Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε καλομάθει. Όλα μας προσφέρονται στο χέρι και όταν κάτι επιχειρεί να ξεφύγει από αυτόν τον κανόνα, μας κακοφαίνεται. Το The Witness ξεφεύγει από αυτόν τον κανόνα. Ή καλύτερα, τον αγνοεί τελείως. Και όμως, η μαεστρία του δημιουργού να προσφέρει λογικούς γρίφους και διακριτικές υποδείξεις είναι τέτοια, που σε κάθε επιτυχημένη προσπάθεια ο παίκτης κάθε άλλο παρά ηλίθιος νιώθει. Μέχρι το επόμενο αδιέξοδο. Το The Witness είναι ίσως ο πιο απλός τίτλος που μπορεί να συναντήσει κανείς. Η βασική ιδέα, ο κύριος μηχανισμός του είναι ένας. Ο παίκτης καλείται να σχεδιάσει μια γραμμή από το Α έως το Β. Αυτός είναι ο μοναδικός γρίφος που προτάσσει, το μοναδικό πράγμα που πρέπει να κάνει ο παίκτης για να φτάσει στο όποιο τέλος. Μόνο που ο γρίφος αυτός επαναλαμβάνεται πάνω από 600 φορές και, για έναν περίεργο/μαγικό λόγο, δεν φαίνεται ποτέ ίδιος. Οι αμέτρητες παραλλαγές που προσφέρονται, τα επίπεδα δυσκολίας που ολοένα αυξάνουν, οι κανόνες που ορίζονται τη μια στιγμή και μεταβάλλονται την επόμενη, η απαίτηση για παρατήρηση του περιβάλλοντος, ακόμα και των ήχων και, πιο σημαντικό, η περιέργεια για το τι κρύβεται παρακάτω, δίνουν μια ασυνήθιστη δύναμη σε έναν τίτλο που στην περιγραφή του μοιάζει βαρετός και αποτυχημένος. Και όμως καταφέρνει να εκμηδενίσει απογεύματα χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Ακόμα κι αν ο παίκτης δηλώνει αδιάφορος για το είδος.
Κάπου εδώ συντελείται μια μαγική διεργασία. Φαίνεται η σχεδιαστική δεινότητα του δημιουργού, που καταφέρνει να τραβήξει το ενδιαφέρον σε μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία που κουράζει μόνο όταν το μυαλό του παίκτη δείξει σημάδια κόπωσης. Τα χαρτάκια με τα πρόχειρα σχέδια πεταμένα στο διπλανό τραπέζι, οι φωτογραφίες-screenshots σε κινητά παντός είδους, το παραμιλητό μπροστά σε έναν ακόμα λαβύρινθο σχημάτων, το χοροπηδητό στο χώρο όταν το λέιζερ σημαδεύει επιτέλους το βουνό φέρνοντας πιο κοντά το στόχο, αποδεικνύουν ότι η γοητεία του The Witness κρύβει στοιχεία από τίτλους του παρελθόντος.
Η βασική ιδέα, ο κύριος μηχανισμός του είναι ένας. Ο παίκτης καλείται να σχεδιάσει μια γραμμή από το Α έως το Β.
Στοιχεία που δεν χαϊδεύουν το αυτί του παίκτη, αλλά σίγουρα τον επιβραβεύουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Φυσικά και δεν είναι όλα μαγευτικά. Ο τίτλος μπορεί να καταντήσει κουραστικός και βαρετός. Ακόμα και με τη δυνατότητα που έχει ο παίκτης να παρατήσει ένα γρίφο και να ταξιδέψει σε άλλο σημείο του νησιού (μπας και καταφέρει να λύσει τους γρίφους εκεί) δεν μετριάζεται η απογοήτευση που νιώθει κανείς όταν όλα οδηγούν σε αδιέξοδο. Ακόμα και το μυστήριο που περιβάλλει την ιστορία και τον κόσμο γενικότερα, είναι στιγμές που δεν αρκεί για να προχωρήσει κανείς. Και δεν αρκεί γιατί όλες οι απαντήσεις κρύβονται σε βίντεο και ηχητικά ντοκουμέντα που και δύσκολο είναι να τα βρει κανείς και, ακόμα πιο δύσκολο να τα κατανοήσει.
Φαίνεται η σχεδιαστική δεινότητα του δημιουργού, που καταφέρνει να τραβήξει το ενδιαφέρον σε μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία που κουράζει μόνο όταν το μυαλό του παίκτη δείξει σημάδια κόπωσης.
Το αστείο είναι ότι αυτά τα αδιέξοδα έχουν βοηθήσει το The Witness να κατακτήσει μια ιδιαίτερη πρωτιά. Είναι ίσως ο πρώτος τίτλος single-player που παίζεται co-op. Η φύση του είναι τέτοια που επιβάλλει την άτυπη συνεργασία δύο ή και περισσότερων ατόμων, σε μια προσπάθεια υπέρβασης των δυσκολιών. Η αποτυχία που θα βιώσουν είναι πιο έντονη. Το ίδιο όμως και η όποια επιτυχία. Σε αυτό το κοντράστ συναισθημάτων στηρίζεται ίσως όλο το οικοδόμημα που προσπαθεί να χτίσει ο τίτλος. Ελπίζει στην επιμονή του παίκτη, ελπίζει στην υπομονή του, ελπίζει στη ευρηματικότητά του. Κάθε στιγμή προσπαθεί να διαλύσει την ελπίδα αυτή, γνωρίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα την ενισχύσει.
Το The Witness σίγουρα δεν είναι για όλους. Δεν είναι τυπικό παιχνίδι καθώς πολλές φορές μοιάζει με άσκηση του μυαλού. Μπορεί να κουράσει με τον αργό ρυθμό του, απογοητεύει έντονα σε κάθε αποτυχημένη προσπάθεια, εκνευρίζει μετά από τα δεκάδες αδιέξοδα. Μαγικά όμως, ο θυμός, η κούραση, η απογοήτευση εξανεμίζονται μόλις ανοίξει η καταραμένη πόρτα, μόλις κινηθεί η πλατφόρμα και μόλις, επιτέλους, το λέιζερ δείξει το στόχο του. Και αυτή η μαγεία παραμένει ανεξήγητη σε όλη τη διάρκεια του τίτλου.
Ειναι στα υπόψιν, αφού όμως πρώτα πέσει η τιμή του.