Με το The Last Of Us Part II να φτάνει στα χέρια του κοινού πριν λίγες μέρες αυτοματα αυξήθηκε ο αριθμός εκείνων που, θέλωντας ή μη, είναι σε θέση να γεμίσουν τον τόπο με spoiler.
Έκτωρ Αποστολόπουλος
Ανήκω στην κατηγορία ανθρώπων που θεωρούν τα spoilers ποινικά αδικήματα. Ποτέ μου δεν μπόρεσα να καταλάβω την ανάγκη των ανθρώπων να χαλάσουν την εμπειρία μιας ταινίας ή ενός παιχνιδιού στους διπλανούς τους. Είτε το κάνεις για πλάκα, είτε το κάνεις ώστε να ακουστεί η γνώμη σου δημόσια και να κερδίσεις κάποιο επιχείρημα απέναντι σε κάποιον άγνωστο, είναι το ίδιο βλακώδες. Ακόμα και αν δεν επηρεάζεται κάποιος από τα spoiler, θα έπρεπε να καταλαβαίνει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να χαλάσει την εμπειρία του ανθρώπου που έχει απέναντί του. Στην τελική, υπάρχουν άπειρα fora και άλλοι χώροι ώστε να συζητήσει κανείς όμορφα και ωραία τα θέματα για το σενάριο ενός παιχνιδιού με ανθρώπους που βρίσκονται στην ίδια φάση με εκείνον. Δεν χρειάζεται να διαλύει τα πάντα γύρω του μόνο και μόνο επειδή κάποιος του απάντησε κάτι σ’ ένα status του με κεφαλαία.
Αυτός είναι και ο λόγος που προσπαθώ πάντοτε να δώσω όσο το δυνατόν λιγότερες πληροφορίες γύρω από το σενάριο ενός παιχνιδιού στα review μου. Θεωρώ ότι είτε μιλάμε για ένα έξυπνο punchline που εμφανίζεται από το πουθενά κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου, είτε για έναν ξαφνικό θάνατο ενός βασικού χαρακτήρα, πρέπει να κρατάω αυτές τις στιγμές καλά κρυμμένες στο κείμενό μου. Ένα σοκαριστικό γεγονός προσφέρει μια εμφατική στιγμή κατά τη διάρκεια ενός τίτλου, ενώ μία απλή ατάκα τύπου easter egg που εμφανίζεται ξαφνικά και με ωραίο τρόπο μπορεί να σου φτιάξει έστω και για λίγα λεπτά τη διάθεση. Θεωρώ ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν οι παίκτες να εκτιμήσουν ακόμη περισσότερο τη γραφή του σεναρίου ή να απολαύσουν και να ζήσουν στο έπακρο τη στιγμή μιας μεγάλης αποκάλυψης. Είναι αυτές οι μικρές/μεγάλες στιγμές που θα κάνουν τη διαφορά σε ό,τι αφορά τη διασκέδαση και οι οποίες θα μείνουν χαραγμένες στο μυαλό.
Προφανώς και καταλαβαίνω εκείνους που δεν τους αγγίζουν τα spoilers. Για να είμαι ειλικρινής και εμένα δεν με επηρεάζουν σε βαθμό να κάνουνε ένα παιχνίδι ή μία ταινία να μου αρέσει λιγότερο ή περισσότερο. Μπορώ να πω όμως ότι θα μου χαλάσει την εμπειρία ως προς το shock value. Αυτό το «τι λες ρε φίλε» που θα αναφωνήσω παρακολουθώντας μία μεγάλη σκηνή δεν θα κάνει ποτέ την εμφάνισή του, ενώ αν έχω μάθει ότι ο τάδε χαρακτήρας πεθαίνει σε κάποιο σημείο της ιστορίας, απλά θα περιμένω να δω τον τρόπο και το χρόνο του γεγονότος. Θα εκτιμήσω τη στιγμή, τον τρόπο, το σενάριο και τη σκηνοθεσία, αλλά δυστυχώς θα έχω χάσει για πάντα εκείνη τη στιγμή του ενθουσιασμού, της απογοήτευσης, του σοκ. Κάτι που θεωρώ ότι θα ήθελαν να νιώσω οι δημιουργοί του εκάστοτε έργου μετά από τόσα χρόνια development και γυρισμάτων.
