Την εβδομάδα που πέρασε το θέμα που τράβηξε περισσότερο τα βλέμματα στο Facebook Group του Enternity ήταν η επίσημη επιβεβαίωση πως το Death Stranding ετοιμάζεται και για PC. Θα έρθει του χρόνου μεν, αλλά μερίδα του κόσμου έκπληκτη και μάλλον περισσότεροι παραξενεύτηκαν από τη χρονική στιγμή της επιβεβαίωσης, μιας και σήμερα εμφανίζονται τα πρώτα reviews και απέχουμε μία εβδομάδα ακόμη από την κυκλοφορία του. Ιδανική αφορμή για να σκεφτεί η συντακτική ομάδα αντιδράσεις σε «σπάσιμο» αποκλειστικοτήτων του παρελθόντος αλλά και το πώς βλέπει γενικότερα το ρόλο μιας αποκλειστικότητας στις μέρες μας.
Έκτωρ Αποστολόπουλος
Τα exclusives και οι συζητήσεις που γινόντουσαν παλιότερα για το αν θα σπάσουν οι αποκλειστικότητες, τις ενδεχόμενες μεταγραφές σε νέες πλατφόρμες κ.λπ. προσέφεραν πάντα αλατοπίπερο στην gaming κοινότητα. Παρ’ ότι το φαινόμενο του fanboyσμου συνεχίζει και βασιλεύει στο κοινό των video games, θεωρώ ότι δεν συγκρίνεται με τα παλιά console wars. Το σωστό, ορθόδοξο console war.
Οι συζητήσεις και η αίσθηση που προκάλεσε π.χ. το σπάσιμο της αποκλειστικότητας του Resident Evil 4 στο GameCube, με την Capcom να ανακοινώνει ότι θα μεταφερθεί στο PlayStation 2, δεν συγκρίνεται με αυτό που έγινε πρόσφατα με το Death Stranding. Ίσως να φταίει που έχω συμφιλιωθεί τόσο πολύ με τον όρο timed exclusive και με το να βλέπω παιχνίδια να εμφανίζονται σε πολλαπλές πλατφόρμες (και ειδικά στο PC). Ίσως να φταίει και το γεγονός ότι ποτέ μου δεν καιγόμουν γι’ αυτό το θέμα στο βαθμό που να μου κάνει μεγάλη αίσθηση. Περισσότερο με ένοιαζε η καφενειακή συζήτηση γύρω από αυτές τις ανακοινώσεις ή οι λόγοι που κρυβόντουσαν πίσω από μία τέτοια κίνηση, όπως π.χ. το θέμα που δημιουργήθηκε για την Square Enix και το Final Fantasy VII με τα cartridges του Nintendo 64. Μακάρι να βγαίνουν όλα τα παιχνίδια παντού.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μέσα μου και λίγος ρομαντισμός. Όταν παίζω με το Xbox controller Spyro the Dragon ή όταν βλέπω την εικόνα του Crash Bandicoot να ξεπροβάλει στο Nintendo eShop δίπλα από τον Mario, μου φαίνεται κάπως περίεργο. Όπως όταν είδα τον Banjo και τον Kazooie να κάνουν την επανεμφάνισή τους στο περιβάλλον της Microsoft, δέκα χρόνια μετά το ντεμπούτο τους στο N64.
Αλλά πέρα από το ρομαντισμό και τις αναμνήσεις που παραμένουν σταθερές αξίες, αυτό που επίσης δεν έχει αλλάξει είναι η σημασία των αποκλειστικών τίτλων, τουλάχιστον σ’ ότι αφορά τις κονσόλες. «Μπορώ να παίξω Uncharted στο Xbox;», «Mario μπορώ να παίξω μόνο στο Nintendo Switch;» είναι ερωτήσεις που ακούγονται συχνά και οι οποίες καθορίζουν αρκετές φορές την επιλογή του καταναλωτή που θα πάρει μία και μόνο κονσόλα. Είναι ένας τρόπος σκέψης, ένα δυνατό χαρτί για τις εταιρείες που υπήρχε και την εποχή της κόντρας μεταξύ Nintendo και Sega. Εννοείται πως υπάρχουν και άλλοι λόγοι που παίζουν σημαντικό ρόλο στην αγορά ενός συστήματος (Game Pass, η φορητότητα, τιμές και προσφορές του Steam, ιπποδύναμη, σε ποιο online περιβάλλον παίζουν οι φίλοι μας) αλλά οι αποκλειστικότητες είναι ένα σημείο που συνεχίζει και παίζει το δικό του ρόλο στην αγορά. Θεωρώ, μάλιστα, ότι στις περιπτώσεις των PlayStation 4 και Nintendo Switch τα ποιοτικά exclusives έδωσαν τη κατάλληλη ώθηση στο αγοραστικό κοινό για να τα προτιμήσει, αλλά σε βάθος χρόνου προσέφεραν και ένα είδος επιβράβευσης για τα λεφτά που επενδύθηκαν στην αγορά του εκάστοτε συστήματος.
