Τα παλιά τα χρόνια, που λένε, οι μόνοι που ήξεραν το εμπάργκο για κάποιο είδος κάλυψης, ήταν όσοι εργάζονταν στα media. Τα media δεν είχαν λόγο να μοιραστούν την πληροφορία με τους αναγνώστες. Άλλωστε, όσο πιο πίσω πάμε τόσο πιο ζωντανό ήταν και το έντυπο. Και όποιο και αν ήταν το εμπάργκο, δεν θα άλλαζε το πρόγραμμα εκτύπωσης και διανομής ενός εντύπου επειδή κάτι τέτοιο θα βόλευε ξαφνικά κάποια εταιρεία και το επικοινωνιακό της πλάνο.
Πάμε ένα βήμα πίσω πρώτα βέβαια. Για το ενδεχόμενο να είστε από τους ευτυχείς εκείνους gamers που δεν γνωρίζουν τι εστί εμπάργκο στη δουλειά μας ή απλά δεν τους ενδιαφέρει η όλη ιδέα ώστε να έχουν την πληροφορία πρόχειρη στο μυαλό τους, το εμπάργκο δεν είναι παρά μια χρονική στιγμή που διαλέγει ο εκδότης ενός παιχνιδιού, πριν την οποία δεν επιτρέπει τη δημοσίευση κάποιου είδους περιεχομένου. Μπορεί να είναι για preview, για review, για το είδος της πληροφορίας που επιτρέπεται να συμπεριληφθεί σε τέτοιες δημοσιεύσεις, για το αν είναι αποδεκτό να γράψει κάποιος ότι έχει στα χέρια του κάποιο press kit, αν μπορεί δημοσιεύσει φωτογραφίες κ.λπ. Υπάρχουν πάρα πολλοί πιθανοί συνδυασμοί.
Γιατί υπάρχει το εμπάργκο όμως; Αν φτάσει στα χέρια μας ένα παιχνίδι ή ένα μηχάνημα, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε ήδη όλα όσα χρειαζόμαστε για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα; Σε γενικές γραμμές ισχύει. Παλιότερα ήταν δεδομένο ότι ισχύει. Τώρα όμως ένα review copy παιχνιδιού μπορεί κάλλιστα να συνοδεύεται από οδηγίες που να προτρέπουν σε αναμονή για συγκεκριμένο patch που να λύνει γνωστά ζητήματα. Καμιά φορά μάλιστα οι ίδιες οδηγίες συμβουλεύουν τους συντάκτες να μη βιαστούν να δημοσιεύσουν κριτική ακριβώς με τη λήξη του εμπάργκο. Παράδειγμα η περίπτωση του Destiny 2, που ναι μεν μπορούσαμε να δημοσιεύσουμε από μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή κι έπειτα, αλλά η Bungie συμβούλευε να περιμένουμε μια εβδομάδα ακόμη για να βγει το πρώτο Raid, να το δοκιμάσουμε κι έτσι να έχουμε καλύτερη συνολική εικόνα να μεταφέρουμε στον αναγνώστη.
Γενικότερα όμως το εμπάργκο σε κάλυψη έχει πολύ συγκεκριμένη χρησιμότητα. Φροντίζει ώστε το σχετικό περιεχόμενο να δημοσιεύεται, χοντρικά, σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Έτσι ο αναγνώστης, ο ακροατής ή ο θεατής δεν μπορεί να αποφύγει, για λίγες μέρες έστω, δημοσιεύσεις για το προϊόν, όπου κι αν διαλέξει να στραφεί για την ενημέρωσή του. Με λίγα λόγια το εμπάργκο δημιουργεί ένα τεχνητό, ανέξοδο ουσιαστικά, marketing blitz που ωφελεί το προϊόν.
Τώρα βέβαια το έντυπο είναι η εξαίρεση, το δίκτυο είναι αυτό που είναι, ο πρώτος που δημοσιεύει είναι ο μόνος που μετράει και ο δεύτερος απλά κάνουμε ότι τον θυμόμαστε. Άρα; Άρα έχουμε Μέσα που ενδιαφέρονται να δημοσιεύσουν το συντομότερο δυνατό, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για το τελικό αποτέλεσμα. Παρότι, ιδεολογικά, δεν είμαστε φίλοι των βαθμολογιών γενικότερα, οπότε δεν μας ενοχλεί καθόλου η εξαφάνισή τους από ορισμένες πλευρές, αναλογιστείτε για λίγο κάτι. Μέσα που σταμάτησαν να βάζουν βαθμολογίες τα τελευταία 2-3 χρόνια, φροντίζουν πλέον να έχουν σχεδόν πάντα έτοιμο περιεχόμενο με τη λήξη του εμπάργκο, ακόμη κι αν είναι αδύνατο να έχουν αφιερώσει αρκετό χρόνο στο παιχνίδι για το οποίο μιλούν. Και η έλλειψη βαθμολογίας κάνει την προσπάθεια αυτή ευκολότερη. Η έλλειψη αριθμού στο τέλος κάνει ένα κείμενο να φαντάζει λιγότερο απόλυτο. Αν και, εκ των πραγμάτων, όλα έπρεπε να εξαρτώνται από το κείμενο. Άλλη κουβέντα αυτή βέβαια.