Μάνος Βέζος
Για κάποιο λόγο που δεν αντιλαμβάνομαι, ενώ και στον κινηματογράφο απεικονίζεται το στερεότυπο του τύπου που θα τη χαλάσει σε όλους λέγοντας τι γίνεται στην ταινία (και μετά νιώθει πράγματα να προσγειώνονται στο πρόσωπό του), στα games ακόμη συζητάμε για το αν είναι πρέπον, αν είναι ευγενικό, να πετά κανείς spoiler. Με πρόθεση, από χαζομάρα, από στιγμιαίο αποσυντονισμό με το σύμπαν, ο λόγος δεν έχει ιδιαίτερη σημασία παρά μόνο στον ορισμό της ποινής. Υπάρχουν διαβαθμίσεις η αλήθεια είναι. Για κάποιο λόγο ο κόσμος φαίνεται καλύτερα εκπαιδευμένος να κατανοεί πώς κρίμα είναι να τη χαλάσεις σε κάποιον που πληρώνει να δει μια ταινία με παρέα ή όχι, αλλά ζορίζεται στην ιδέα ότι είναι κρίμα να παθαίνει το ίδιο κάποιος που, κατά πάσα πιθανότητα, έχει ήδη δώσει ή προτίθεται να δώσει ακόμη περισσότερα χρήματα για να αγοράσει ένα παιχνίδι που περιμένει εδώ και καιρό.
Είναι θέμα απλής ευγένειας. Το λιγότερο, ακόμη και καιρό μετά από κάποια κυκλοφορία, αν θέλει να ανοίξει κάποιος μια κουβέντα, ρωτάει πρώτα το συνομιλητή. Μπορεί να μη θέλει να μάθει κάτι ακόμη. Για τον οποιοδήποτε λόγο. Οποιοσδήποτε αποφασίζει για εμένα πότε είναι «αποδεκτό» να λέει ό,τι του κατέβει, τρώει μαύρο λόγω αναισθησίας, όχι επειδή ο ίδιος δεν έχει πρόβλημα να ακούει spoiler. Αν κάτι του ξεφύγει και ξέρω ότι δεν υπήρχε πρόθεση (ή αναισθησία), θα εκραγώ και κάποια στιγμή θα καταφέρω να κάνω πέρα τη λάβα. Αν υπάρχει πρόθεση ή δεν δίνει δεκάρα για το τι σημαίνει η επιλογή του για άλλους, ναπάλμ στον αμφιβληστροειδή με φιξατίφ.
Αν μιλάμε για ανάλογα φαινόμενα από την πλευρά ενός reviewer, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα διότι ξέρει ότι γράφει για να διαβάσει κόσμος, όχι όποιος τύχει και τον συναντήσει ή όσοι έχουν την ατυχία να βρεθούν στο ίδιο comment thread σε social media. Αν δεν τον νοιάζει ούτε κι αυτό «αντιεπαγγελματίας» είναι ο πιο ευγενικός χαρακτηρισμός που μπορώ να σκεφτώ. Όχι μόνο αυτό αλλά ορισμένοι, ειδικά σε παιχνίδια με αφήγηση, μπορούν να κάνουν αλλά και να πάθουν ζημιά αν δεν έχουν τελειώσει το παιχνίδι, δεν έχουν γενική εικόνα όλης της ιστορίας, δεν αντιληφθούν ότι κάποια αναφορά κάνει όντως ζημιά επειδή δεν έχουν πάει παρακάτω και έτσι εκνευρίζουν τον αναγνώστη και δείχνουν ότι δουλεύουν και τον κόσμο. Και καλά να πάθουν. Γιατί πρέπει να πάρουν κι άλλους στο λαιμό τους δεν κατανοώ.
Σταύρος Βέργος
Οι Γερμανοί έχουν μια λέξη για να περιγράψουν τη χαρά που νιώθει κάποιος απ' τη δυστυχία κάποιου τρίτου: Schadenfreude. Και αυτήν τη σαδιστική συμπεριφορά έχουν όλοι όσοι έχουν την τάση να μοιράζουν επίτηδες spoiler σε αθώες ψυχές. Ακόμα και να μην σε ενδιαφέρουν τα spoiler, απλά ξέρεις πως ο άλλος το κάνει από κακία, την ευχαρίστηση να σε πειράξει.
