Εκτός αν μιλάμε για videogames βέβαια. Εκεί ζούμε στον αστερισμό «πατάτα του μήνα = 5». Δεν ξέρουμε για εσάς, αλλά εμείς ούτε στο πιάτο δεν φροντίζουμε να είναι στη μέση μια πατάτα. Τι λέει το metascore ως εργαλείο για τη θέση της πατάτας όμως; Εξαρτάται. Από τι; Θα φτάσουμε κι εκεί.
Για αρχή να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Το metascore και κατ’ επέκταση το Metacritic κι οτιδήποτε παρόμοιο, δεν είναι κάτι νέο. Πριν το λέγαμε consensus ή, ελληνιστί, επικρατούσα άποψη. Μπορεί να μην εκφραζόταν με αριθμούς, αλλά είχε τον ίδιο ακριβώς ρόλο: να δώσει τη γενική εικόνα. Το ότι βασιζόταν σε λέξεις ήταν ευτύχημα διότι τουλάχιστον απαιτείτο κάποια κατανόηση εκτός από χάρακα. Γενικότερα πάντως, δεν έχουμε πρόβλημα με την ύπαρξη του Metacritic, με την ιδέα της επικρατούσας άποψης και της έκφρασής της.
Το πρόβλημα είναι ότι χωρίς αριθμούς απαιτείται η κατανόηση των επιμέρους απόψεων για να βγει η επικρατούσα. Με αριθμούς όμως, αρκεί μια συνταγή, μια τυπική αντιστοίχιση. Εκεί είναι που γίνονται έκτροπα. Πριν το Metacritic αναγκαστεί να δεχτεί ότι κάποια μέσα δεν βάζουν πλέον βαθμολογίες, αλλά είναι αρκετά σημαντικά ώστε να το κάνει γαργάρα και να τα κρατά στις λίστες που το ίδιο αποφασίζει ποιους περιλαμβάνουν (τη δουλειά την κάνεις ένας άνθρωπος κατά βάση, βγάλτε ό,τι συμπέρασμα θέλετε), παρατηρούσαμε μερικές φορές να αποδίδονται από το ίδιο βαθμολογίες σε κείμενα που δεν είχαν, ανάλογα με την αίσθηση εκείνου που τα εξέταζε πριν τα καταχωρίσει.
Αλλά η βασική αμαρτία έχει να κάνει με τη σημασία της κλίμακας που χρησιμοποιείται. Ιδού λοιπόν τι ισχύει με βάση το ίδιο το Metacritic.
| Χαρακτηρισμός | Video games | Films/TV/Music |
| Universal acclaim | 91-100 | 81-100 |
| Generally favourable reviews | 75-90 | 61-80 |
| Mixed or average reviews | 50-74 | 40-60 |
| Generally unfavourable reviews | 20-49 | 20-39 |
| Overwhelming dislike | 0-19 | 0-19 |
Παρατηρήστε τις αποκλίσεις στις ερμηνείες της ίδιας ακριβώς κλίμακας, ειδικά για τα video games. Παρατηρήστε επίσης ότι στα games θεωρείται κάτι γενικά καλό από το 7,5 και πάνω, και στα άλλα πεδία ο χαρακτηρισμός κερδίζεται από το 6 και πάνω. Επιπλέον δείτε πού κινείται η μετριότητα στις διαφορετικές περιπτώσεις. Και τελικά συνειδητοποιείστε ότι στα πεδία πέρα από τα games, έχει γίνει απλή απόδοση της κλίμακας του 10 σε 5 κατηγορίες, με αλλαγή ανά δυο μονάδες. Το λογικό δηλαδή. Στα games απλά γίνεται ό,τι να ‘ναι, όπως να ‘ναι συγκριτικά.
Βέβαια δεν σκέφτηκε πρώτη φορά αυτές τις αηδίες το Metacritic ασφαλώς. Και πριν το Metacritic τα gaming sites κάπως έτσι όπως αντιλαμβάνεται τελικά η εν λόγω υπηρεσία βαθμολογούσαν. Και το τελευταίο πράγμα που έγινε, ήταν απόπειρα για διόρθωση στην παράνοια.
Η παράνοια αυτή λοιπόν χρησιμοποιείται και στα design documents των παιχνιδιών. Πριν δηλαδή παρθεί έγκριση και χρηματοδότηση, πολλές ομάδες αναγκάζονται να δηλώσουν ότι στοχεύουν σε συγκεκριμένο metascore και βάσει αυτού παίρνουν ή δεν παίρνουν bonus. Επηρεάζεται δηλαδή η τσέπη του developer, όχι του publisher, από το metascore, ασχέτως των πωλήσεων. Χώρια που είναι και επί της αρχής γελοίο να ξεκινά μια μέρα να δημιουργεί και να λέει στον εαυτό του ότι θα το μαγειρέψει το πράγμα με τρόπο που φαντάζεται ότι θα εξασφαλίσει τις απαιτούμενες, πλέον, βαθμολογίες. Ούτε σε σχολικό διαγώνισμα δεν σκεφτόμαστε έτσι.