Μάνος Βέζος
Η περίπτωση που θυμάμαι ως πιο αστεία ήταν η αποκάλυψη πως το Devil May Cry 4 θα έβγαινε και σε Xbox 360, όχι μόνο σε PS3. Ο διαδικτυακός λαός, γνωστός για την ψυχραιμία του, κατηγορούσε την Capcom για προδοσία και άλλα παρόμοια, κάποιοι ήλπιζαν σε μποϊκοτάζ και τέτοια παρόμοια. Ήταν πάντα και σταθερά αστείο η απαίτηση ορισμένων να κάνει μια εταιρεία επιλογή που της εξασφαλίζει λιγότερα έσοδα, άρα αυξάνει και τον κίνδυνο να μη «βγει» η επένδυση στον τίτλο της. Διότι, ξεκάθαρα, οι αποκλειστικότητες τρίτων λειτουργούν όταν κάποιος προτίθεται να δώσει σε αυτόν τον τρίτο τουλάχιστον τα χρήματα που θα έβγαζε με κυκλοφορία σε περισσότερα συστήματα ή τουλάχιστον τα χρήματα που θα εξασφάλιζαν ότι δεν θα υπάρξει ζημία ή πως θα κατέληγε ο τίτλος σε συγκεκριμένη κερδοφορία. Κι αν δεν υπάρχει κάποιος να τα δώσει, δεν υπάρχει και περίπτωση αποκλειστικότητας, με μερικές εξαιρέσεις για πρακτικούς λόγους. Μικρές ομάδες δεν μπορούν να διαχειριστούν εύκολα παράλληλες κυκλοφορίες, οπότε προχωράνε ένα βήμα τη φορά, κάποιες άλλες διαθέτουν την παραγωγή τους στην πλατφόρμα που κυριαρχεί στην αγορά που τις νοιάζει, ενώ κάποιες ακόμη καταλήγουν εκεί που ξέρουν ότι δεν τους περιμένει κάποιου είδους λογοκρισία (συμβαίνει καμιά φορά).
Θεωρώ φυσιολογική την κατάληξη σε μόνο πραγματικές αποκλειστικότητες και θέμα χρόνου να απωλέσουμε κάθε άλλη μορφή αποκλειστικότητας που περισσότερο ενοχλεί παρά οτιδήποτε άλλο, καθώς ποια μιλάμε για αποκλειστικά modes και ολοένα και μικρότερο όγκο περιεχομένου.
Παρά τις δεκαετίες εμπειρίας στις κονσόλες, μια νεότερη αγορά, αυτή του streaming video, κατέληξε να δείχνει τον αναπόφευκτο δρόμο. Όποιος μπορεί να χρεώσει για τις παραγωγές του θα το κάνει. Άρα πρέπει να τις έχει και χάρη σε αυτές θα ξεχωρίσει, αν ξεχωρίσει. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν σημαντικότερες οι εσωτερικές παραγωγές που πραγματικά χαρακτηρίζουν μια πλατφόρμα στο μυαλό του καταναλωτή. Και κάθε πλατφόρμα ελπίζει να έχει περισσότερους, όχι λιγότερους λόγους να «δέσει» έναν καταναλωτή στη γωνιά της. Να λοιπόν και οι εξαγορές, να και τα πειράματα, να και όλα. Μετά το πέρασμα και την εξαφάνιση των indies από μεγάλες παρουσιάσεις των platform holders, έρχεται και ο καιρός που οι παρουσιάσεις αυτές θα «χωράνε» μόνο εσωτερικές παραγωγές. Καλύτερα.