Προσωπικά τα spoiler τα αντιμετωπίζω ανά περίπτωση. Τουλάχιστον με τα χρόνια αποδέχτηκα πως δεν είναι δυνατόν να δω όλα αυτά που θα ήθελα. Αν λοιπόν είμαι πεπεισμένος πως κάτι δεν θα το παίξω ή δεν θα το δω τότε, δεν τραβάω κανένα ζόρι με το να μου πουν ολόκληρη την ιστορία. Αρκεί να με ρωτήσεις πριν ξεκινήσεις να μου μιλάς. Απ' την άλλη, μεγαλωμένος στην επαρχία ξέρω πως κάποια πράγματα θα αργήσουν να φτάσουν σε μένα. Υπάρχουν φορές, ιδιαίτερα μικρότερος, που έχασα προβολές ταινιών που ήθελα σαν παλαβός να δω. Και μετά έπρεπε να περιμένω μήνες μέχρι να κυκλοφορήσει σε DVD. Σε μια τέτοια στιγμή αδυναμίας ομολογώ πως έψαξα μόνος μου spoiler στο διαδίκτυο. Το αποτέλεσμα ήταν να μη δω ποτέ την ταινία αφότου έγινε διαθέσιμη.
Είμαι της λογικής πως αν ολόκληρη η πλοκή βασίζεται αποκλειστικά σε μια ανατροπή, τότε δεν είναι καλό το σενάριο. Αν δεν υπάρχει χτίσιμο στο μυστήριο, προοικονομία και, με την αποκάλυψη της ανατροπής, σωστή εξέλιξη και αντίδραση των χαρακτήρων, τότε απλά μιλάμε για ένα τρικ που σκοπό έχει να κερδίσει τις εντυπώσεις και όχι για πλοκή με ροή. Αυτό σημαίνει πως δεν τραβάω ζόρι αν γνωρίζω την ανατροπή αρκεί, η εκτέλεση να είναι καλή; Δυστυχώς δεν είναι ακριβώς έτσι. Είναι σαν να πηγαίνεις σε ένα καλό εστιατόριο, να σου έρχεται το rib eye τέλεια μαγειρεμένο και να μην είναι αλατισμένο σωστά. Κάτι λείπει ρε παιδάκι μου.
Ως reviewer τραβάω ακόμα μεγαλύτερο ζόρι με τα spoiler. Ξέρετε, έχουμε πολλές φορές την ευκαιρία να γνωρίζουμε πράγματα πριν από το κοινό. Μέσω ταξιδιών και online events οι developers μάς δίνουν την ευκαιρία να αποκτήσουμε την πληροφορία νωρίτερα, να μπορούμε να την επεξεργαστούμε και να προετοιμάσουμε την ανακοίνωση οι ίδιοι. Βλέπουμε τα trailer νωρίτερα, έχουμε πρόσβαση στα παιχνίδια νωρίτερα, έχουμε άμεση επαφή με τους δημιουργούς. Και αυτό μάς δίνει και μια σπάνια ευκαιρία. Έχοντας τη γνώση αυτή, ουσιαστικά ουδέτεροι, μπορούμε να παρατηρήσουμε την αντίδραση του κοινού. Τον ενθουσιασμό, τη χαρά και την ευχαρίστηση. Είναι κάτι το μοναδικό αυτό, γιατί γνωρίζοντας ήδη την πληροφορία είσαι αποκομμένος απ' την ίδια αντίδραση. Η δική σου είχε έρθει μέρες ή και ώρες πριν. Και γι’ αυτό το λόγο τραβάω μεγάλο ζόρι με τους συναδέλφους που μοιράζουν leak και spoiler. Δεν είναι πως είναι απλά κακοί επαγγελματίες. Νιώθω πως στερούν από το κοινό τη χαρά να ανακαλύψει αυτό που μήνες και χρόνια περίμεναν και οι developers έχτιζαν. Δεν είναι πως το να κρατάμε τα κείμενα spoiler-free είναι και εύκολο πράγμα. Ίσως να μπορούσαμε να μιλήσουμε καλύτερα για το παιχνίδι και να το αναλύσουμε όπως πρέπει αν γινόταν να γράψουμε χωρίς αυτόν τον περιορισμό. Απ’ την άλλη θα στερούσαμε τη χαρά στον αναγνώστη να ανακαλύψει την ιστορία από μόνος του και εμείς θα χάναμε την ευκαιρία να γίνουν καλύτεροι συντάκτες.
