλάδα ή στην Αγγλία, τα Blu-ray δεν είναι παρά μία παρένθεση, μία υποκατηγορία που πιάνει σκάρτα το 5-10% στο ευρύτερο ράφι των ταινιών. Κι όσο παραμένουν μικρό κομμάτι της αγοράς, τόσο δεν πρόκειται να πέσει η τιμή της τεχνολογίας. Κι όσο δεν πέφτει η τιμή της τεχνολογίας, όσο δίπλα έχει DVD με 2 έως 5€ στο καλάθι, τόσο δεν πρόκειται να ανεβεί το μερίδιο. Κι ο φαύλος κύκλος έχει ημερομηνία λήξης, αφού σε λίγο θα τον σκοτώσει το streaming. Ο θάνατος του DVD δεν θα είναι το Blu-ray, αλλά το Netflix και το Amazon Prime, καθώς εκεί η χωρητικότητα του αποθηκευτικού μέσου είναι αδιάφορη. Δεν υπάρχει αποθηκευτικό μέσο. Μπορείς να έχεις απεριόριστα δεδομένα, αρκεί να έχεις επαρκή ταχύτητα στη σύνδεσή σου στο internet, κάτι που γίνεται όλο και περισσότερο κοινό αγαθό κι άρα ρίχνει την τιμή του γεωμετρικά κάθε χρόνο. Το μικρό πλεονέκτημα που έχει το Blu-ray, με τον μεγαλύτερο αποθηκευτικό του χώρο και την καλύτερη ανάλυσή του σε σχέση με το DVD, είναι ψίχουλα μπροστά στα πλεονεκτήματα του streaming, που κάνει ΟΛΟ το περιεχόμενο διαθέσιμο ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ και σε ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ οθόνη. Είναι ένα πλεονέκτημα που δεν χρειάζεσαι 50" τηλεόραση για να καταλάβεις τη διαφορά από τα 4-5 μέτρα, αλλά ένα πλεονέκτημα που το βλέπεις με γυμνό μάτι, με γεμάτο πορτοφόλι και σε οποιαδήποτε οθόνη μπορεί να συνδεθεί με το internet.
Κι άντε, πες με το Blu-ray πες υπάρχει δεδομένο όφελος, που απλά δεν δικαιολογεί την τιμή και την αναβάθμιση. Στο δεύτερο παράδειγμά μου, δεν υπάρχει σωτηρία. Φαντάζομαι έχετε ήδη προβλέψει που το πάω. Μα, στις 3D τηλεοράσεις, φυσικά. Εδώ, ερχόμαστε σε μονοπάτια που παραείναι κοντά στο φαινόμενο VR.
- Τεχνολογία που θεωρητικά είναι κάτι εντυπωσιακό; Check!
- Τεχνολογία που θεωρητικά σε βάζει "μέσα" στην εμπειρία και κάνει την θέαση πιο αληθοφανή; Check!
- Τεχνολογία που δεν είναι στα αλήθεια κάτι πιο ρεαλιστικό, αλλά απλά μία άλλης μορφής τεχνητή εικόνα, που εγκέφαλος αντιλαμβάνεται αμέσως ότι είναι τεχνητή και φαίνεται τελικά πιο αφύσικη από την 2D τηλεόραση; Check και check!
- Τεχνολογία που σε αναγκάζει να βάλεις στα μάτια σου ειδικά γυαλιά για να τη δεις, με αποτέλεσμα να μην βλέπεις φυσιολογικά τίποτα άλλο, πέρα από την οθόνη της τηλεόρασης; Check, εκτός αν έχεις parallax barrier τεχνολογία, οπότε πρέπει να κάθεσαι ακίνητος σε συγκεκριμένη σχέση με την οθόνη για να δεις το εφέ.
- Τεχνολογία που προσπάθησαν να μας πείσουν ότι είναι το μέλλον και τελικά δεν ενδιέφερε κανέναν, εκτός από early adopters και techies; Check!