Σταύρος Βέργος
Το ξέραμε πως το Death Stranding δεν θα ήταν αποκλειστικότητα του PlayStation 4 ακόμη και αν κάποιοι αντέδρασαν στην ανακοίνωση αυτή σαν ξαφνιασμένοι Πίκατσου. Το timing είχε ενδιαφέρον καθώς είχε προφανές κέρδος η Kojima Productions και χασούρα η Sony. Έχει επίσης ενδιαφέρον η γενικότερη αντίδραση του κοινού γιατί το Death Stranding ήταν console exclusive από τη στιγμή που έγινε η ανακοίνωση της κυκλοφορίας του τίτλου. Στο χώρο όμως της βιομηχανίας έχουν γίνει και πιο τρανταχτές, παρόμοιες ανακοινώσεις.
Το 2001 η Capcom σε μια συνέντευξη Τύπου είχε ανακοινώσει πως νέοι τίτλοι Resident Evil θα είναι αποκλειστικότητες του GameCube, κάτι που προφανώς και ίσχυε μέχρι τον Νοέμβρη του 2004, λίγους μήνες πριν την κυκλοφορία του Resident Evil 4, που τότε έγινε μια ακόμη ανακοίνωση πως ο τίτλος θα έρθει και στο PlayStation 2. Αυτό ήταν τρανταχτό.
Τα exclusives στο τέλος μιας γενιάς μού φαίνονται λιγότερο σημαντικά και πιο πολύ σκέφτομαι πως θα τα δούμε με την ταμπέλα «remaster» ή κάτι παρόμοιο μερικά χρόνια μετά, σε επόμενη γενιά. Γενικότερα καλύτερα τα exclusives να εμφανίζονται στις αρχές μια κονσόλας για να πιάσει και περισσότερο χώρο αυτό που έχει νόημα πως αντιπροσωπεύουν: ένα selling point για μια κονσόλα.
Επειδή τα έχουμε ξαναπεί για τα exclusives και το ρόλο που έχουν στην αγορά, θα πιάσω κάτι άλλο που μου άρεσε όταν γινόταν, την περίπτωση του Soulcalibur II. Στο Soulcalibur II, λοιπόν, είχαμε και ένα χαρακτήρα αποκλειστικό σε κάθε κονσόλα. Τον Heihachi Mishima στο PlayStation 2, τον Link στο GameCube και τον Spawn στο Xbox. Αυτό είχε μια τσαχπινιά, έδινε μια συγκεκριμένη ταυτότητα στην κάθε έκδοση και είναι κάτι που δεν βλέπουμε αρκετά στις μέρες μας. Η αλήθεια είναι πως platform exclusives τα θεωρώ και πιο «τίμια» προϊόντα από τα timed exclusives. Δεν είναι λίγες οι φορές που η κυκλοφορία ενός τίτλου σε μια νέα πλατφόρμα έρχεται με νέο υλικό για να αποζημιώσει όσους περίμεναν να λήξει η αρχική περίοδος αποκλειστικότηττας. Θα μου πεις πως κερδίζει ο ένας γιατί μπόρεσε να παίξει τον τίτλο πρώτος και θα συμφωνήσω. Απλά μου φαίνεται πως μερικές φορές υπάρχει «overcompensation».
Δημήτρης Βούρδας
Καθώς αποτελούν τον κυρίαρχο λόγο για την επιλογή αγοράς μιας κονσόλας ή ενός υπολογιστή, οι αποκλειστικοί τίτλοι και η ποιότητα τους είναι εξόχως ουσιώδεις παράγοντες στο περιβάλλον και την κουλτούρα των video games. Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πως το κοινό που έχτισαν τίτλοι σαν το Halo, το Uncharted και το Gears of War, θα ήταν ριζικά διαφορετικό εάν ήταν διαθέσιμοι προς αγορά σε όλες τις κονσόλες.
Οι μεγάλες εταιρείες επενδύουν πολλά στο να έχουν τίτλους φτιαγμένους για τα συστήματά τους, καθώς αποτελούν και μια εκ των πραγμάτων διαφήμιση αυτών και των δυνατοτήτων που έχουν οι παιχνιδομηχανές τους.
Όταν λοιπόν μια τέτοια, τόσο δυνατή και πολυδιαφημισμένη αποκλειστικότητα, όπως ο Death Stranding σπάει και σε χρήστες άλλων συστημάτων, τότε είναι σαφές πως η φάβα έχει κάποιο λάκκο. Είτε ήταν προσυμφωνημένο, είτε αποτέλεσμα διεργασιών που κατέληξαν σε ένα αποτέλεσμα που τις τελευταίες ημέρες φαινόταν προδιαγεγραμμένο.