Νικήτας Καβουκλής
Spoiler. Ευτυχώς δείχνω αυτοσυγκράτηση και δεν διαβάζω post που αφορούν παιχνίδια με τα οποία πρόκειται να ασχοληθώ. Βγαίνει ο καθένας να μας πει την αποψάρα του, κάνει δέκα ορθογραφικά λάθη σε δύο σειρές, έξι συντακτικά, εφαρμόζει ατονικό σύστημα, σου πετάει και την ανατροπή που γίνεται στο σενάριο και μετά επικαλείσαι θεούς και δαίμονες [σ.α.: Κυρίως δαίμονες] γιατί αυτή η ρημάδα η τεχνολογία δεν σου δίνει τη δυνατότητα να βουτήξεις στην οθόνη, να βρεθείς απέναντί του και να τον κάνεις να θυμηθεί τα χρόνια που ονειρευόταν να σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ στην κούρσα της μιας ανάσας.
Το να κάνει ένας reviewer μια εισαγωγή για το πού διαδραματίζονται ή πού ξεκινάνε τα γεγονότα του παιχνιδιού, το να πει απλά ότι υπάρχουν ανατροπές στην πλοκή, δίχως να μπει σε λεπτομέρειες, δεν αποτελεί έγκλημα. Ίσα ίσα, μπαίνει αναγνώστης στο κλίμα. Αποκτά μια ιδέα για το τι πρέπει να περιμένει. Αν αυτό που θα αγοράσει θα τον καθηλώσει ή θα βαρεθεί και θα το παρατήσει στο πρώτο δεκάλεπτο.
Προσωπικά, ούτε πολλά πολλά reviews διαβάζω. Ειδικά αν πρόκειται να παίξω κάτι, τις περισσότερες φορές δεν έχω ούτε καν την παραμικρή περιέργεια για το τι γράφεται. Είναι ο καλύτερος τρόπος να μην πέσεις στην παγίδα που μπορεί να έχει στήσει ο κάθε επιτήδιος. Αν θέλω να ενημερωθώ για κάτι κάνω μια αναζήτηση στο Enternity, αν δεν υπάρχει, έχω τσεκάρει 2 - 3 σοβαρά site και εκεί απευθύνομαι. Και πάντοτε το slider δεν τολμάει να κατέβει στο μέρος όπου ξεκινάνε τα σχόλια. Πέφτει Χ στο tab και τέλος.
Με αφορμή την κυκλοφορία του The Last of Us Part II, παρατηρήσαμε και παρατηρούμε θλιβερά φαινόμενα. Γιατί να αρχίσω να γράφω λεπτομέρειες για το παιχνίδι και να χαλάσω τη διασκέδαση των υπολοίπων; Όλοι εσείς που νομίζετε ότι με τέτοιες τακτικές γίνεστε σπουδαίοι, βάλτε τον εαυτό σας μπροστά σε έναν καθρέφτη. Αν ο καθρέφτης είναι μαγικός και σας δείξει (μη αναστρέψιμα) πώς θα είστε σε 20 χρόνια, το αποτέλεσμα μπορεί να σας αρέσει, μπορεί όμως και όχι. Το βέβαιο είναι πως θα έχει χαθεί η μαγεία της ζωής, η αγωνία για το αύριο, όποια και αν είναι τα ενδιάμεσα στάδια.
