Ας κάνουμε μια παύση και ας σκεφτούμε ποια είναι η πρώτη θεωρία που είναι πιθανότερο να καρφωθεί στο μυαλό όποιου ακούσει το παραπάνω. Ποια είναι η πρώτη σκέψη, η πρώτη υποψία αν θέλετε, που περνά από το μυαλό κάποιου σε τέτοια περίπτωση; Εικάζουμε, από τη μεριά μας τουλάχιστον, ότι σε κάτι τέτοιες σκέψεις υπερισχύει συχνά η κακή προαίρεση, η καχυποψία και όλο και κάπως στέκεται στη σκέψη η ιδέα πως κάποιος έβαλε χέρι σε κάποιον άλλον γιατί μια βαθμολογία δυσαρέστησε κάποια εταιρεία. Που είναι ένας πολύπλοκος τρόπος να εκφραστεί η υποψία πως κάποιος έβαλε χέρι σε κάποιον για να ανεβεί βαθμολογία σε παιχνίδι, για να πάρει κάτι παραπάνω από όσο θεωρεί ο reviewer ότι αξίζει.
Το μεγάλο δυστύχημα με τη σκέψη αυτή είναι ότι αντιλαμβανόμαστε πώς φτάνει να είναι τόσο πρόχειρη στο μυαλό οποιουδήποτε. Δεν μπορεί να διαχωριστεί άλλωστε η εγγενής μας καχυποψία για τον κόσμο που μας περιβάλλει, η οποία στηρίζεται, άλλωστε, και στις προσωπικές μας εμπειρίες από την καθημερινότητα, που ουδεμία σχέση έχουν με games, αφού αγγίζουν συνήθως κάτι πολύ σημαντικότερο. Η ζωή δεν είναι δίκαια εξάλλου, οπότε γιατί να υποθέτει κανείς πως είναι δίκαιο και οτιδήποτε άλλο;
Η κατανόηση βέβαια λειτουργεί καλύτερα όταν υφίσταται εκατέρωθεν. Για αυτό και αξίζει να σταθούμε σε τρία σημεία.
Πάρτε το ανάποδα
Οι εταιρείες δεν κάνουν τον κόπο να πιέσουν για υψηλή βαθμολογία. Όχι για την ψυχή της μάνας τους, εννοείται, αλλά διότι ξέρουν ότι είναι αντιδεοντολογικό και τις αφήνει εκτεθειμένες ηθικά, νομικά και στην κοινή γνώμη. Το τελευταίο που θέλει μια εταιρεία είναι να μοιράζει απλόχερα «πατήματα» για να την κυνηγήσει κάποιος. Όχι ότι δεν υπάρχουν ή δεν υπήρξαν ποτέ εξαιρέσεις. Όχι πως μια χαμηλή βαθμολογία που δεν εξυπηρετεί δεν έχει ποτέ καμία επίπτωση και μάλιστα σιωπηλή, κάνοντας ακόμη δυσκολότερη την αντίδραση και την πιθανή δικαίωση εκείνου που την έβαλε. Δεν είναι δηλαδή πως ποτέ δεν υπάρχει καμία πίεση, καμία άσκηση επιρροής. Αλλά αυτά γίνονται πολύ πιο «πολιτισμένα», δηλαδή πολύ πιο εκ τους ασφαλούς, αλλά και πιο σπάνια από όσο φαντάζεται ενδεχομένως κάποιος.