Συνήθως, η αναμονή για την αλλαγή της διαθεσιμότητας των παιχνιδιών έχει αρκετά σημάδια που προηγούνται, οπότε η έκπληξη δεν είναι πάντοτε τόσο ηχηρή, όσο θα ακουγόταν εάν γινόταν ξαφνικά και χωρίς καμία προειδοποίηση. Προσωπικά, αυτό το συναίσθημα υπήρξε μονάχα όταν ένα πρωινό του Ιουλίου το 2011, οι άνθρωποι της CD Projekt ανακοίνωσαν ξαφνικά πως το πολυαναμενόμενο The Witcher 2 θα κυκλοφορούσε και στο Xbox 360, έστω και μετά από αρκετούς μήνες.
Η διατήρηση του τίτλου στους υπολογιστές μέχρι τότε θεωρούνταν σίγουρη, ενώ μετά την κυκλοφορία των πρώτων φημών πως το παιχνίδι θα κυκλοφορούσε σε κάποια κονσόλα, το ποια θα ήταν αυτή παρέμενε άγνωστο, πάρα τις αρκετές υποθέσεις, μέχρι και την ανακοίνωση των Πολωνών δημιουργών. Η αναμονή εκείνες της ημέρες ήταν αρκετά μεγάλη και η αλήθεια είναι πως κεφαλαιοποίησε την τότε υπεροχή της κονσόλας της Microsoft στην προηγούμενη γενιά.
Βασίλης Γεωργακόπουλος
Θυμάστε τότε που κυκλοφόρησε το πρώτο Bayonetta, όλοι διαλύθηκαν να λένε πως ήταν υπερπαίχνιδο και τελικά κανείς δεν το αγόρασε; Και μετά που πήρε η Nintendo τη σειρά αποκλειστικά σε Wii U όλοι έσκιζαν ρούχα, τράβαγαν μαλλιά και έβαζαν πλιγούρι σε γαλακτομπούρεκα [σ.α.: Δοκίμαζα] επειδή Nintendo και Platinum Games τόλμησαν(!) να κάνουν τον τίτλο αποκλειστικό σε πλατφόρμα της Nintendo; Πασοκάρα.
Υπήρχε βέβαια και η εποχή που το Final Fantasy XIII, αντί να βγεί μόνο σε PlayStation, έκανε το αδιανόητο βήμα κυκλοφορίας και σε Xbox 360, με τους ουρανούς να σκίζονται στα δύο. Βέβαια τότε κανείς δεν θυμόταν πως η σειρά ήταν κάποτε πρακτικά αποκλειστικότητα της Nintendo αλλά αυτά τώρα είναι ψιλά πιξελωτά γράμματα.
Η πρώτη περίπτωση είναι η πιο χαρακτηριστικά αστεία μιας και ο πρώτος τίτλος δεν έκανε καλές πωλήσεις οπότε δεν είχε ποτέ οικονομική πλάτη για sequel. Και όταν η Nintendo αποφάσισε να στηρίξει αλλά και να κάνει δικό της κάθε τίτλο της σειράς από εδώ και πέρα, το κοινό είχε πάρει χαμπάρι ετεροχρονισμένα το πόσο καλό ήταν το πρώτο παιχνίδι και κατηγορούσε χωρίς καν να σκέφτεται ότι αν δεν υπήρχε η Nintendo δεν θα υπήρχε ποτέ Bayonetta 2. Και γενικά το κοινό αντιδρά εντελώς λάθος σε κάτι τέτοια, ειδικά τώρα που τα πραγματικά exclusives τρίτων είναι σαφώς λιγότερα σε σχέση με το παρελθόν. Και με τα timed exclusives που ξεφυτρώνουν, ίσως τα 1st party exclusives να είναι πλέον τα μόνα που έχουν πραγματικό νόημα για τον παίκτη. Και για αυτό Microsoft και Sony φαίνεται πως αγοράζουν εταιρείες με μεγαλύτερη συχνότητα τελευταία. Η έννοια του 3rd party exclusive έχει πρακτικά πεθάνει, σε σημείο που πλέον τίτλος που δεν κυκλοφορεί σε όλες τις κονσόλες (π.χ. Black Future ’88 που αναμένεται σε Switch και PC μόνο) προκαλεί μια μικρή έκπληξη.