Κάπως έτσι αισθάνεται ο κάθε ανυποψίαστος, αγαθός -με την καλή έννοια- gamer που άθελά του πέφτει σε όσα κακόβουλα έχετε αναρτήσει. Από την άλλη, ξυπνάτε ορισμένοι. Κοιμάστε τόσο βαθιά που αν σας σηκώσει γερανός από το κρεββάτι και σας τοποθετήσει στον Πύργο των Αθηνών, απλά θα ανοίξετε τα μάτια και θα πείτε είναι πολύ ψηλά, κάνει λίγο ψύχρα. Τα λέγαμε, τα λέμε και θα συνεχίσουμε να τα λέμε. Να είστε επιλεκτικοί και να μην εμπιστεύεστε το οποιοδήποτε Μέσο. Το να ανοίξει κάποιος ένα site, το να δημιουργήσει μια σελίδα στο Facebook, να ανοίξει ένα κανάλι στο YouTube, είναι εξαιρετικά εύκολο. Για το λόγο αυτό ο χώρος έχει γεμίσει τσαρλατάνους και ημιμαθείς.
Αισθάνομαι απίστευτη ντροπή όταν σε group που παρακολουθώ στο Facebook βλέπω post άρθρων που κυριολεκτικά βιάζουν την ελληνική γλώσσα. Εσείς που κάνετε αυτές τις αναρτήσεις πως αισθάνεστε την ώρα εκείνη; Ότι κάνετε κάτι σπουδαίο επειδή πιθανά υποστηρίζετε έτσι κάποιον γνωστό ή φίλο σας; Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε σας αξίζουν και τα spoiler και οτιδήποτε άλλο. Στο κάτω κάτω, το κοινό είναι που στην τελική διαμορφώνει την επισκεψιμότητα. Όσο και αν το μέσο παλεύει να προσφέρει κάτι ποιοτικό.
Λεωνίδας Μαστέλλος
Τη σχέση μου με τα spoilers την ανέλυσα πριν από λίγο καιρό στο Κόψε-Ράψε. Για όσους βαριούνται να κάνουν κλικ, μπορώ να τη συνοψίσω στο εξής: με νευριάζουν όσο δεν πάει.
Την ίδια άποψη έχω και ως reviewer. Πραγματικά δεν καταλαβαίνω γιατί κάποιος πρέπει να αναφέρει στο review πράγματα που δεν χρειάζονται. Στοιχεία για την ιστορία, ανατροπές, ό,τι τέλος πάντων δεν πρέπει να αναφέρει. Αφήστε που βρίζω και όσους γράφουν news και τους ξεφεύγουν πράγματα στον τίτλο του άρθρου (που φαίνεται προτού πατήσει κανείς το link). Α και τα trailer στην ελληνική τηλεόραση που κατά 99% δείχνουν σκηνές από το τέλος γιατί… δεν ξέρω γιατί, να τους καεί το βίντεο.
Πίσω στο θέμα μας. Προσωπικά προσπαθώ όσο μπορώ να αποφύγω κάθε είδους αναφορά στο σενάριο ενός παιχνιδιού που κάνω review. Μπορεί να αναφέρω τα πολύ βασικά, για να πάρει μια ιδέα ο αναγνώστης (τα οποία συνήθως αποκαλύπτει και η ομάδα ανάπτυξης), αλλά αποφεύγω λεπτομέρειες γιατί θεωρώ ότι αυτές πρέπει να τις ανακαλύψει μόνος του. Αφήστε που όταν αρχίζεις να «προσέχεις», σίγουρα θα σου ξεφύγει κάτι άθελά σου. Καταλαβαίνω ότι πολλοί το κάνουν για να «γεμίσουν σελίδες», αλλά το θεωρώ άδικο για τον αναγνώστη που αφιερώνει χρόνο για να μάθει αν ένας τίτλος αξίζει ή όχι. Σίγουρα πρέπει ο reviewer να καταθέσει τη γνώμη του για την ιστορία, την πλοκή κ.λπ. αλλά εννοείται ότι υπάρχουν τρόποι να το κάνει, χωρίς να χαλάσει την εμπειρία για τον άλλον.
Υπάρχουν φυσικά και αυτοί που γράφουν άρθρα και προσθέτουν την ένδειξη -SPOILER ALERT- στον τίτλο. Πάλι καλά από τη μία, αλλά, και πάλι, γιατί; Ποιος ο λόγος να συζητήσεις μυστικά ενός παιχνιδιού σε ένα άρθρο; Θες συζήτηση, μπες σε forum/social media και βγάλε το άχτι σου. Τα κείμενα δεν εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό. Άλλωστε, αν θες click, κέρδισέ τα με τους άλλους χίλιους τρόπους που υπάρχουν.