Πάρτε το ακόμη πιο ανάποδα
Ναι, θα πείτε, αλλά παραπάνω λέγαμε για κουβέντα μεταξύ αρχισυντάκτη και συντάκτη. Αν δεν υπάρχει έξωθεν πίεση, τι ρόλο έχει αυτή η κουβέντα; Βασιζόμενοι στη δική μας εμπειρία κατά την πάροδο των ετών (άρα δεν αποκλείουμε αποκλίσεις -αντιθέτως ξέρουμε κι εμείς για δαύτες), οι συχνότερες κουβέντες που γίνονται μεταξύ μας για βαθμολογία είναι οι εξής δύο: α) αν όντως αξίζει κάποιο παιχνίδι 9 ή 10 και β) αν οι ευσεβείς πόθοι και οι συμπάθειες (κι οι reviewers άνθρωποι του Cthulhu είναι) έχουν «σπρώξει» μια βαθμολογία πιο ψηλά από όσο πρέπει. Πώς ξεκινάνε αυτές οι κουβέντες; Στην τύχη; Όχι. Δεν είμαστε γραμμή παραγωγής και κάνουμε δειγματοληπτικό έλεγχο με την ελπίδα να εντοπίσουμε μια ώρα αρχύτερα κατασκευαστικές αποκλίσεις. Συνήθως φαίνεται κατά την ανάγνωση του κειμένου σε συνδυασμό με τη βαθμολογία που το ακολουθεί. Η τραγική ειρωνεία της υπόθεσης είναι, φυσικά, ότι αυτό το ζεύγος, κείμενο και βαθμολογία, καταφέρνει να αναδεικνύει ευκολότερα τέτοιες αποκλίσεις. Διότι το κείμενο μπορεί να είναι λογικό και να ξεφεύγει η βαθμολογία με βάση τα λόγια του ίδιου του reviewer. Μπορεί να συμβαίνει και το ανάποδο. Η βαθμολογία, δηλαδή, καταλήγει να φαίνεται χρήσιμη στα καθ’ ημών, ακόμη και αν συχνά λατρεύουμε να τη μισούμε. Δεν είναι πως δεν βγαίνει άκρη από το κείμενο και μόνο. Ένα σημείο αναφοράς παραπάνω όμως κάνει την εσωτερική διαδικασία αυτή να παράγει ασφαλέστερο συμπέρασμα με την πρώτη, ασφαλέστερο συμπέρασμα στο οποίο είναι ευκολότερο να καταλήξει και κάποιος με λιγότερη ενδεχομένως εμπειρία.
Και τώρα…πιο ανάποδα κι από ανάποδα
Συμβαίνει κάποιος να είναι εμπαθής, να είναι όνειρό του να χαντακώσει ένα παιχνίδι, για να προκαλέσει σούσουρο, να προωθήσει εαυτόν ως…κάτι. Φυσικά αυτός ο άνθρωπος δεν έχει καμία δουλειά να είναι reviewer. Οπότε βάζουμε το συγκεκριμένο σενάριο στην άκρη. Όταν βλέπετε κάπου χαμηλή βαθμολογία σε τίτλο με εκτόπισμα, πάνω εκεί που χτυπά η κακή προαίρεση που λέγαμε στην αρχή, η θεωρία που προκύπτει συνήθως, σε εκείνους που απλά διαφωνούν τουλάχιστον και έχουν την ταυτόχρονη ανάγκη να καταδικάσουν οποιονδήποτε δεν συμφωνεί μαζί τους, είναι πως τα έχει βάλει κάποιος με το παιχνίδι, βγάζει κάποιος το άχτι του. Ξεχνούν, βέβαια, ότι κάθε reviewer βλέπει πολλά παιχνίδια σε ετήσια βάση και τα παιχνίδια του 8, του 9, του 10, είναι εξαιρέσεις, όχι ο κανόνας. Συχνά το πρώτο πράγμα που ελπίζει ο reviewer είναι να του δοθεί η ευκαιρία να βάλει υψηλή βαθμολογία, να έχει λόγο να τη βάλει. Γιατί τότε η δουλειά του και η διασκέδασή του διασταυρώνουν ξίφη με τη μια να δίνει άλλο νόημα στην άλλη. Θα πείτε, «ναι αλλά εγώ πληρώνω ενώ εκείνος όχι». Στο οποίο απαντούμε λέγοντας «ναι, αλλά εσείς διαλέγετε πάντα κατά το δοκούν, εκείνος όχι». Ζυγίστε τα και ό,τι νομίζετε από εκεί και πέρα.
Κάπως έτσι αφήνει η στήλη πίσω της το 2018, γνωρίζοντας από τώρα βέβαια (δυστυχώς;) ότι έχει θέματα για το επόμενο έτος. Και που να προστεθούν κι άλλες σκέψεις, περιστατικά, εμπειρίες. Αλλά οι γιορτές, το κλείσιμο του έτους βασικά, το κλείσιμο κάθε κύκλου, προσφέρεται για τροφή για σκέψη. Δεν μας λείπουν τα δράματα όλο το χρόνο άλλωστε.
Τα λέμε το 2019.
Πολύ χρήσιμη η παράγραφος για το πιο ανάποδα και από ανάποδα. ;)