Για τον ίδιο τον παίκτη το βλέπω ως κάτι καλό. Ακόμα και κονσόλα της Nintendo να προτιμήσει να πάρει μόνο, ξέρει ότι τίτλοι που παλιότερα δεν θα έβλεπε ούτε με κυάλι, τώρα είναι πολύ πιθανό να αποκτήσει. Για πόσο βέβαια η μόδα του timed exclusive θα παραμείνει και θα σφάζονται εταιρίες πάνω του, άγνωστο. Αλλά ο καταναλωτής, αν έχει λίγη υπομονή και δεν τα θέλει όλα από την πρώτη ημέρα, μόνο κερδισμένος βγαίνει.
Λεωνίδας Μαστέλλος
Ώχου μην ταλαιπωρείτε κ. αρχισυντάκτη τους ηλικιωμένους [σ.α.: Χαίρομαι που συμφωνούμε], βάζοντάς τους να θυμηθούν πράγματα από το παρελθόν. Δεν θυμάμαι ποια αποκλειστικότητα μου έκανε εντύπωση και πότε. Μάλλον γιατί πια δεν με ενδιαφέρει το παιχνίδι με τις «κλεμμένες» αποκλειστικότητες.
Αυτό που με ενδιαφέρει σίγουρα όμως είναι οι ίδιες οι αποκλειστικότητες. Έχω πει και στο παρελθόν μέσα από το Κόψε-Ράψε, ότι θεωρώ πολύ σημαντικές τις αποκλειστικότητες για τις εταιρείες των κονσολών. Αποτελούν την ουσιαστική διαφορά έναντι του ανταγωνισμού, ο λόγος για τον οποίο κάποιος επιλέγει το ένα μηχάνημα αντί του άλλου. Γιατί καλά τα τεχνικά χαρακτηριστικά, καλά τα δίκτυα και οι υποδομές (όλα χρειάζονται), αλλά αν το ρημάδι το μηχάνημα δεν έχει παιχνίδια που και να σου αρέσουν και να μην μπορείς να τα βρεις αλλού, τότε γιατί να το επιλέξεις; Π.χ. στην τρέχουσα γενιά, εμένα προσωπικά οι επιλογές ήταν ξεκάθαρες. PS4 για συγκεκριμένες αποκλειστικότητες και, φυσικά όλες τις υπόλοιπες παραγωγές (δηλαδή πρόκειται για το γενικό μου μηχάνημα, αυτό που μπορώ να βρω όλα όσα θέλω) και Switch γιατί… Nintendo. Οπότε ναι, οι αποκλειστικότητες είναι σημαντικές για τις εταιρείες, αλλά πλέον σπανίζουν.
Πλέον όλοι κοιτάζουν να πάρουν μερίδιο από όλην την πίτα. Και όταν περιορίζονται, κοστολογούν τον περιορισμό πολύ ακριβά. Ή του βάζουν… περιορισμούς. Αυτό μπορεί να στριμώχνει τις εταιρείες που στερεύουν από λόγους να πείσουν τον καταναλωτή να επιλέξει το μηχάνημά τους, τις στριμώχνει γιατί τις αναγκάζει να ασχοληθούν περισσότερο με δικές τους παραγωγές. Φυσικά οι gamers βγαίνουν κερδισμένοι. Κανείς δεν μένει παραπονεμένος, μιας και κάποια στιγμή θα καταφέρει να παίξει το παιχνίδι «του άλλου», δεν θα μείνει στην απ’ έξω.
Αλλά το πρόβλημα για τις εταιρείες παραμένει. Για ποιο λόγο να επιλέξει κανείς ένα μηχάνημα έναντι του άλλου, όταν όλα σχεδόν τα παιχνίδια κυκλοφορούν παντού; Υπάρχουν κάποιοι τριτοδεύτεροι, αλλά ο βασικός φαίνεται να εξαφανίζεται σιγά σιγά.
Για την καλύτερη εμπειρία σου θα θέλαμε να σε παρακαλέσουμε να το απενεργοποιήσεις κατά την πλοήγησή σου στο site μας ή να προσθέσεις το enternity.gr στις εξαιρέσεις του Ad Blocker.
Με εκτίμηση, Η ομάδα του Enternity