Ουφ νευρίασα, δεν γράφω άλλο.
Πλάτων Πέππας
Δεν είμαι φαν των spoiler. Σε προσωπικό επίπεδο απολαμβάνω πολύ περισσότερο μια ιστορία όταν την βιώνω μόνος μου, είτε αυτό αφορά ένα βιβλίο, μια ταινία, μια σειρά ή ένα videogame. Θεωρώ πως έτσι μπορώ να απολαύσω περισσότερο τις ανατροπές ή να ξενερώσω με την ιστορία μόνος μου, χωρίς κάποιον εξωτερικό παράγοντα να επηρεάσει πιθανώς την άποψή μου ή τη θέλησή μου να ολοκληρώσω κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί απογοητευτικό στο τέλος.
Παρόλα αυτά, όπως οι περισσότεροι, έχω δεχθεί από λάθος αρκετά spoiler. Τα περισσότερα από λάθος του συνομιλητή, αλλά ακόμα και τότε προσπαθώ να κρατήσω χαρακτήρα και να μην εκφραστώ όπως θα ήθελα. Σε αυτές τις περιπτώσεις προσπαθώ να ζυγίσω την κατάσταση με ψυχραιμία και να θυμηθώ πως η διαδρομή είναι εξίσου σημαντική με την κατάληξη μιας ιστορίας. Δείτε για παράδειγμα τα πρόσφατα σκηνικά με τα leak του The Last Of Us Part II. Ναι, τα spoiler υπήρχαν εκεί για όποιον ήθελε (ευτυχώς εγώ τα απέφυγα και τα αποφεύγω ακόμα σε όλα τα επίπεδα). Όμως το να μάθεις πως κάτι έγινε, δεν ακυρώνει και εντελώς πια την απόλαυση. Υπάρχει και κάτι που λέγεται συγκείμενο και αυτό, όσα bullets του σεναρίου και αν διαβάσεις, δεν πρόκειται να σου μεταφερθεί σε καμία περίπτωση. Η αίσθηση του να βιώνεις ο ίδιος μια ιστορία, είναι μοναδική στα videogames και με το να διαβάσεις την ιστορία, με τα γεγονότα σε απλή σειρά προτάσεων, δεν φτάνει να σου προκαλέσει το παραμικρό συναίσθημα.
Από την άλλη, ζούμε και σε περίεργες εποχές προώθησης των διαφόρων έργων τέχνης. Υπάρχουν trailer που δείχνουν όλο το ζουμί, σαν αυτά του πρώτου Deadpool, στερώντας την έκπληξη σε οποιοδήποτε επίπεδο. Έχει τύχει να δώσουν και spoilers τα ίδια τα trailer, όπως η εμφάνιση της Wonder Woman στο Batman v. Superman. Και φυσικά trailer που είτε δεν αποκαλύπτουν τίποτα, όπως αυτό του Avengers: Endgame, είτε είναι φτιαγμένα για να παραπλανήσουν το κοινό, προβάλλοντας άλλο χαρακτήρα για πρωταγωνιστή, όπως ήταν για παράδειγμα όλα τα trailer του Star Wars: The Force Awakens. Εκτιμώ πολύ περισσότερο τις δύο τελευταίες προσεγγίσεις, ακόμα και αν γνωρίζω πως απαιτούν μεγαλύτερη προσπάθεια από τους δημιουργούς.
Κλείνοντας, καλό θα ήταν όλοι να σεβόμαστε τις συζητήσεις γύρω από το οτιδήποτε αφορά σεναριακές καταλήξεις και spoiler, καθώς δεν γνωρίζουμε πόσο ανεκτικός θα είναι ο συνομιλητής μας σε κάθε περίπτωση. Ας μην κάνουμε εν τέλει αυτό που δεν θα θέλαμε να μας κάνουν.
Για την καλύτερη εμπειρία σου θα θέλαμε να σε παρακαλέσουμε να το απενεργοποιήσεις κατά την πλοήγησή σου στο site μας ή να προσθέσεις το enternity.gr στις εξαιρέσεις του Ad Blocker.
Με εκτίμηση, Η ομάδα του Enternity