Το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι την πληρώνουμε κι εμείς στο τέλος, επειδή έχουμε το θράσος να πιστεύουμε πως το 5 ισαπέχει από το 0 και το 10. Εμείς αντέχουμε. Εσείς καλά να πάθετε βέβαια. Πώς νομίζετε ότι διασκεδάζουμε στον ελεύθερό μας χρόνο;
Δεν μπαίνουν οι αναγνώστες σε διαδικασία να σκεφτούν κριτικά. Απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Και να φανταστείς ότι υπάρχει κόσμος που διαμορφώνει άποψη από τέτοιου ειδους site, ή τα επικαλείται ώς επιχείρημα. Ένα από τα κακά του διαδικτύου, γρήγορη εύπεπτη πληροφορία. Πόσες φορές έχω βρεθεί σε συζητήσεις που όταν αναφερθώ σε ένα game ή μια ταινία που δεν ξέρει κάποιος : έχει βγεί το κινητό σε κλάσματα, έχει γίνει αναζήτηση στο google και έχει σχηματιστεί άποψη σε 30 δευτερόλεπτα, ''όχι, έχει metascore 85 άρα είναι καλό'' , '' δεν τα πήγε και τόσο καλά στο box office μάπα θα είναι'', ''ταινιάρα 92 tomatometer''. Μου θυμίζει τη γιαγιά μου που μου λεγε είναι καλή ταινία είπε η Μενεγάκη να πάμε να τη δουμε.
Εκεί του λες "Για να δω τι ύψος έχεις. Α τόσο; Λογικά μάπα άνθρωπος είσαι γιατί όσους ξέρω με αυτό το ύψος είναι άσχημοι".
Θα προκληθεί ένα στιγμιαίο σκάλωμα τουλάχιστον.
Τι να κανουμε, αυτη ειναι η εποχη που ζουμε. Της γρηγορης πληροφοριας και ακομη πιο γρηγορης κατασταλαξης αποψεων. Δεν εμβαθυνουμε σε τιποτα. Αλλα αυτο ειναι αλλη κουβεντα.
Προσωπικα τα λαμβανω ως ενα σημειο υποψη αυτου του ειδους τα sites. Εχουν τα καλα τους και τα κακα τους. Ως εχει μεχρι στιγμης οι βαθμολογιες επηρεαζουν κυριως τις εισπραξεις των δημιουργιων ομαδων μεσαιου και κατω μεγεθους. Αν δηλαδη σκεφτεται καποιος αν θα παρει το οχι και τοσο mainstream καινιουριο παιχνιδι απο την αγνωστη σχετικα ομαδα αναπτυξης (οπως πχ η ΠΑΙΧΝΙΔΑΡΑ το Elex που το εκαψαν οι βαθμολογιες) ή αν θα παει να δει καποια ταινια ανεξαρτητου κινηματογραφου. Εκει αυτα τα σκορ κανουν πραγματικα τη διαφορα στις εισπραξεις/πωλησεις. Και οχι μονο στις πωλησεις. Εχω διαβασει για σκηνοθετες που δεν τους δοθηκε ευκαιρια να γυρισουν αλλη ταινια επειδη η ταινια τους πηρε 69 metascore και το στουντιο ηθελε 70 για να τους αναθεσει αλλο προτζεκτ. Για 1 μοναδα απο τις 100 διαφορα πηγε ο αλλος σπιτι του να πουλαει καλτσες.
Για τις υπερπαραγωγες ενταξει, μηδεν διαφορα. Εχουμε δει τι εισπραξεις κανουν ταινιες με αθλιες κριτικες οπως transformers κλπ.
Αυτο που με προβληματιζει παντως ειναι οτι αυτοι οι βαθμοι μενουν 'για παντα'. Υπαρχουν ταινιες οπως το πρωτο Blade Runner που στην εποχη τους ειχαν κακιστες κριτικες αλλα σημερα θεωρουνται αριστουργηματα. Αν ειχαν μεινει εκεινες οι βαθμολογιες αραγε θα ειχε επανεξεταστει η συγκεκριμενη ταινια ή θα ειχε μεινει αγνωστη σαν ενα σωρο αλλες ταινιες επιστημονικης των 80'ς?
Στην περίπτωση του Bladerunner είχε αποτύχει η κριτική. Είτε είχε βαθμολογία είτε όχι.
Κι εδώ που τα λέμε, δεν μένει μόνο ο βαθμός, μένει και το γραπτό. Ευθύνη έχουν και τα δύο. Απλά το γραπτό έχει το επιπλέον εμπόδιο ότι απαιτεί και κάποιο χρόνο/κόπο για ανάγνωση, οπότε χάριν ταχύτητας θα καθίσει να τσεκάρει βαθμό πρώτα ο καταναλωτής και μετά βλέπουμε για διάβασμα.
παντως εγω το εμπιστευομαι το metacritic....