- Τεχνολογία που, επειδή ακριβώς δεν είχε κρίσιμη μάζα, δεν είχε ποτέ περιεχόμενο; Check!
Θα ήθελα να ήξερα τι κάνουν τις 3D τηλεοράσεις τους όσοι τις αγόρασαν, τώρα που ακόμα και κάτι πειράματα τύπου 3D μετάδοση αγώνα Champions League ή Premier League ήρθαν κι απήλθαν σε χρόνο ρεκόρ. Τουλάχιστον, δεν θα έχουν άγχος με το αν είναι φορτισμένα τα γυαλιά...
Κι ερχόμαστε στο VR. Για κάποιο λόγο, μετά το φιάσκο του 3D, θεωρήσαμε ότι το επόμενο λογικό βήμα ήταν να το πάμε ένα βήμα παραπέρα. Να αντικαταστήσουμε τα γυαλιά, που κάνουν τον χρήστη να βλέπει οτιδήποτε εκτός οθόνης ριγέ με άλλα γυαλιά, που θα απομονώνουν τον χρήστη εντελώς. Επιπλέον, αποφασίσαμε να του κλείσουμε και τα αυτιά με ακουστικά, ώστε να αποκοπεί εντελώς από τον κόσμο. Κι αυτό θεωρήσαμε ότι είναι φανταστική ιδέα κι ότι θα είναι το μέλλον, αγνοώντας πεισματικά ότι, αφενός, η τηλεόραση ή η θέαση οποιουδήποτε περιεχομένου video είναι συχνά ομαδική, κοινωνική δραστηριότητα κι αφετέρου, ότι δεν είναι ευχάριστο να κάθεσαι με μία γκουμούτσα στο κεφάλι σου, είτε μιλάμε για κάτι βαρύ και στιβαρό όπως τη VR λύση της Sony, είτε για κάτι πιο απλό, όπως τα χαρτονένια VR της Google, που βάζεις μέσα το κινητό σου. Και φυσικά, ας μην ξεχνάμε ότι η εμπειρία δεν είναι πιο αληθοφανής. Το αντίθετο. Είναι πιο τεχνητή.
Επιπλέον, δεν δουλεύει με τα περισσότερα concept περιεχομένου, καθώς προϋποθέτει δομικά ότι το περιεχόμενο είναι από οπτική πρώτου προσώπου, για να έχει νόημα η τεχνολογία. Οπότε, είτε μιλάμε για video games, είτε για οποιαδήποτε άλλη μορφή video, εκ των προτέρων η τεχνολογία είναι αφηγηματικά και δραματουργικά περιορισμένη σε πολύ λιγότερα εργαλεία από την τεχνολογία που θέλει να αντικαταστήσει, την οθόνη. Όχι, όχι και πάλι όχι.