Όπως και να ΄χει, αν γινόταν όλοι να πατάνε το κουμπί και να βγαίνει ένα review με τη λήξη του εμπάργκο, οι publishers θα ήταν απόλυτα ευχαριστημένοι να βλέπουν το προϊόν τους να προβάλλεται σχεδόν παντού την ίδια χρονική περίοδο, χωρίς να χρειάζεται δεκάρα τσακιστή για εξασφάλιση διαφημιστικού χώρου.
Η προθυμία όμως του σύγχρονου reviewer να τρέχει πανικόβλητος για να καταλήξει στην κορυφή του τίποτα, είναι ένα φαινόμενο που προφανώς και αντιλαμβάνονται και οι publishers. Και όταν μας πάρει χαμπάρι το τμήμα marketing είναι που ξεκινούν τα ωραία.
Σιγά σιγά το εμπάργκο αντιμετωπίζεται ως υποχρέωση. Φυσικά δεν ξεστομίζει ποτέ κάτι τέτοιο μια εταιρεία γιατί ξέρει πολύ καλά ότι, δεοντολογικά, η προσγείωση ενός προϊόντος στα χέρια μας δεν μας υποχρεώνει αυτόματα να προσφέρουμε κάλυψη. Και αν μια εταιρεία ξέρει να φυλάγεται από κάτι, σίγουρα ξέρει να το κάνει σε τέτοιες κακοτοπιές. Από την άλλη πλευρά ο αναγνώστης δεν γνωρίζει ούτε ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους λεπτομέρειες, οπότε μένει στο ποιος άνοιξε το στόμα του πρώτος και από εκεί και πέρα βλέπουμε.
Κι επειδή και αυτό το φαινόμενο γίνεται αντιληπτό από την εκάστοτε εταιρεία, καταλήγουμε σε ένα νέο, πιο πρόσφατο φαινόμενο. Την ευγενική αλλά προφανούς σκοπιμότητας διαμαρτυρία για την «αργοπορία» ενός κειμένου. Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα μιας εταιρείας να αναρωτηθεί τι έγινε ύστερα από εύλογο χρονικό διάστημα πάντως, αυτό είναι φυσιολογικό και θα κάναμε το ίδιο στη θέση της. Δεν αναγνωρίζουμε το δικαίωμα της όμως να στέλνει review copy Παρασκευή απόγευμα και Τρίτη να ζητάει ατάκα και link από το review. Δεν συμβαίνει κάθε μέρα κάτι τέτοιο, αλλά όταν συμβαίνει, καλούμαστε να εξηγήσουμε τα αυτονόητα και το πολύ πιθανό κέρδος μας είναι να μας μείνει και η ρετσινιά του παράξενου στο τέλος. Κι επειδή κανείς δεν αναχαιτίζει την «πρόοδο» είναι συχνό πλέον το φαινόμενο να ξεκινά η πίεση πριν εμφανιστεί το παιχνίδι. Δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας να μας ζητά μια εταιρεία να πούμε πότε περίπου μπορούμε να έχουμε έτοιμο ένα review, για παιχνίδι που δεν έχουμε παραλάβει και δεν μπορεί και η ίδια να μας πει πότε θα παραλάβουμε. Εμείς όμως πρέπει φαίνεται να αναλάβουμε μια φανταστική υποχρέωση, για ένα φανταστικό παιχνίδι και το θεωρητικό ενδεχόμενο εμφάνισής του στα λημέρια μας. Και το κερασάκι βέβαια είναι να πρέπει να τα δηλώσουμε όλα αυτά για να δει η εταιρεία αν θα στείλει το παιχνίδι. Διότι είτε «κουμπώνουμε» πάνω στο promotion plan ή από εδώ παν κι οι άλλοι.
Για να μην ξεχνιόμαστε βέβαια, αυτά συμβαίνουν χάρη στην εγγενή αρρώστια του web, που θέλει τους πάντες να εξαρτώνται ολοκληρωτικά από διαφημιστικά έσοδα, από τη στιγμή που θεωρείται αδιανόητο να χρεώνεται η πρόσβαση σε περιεχόμενο. Η εποχή του εντύπου ήταν βαρβαρική προφανώς. Μας είχαν πει όμως ότι, αργά ή γρήγορα, του περνάει του Conan.
Να φανταστω οτι αργησε να ερθει το Xbox One X. Δεν τους λετε να στειλουν ενα και σε μενα;
Για το συγκεκριμένο δεν ήταν το Xbox One X η αφορμή. Άλλο καπέλο εκείνο. Θέλω να ζήσω το full force της παράνοιας πριν γράψω κάτι σχετικά.