Δεν υπάρχει κάτι να εμπιστευτείς ή να μην εμπιστευτείς στο Metacritic. Διότι δεν παράγει τίποτα. Συγκεντρώνει τη δουλειά άλλων και παρέχει bird's eye view σε αυτήν.
Υπάρχουν πολλά πράγματα για να μην εμπιστευτείς όμως στην ερμηνεία βαθμολογιών τρίτων αλλά και στη διαλογή των Μέσων που κάνει το ίδιο. Σταθμίζει δε βαθμολογίες με διαφορετικό και άγνωστο προς τον έξω κόσμο τρόπο.
εδω και χρονια δε δινω σημασια σε κριτικες ταινιων και βιντεοπαιχνιδιων οταν αυτες προερχονται απο σαιτς ΕΙΔΙΚΑ αν αυτα ειναι μεγαλα σαιτ του εξωτερικου... ξερω δε θα το παραδεχτειτε ποτε εσεις οι επαγγελματιες του χωρου , αλλα λαδωνονται για να κανουν καλα ή κακα reviews... Και δε μου το βγαζετε απο το μυαλο. Εκει που ξεχιλεισε η σταγονα για εμενα ηταν στα reviews του Rome Total War 2... το παιχνιδι οταν κυκλοφορησε ηταν σε pre-beta κατασταση , εμετος , τεχνικα προβληματα τοσα ωστε να ειναι unplayable στο 50% περιπου οσων το αγορασαν!!!!( δε νομιζω να εχει ξαναγινει ποτε αυτο στη βιομηχανια του gaming) γραφικα τραγικα , θυμομαστε ολοι τα βιντεο με τις παραμορφωμενες φατσες κτλπ , ολοκληρη διαφιαμιστικη εκστρατεια βασισμενη στο ψεμα , ενα παιχνιδι πραγματικα τραγικο που δεν ηταν ουτε για 2/10 , επαιρνε 9αρια και 10αρια , αντε 8αρια απο μερικους... περασαν 2 ολοκληρα χρονια και περιπου 15(!!!) patches για να γινει το παιχνιδι αυτο που επρεπε να ηταν. Τετοια παραδειγματα ειναι δεκαδες. Οποτε για να μη μακρυγορω για χρονια εδινα βαση στο Users metascore. Και πραγματι εκει ηταν ολα τα λεφτα και σε ενα ποσοστο 85 με 90% οτι βαθμο εβλεπα εκει ηταν και ο πραγματικος... και εκει ομως με τα χρονια καταστραφηκε και αλλοιωθηκε και δεν ειναι τοσο αξιοπιστο το αποτελεσμα.... μπαινουν υπαλληλοι των εταιριων και αποθεωνουν το παιχνιδι και βλεπεις σε παιχνιδια απαραδεκτα , κειμενα αποθεωτικα , και το χειροτερο μπαινουν φανμπογια της ταδε κονσολας και δινουν μηδενικα σε παιχνιδαρες απλα επειδη αυτο ειναι exclusives της αντιπαλης κονσολα. Παρομοια δινουν 10αρια σε εξκλουσιβ της δικης τους κονσολας κτλπ.. αμα δειτε τα μηδενικα και τα δεκαρια σε καθε παιχνιδι πραγματικα ειναι για γελια.... Κοψανε και τα Demo οι εταιριες και για αυτο φυσικα υπαρχει λογος , παλι για να μην μπορουμε να προστατευτουμε εμεις οι καταναλωτες και να αγοραζουμε τις σουπες που μας σερβιρουν και ας κλαιμε μετα. Μοναδικος πλεον τροπος να ενημερωθεις πραγματικα για ενα παιχνιδι ειναι να βρεις ενα σαιτ που γινεται σωστη και επαγγελματικη δουλεια με reviewers εξειδικευμενους στο ειδος τους (πχ δε μπορει να βαζεις εναν που παιζει rpg να κανει reviews σε adventure κ.ο.κ.) να παιζουν χρονια να ειναι και καλες πενες που λεγαμε παλια , να μπορουν να περιγραψουν σωστα το παιχνιδι και τις αδυναμιες κτλπ κτλπ. Και φυσικα ενα σαιτ που να μη φοβαται να θαψει ενα παιχνιδι ακομα και αν αυτο διαφημιζεται σε αυτο.... Προσωπικα εχω 3-4 σαιτ που μετα απο χροοοοονια ψαξιμο εχω καταληξει και εμπιστευομαι... ολα ειναι ξενα εκτος απο το enternity που οπως εχω πει ειναι κορυφη απλα στην Ελλαδα ειδικα 2-3 παιδια ειναι φοβεροι reviewers και 'εξειδικευμενοι'. Επισης κοιταω αυτος που εκανε το review να συμμετεχει στα σχολια κτλπ για τυχον ερωτησεις κ.ο.κ. To metacritic επειδη εφυγα και λιγο οφτοπικ ξεκινησε πραγματικα ως ενα αξιοπιστο μεσο και ειδικα τα userscores.. στη πορεια εκτροχιαστηκε.
Συμφωνώ απόλυτα. Αυτός είναι ο ρόλος του κριτικού να είναι καλή πένα.