Και παρόλα αυτά, βλέπω γύρω μου ότι αρνούμαστε να δούμε την αλήθεια στα μάτια. Ίσως στα video games όχι και τόσο. Έχουμε μάθει. Είμαστε εκπαιδευμένοι σε νέα hardware και marketing gimmicks και μπορούμε να αναγνωρίσουμε πιο εύκολα τι ήρθε για να μείνει και τι είναι απλά "να 'χαμε, να λέγαμε". Το καταλάβαμε από τον άνευρο τρόπο που μας παρουσίασαν τα προϊόντα στις Ε3. Το καταλάβαμε από την ανυπαρξία διαφήμισης ή προώθησης, από την ανυπαρξία περιεχομένου (ούτε η Ubi, ρε φίλε...). Κι ωστόσο, διαβάζω για τις τάσεις του 2017 και βλέπω το VR γύρω μου. Το "σπρώχνουμε" σαν τρελοί στα κινητά, θεωρώντας ότι είναι πιο εύκολο να μιλήσεις σε μία ήδη εγκατεστημένη βάση hardware και μάλιστα τόσο μεγάλη. Το βλέπω ως το "νέο" και το "απόλυτο" εργαλείο αφήγησης ιστοριών, ως το μέλλον, ως το "νέο, μεγάλο πράγμα". Το πέταξε στα σκουπίδια το gaming (αλήθεια, θυμάται κανείς ότι η Sony το λάνσαρε πριν δύο μήνες) και το ανακάλυψαν τα κινητά και η διαφήμιση. Μου φαίνεται τουλάχιστον αστείο, για να μην πω σχιζοφρενικό, να βλέπω τη διαφήμιση του Γερμανού για τα Χριστούγεννα που βασίζει όλη του την καμπάνια σε wearables (άλλη μεγάλη επιτυχία), drones (δεν φτάνει που βλέπουμε κάθε σβήσιμο κεριών τούρτα μέσα από το κινητό μας, τώρα θα γεμίσει το Facebook και με video από περιπάτους σε φαράγγια, για να βγάλει ωραίο πλάνο το drone) και... VR; Μα, VR; Αυτό είναι το mainstream, must have gadget των φετινών Χριστουγέννων που θα φέρει κόσμο στα καταστήματα τεχνολογίας; Περίεργο, γιατί εγώ, πριν μερικές μέρες που πήγα για να πάρει μία πιο περίεργη μπαταρία, το μόνο που είδα ήταν κόσμο να πληρώνει λογαριασμούς OTE, κάτι παππούδες να αγοράζουν κινητά των 10€ με πρασινόμαυρες οθόνες που ούτε φιδάκι δεν μπορούν να παίξουν και κάτι κυρίες να ζαχαρώνουν το νέο Samsung Galaxy και να ρωτούν αν βγαίνει σε ροζ ζαχαρί...
Αφήστε τα ζόμπι στους τάφους τους... μυρίζουν
Η απόψη μου για τέτοιου είδους «πυροτεχνήματα» όπως το VR και το Blu-Ray είναι ότι πλέον οι ρυθμοί ανάπτυξης της τεχνολογίας σιγά σιγά βραδαίνουν με αποτέλεσμα η βιομηχανία να προσπαθεί με τις παραπάνω κινήσεις να δημιουργήσει τεχνητά θαύματα που δεν πιάνουν.
Σε γενικότερα πλαίσιο αν πάρουμε την τεχνολογία τα τελευταία 50 χρόνια έκανε άλματα τόσο μεγάλα που δεν είχαμε ξαναδεί και όλοι περιμέναμε ότι θα κρατήσει σταθερό ρυθμό. Η μεγαλύτερη επιβεβαίωση είναι για το πως πίστευαν το 80' ότι θα είναι σήμερα ο κόσμος.
Υ.Γ. Σε καμία περίπτωση δεν λέω ότι δεν βγαίνουν κάθε χρόνο καινούργια πράγματα αλλά η δημιουργία του Η/Υ & του διαδικτυου ήταν τόσο μεγάλες ανακαλύψεις που μέχρι και ιστορικά θα αποτελούν σημεία αναφοράς της εποχής.
Συμφωνώ σε όλα Lovesfool,όμως δεν πρέπει να προσπαθήσουν να δώσουν το κάτι παραπάνω;Δεν ξέρω πως θα πάει,μάλλον άπατο,αλλά θεωρώ πωςμε μικρά βήματα (και μεγάλες αποτυχίες) θα γίνει η όποια πρόοδος.Το VR πάντως με αφήνει αδιάφορο.Θα προτιμούσα να ασχοληθούν με refining των διάφορων μηχανισμών στα παιχνίδια και τελειοποίηση αυτών.Αλλά αυτό δεν αποφέρει κέρδη,δεν διαφημίζεται σαν το νέο trend,δεν πουλάει πανάκριβα headesets των 400 ευρώ.