Πέρασαν πέντε χρόνια από την κυκλοφορία του The Witcher 3, ενός τίτλου από εκείνους του λίγους που απέσπασαν «δεκάρι» από το Enternity, πράγμα όχι ό,τι πιο εύκολο. Αναμενόμενα το Enternity Game Room «θυμήθηκε» την κυκλοφορία, την ιδιαιτερότητα του παιχνιδιού μαζί και με την ιδιαιτερότητα του δεκαριού. Και μιας και συχνά παρεξηγείται ο συγκεκριμένος βαθμός, η συντακτική ομάδα πάει τη συγκεκριμένη κουβέντα ένα βήμα παραπέρα, εξερευνώντας την έννοια του βαθμού αυτού.
Έκτωρ Αποστολόπουλος
Θεωρώ ότι η πιο mainstream και από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες σχετικά με το δέκα σε reviews είναι η θεωρία ότι αυτός ο βαθμός μπαίνει στα τέλεια παιχνίδια. Ειδικότερα όταν συζητάω με κόσμο που δεν αρέσκεται στο να διαβάζει μεγάλα κείμενα για reviews παιχνιδιών ή που δεν μπαίνει απαραίτητα στην κατηγορία του hardcore gamer που δοκιμάζει τα πάντα, οι συζητήσεις πηγαίνουν κάπως έτσι:
«Έχεις βάλει ποτέ δέκα σε παιχνίδι;» ή ακόμα πιο συνηθισμένο «Πες μου ένα παιχνίδι στο οποίο έβαλες ατόφιο δεκάρι;»
«Δέκα θα έβαζα στο τάδε και στο τάδε»
«Ααα, δηλαδή σε αυτά τα παιχνίδια δεν υπήρχε τίποτα που να σε χάλασε; Ήταν τέλειο;»
Αυτή η θεωρία, αυτή η αντίληψη της άριστης βαθμολογίας υπάρχει φυσικά και σε άλλα Μέσα. Το μουσικό album όπου όλα τα κομμάτια είναι τέλεια, η σειρά η οποία δεν κάνει ποτέ κοιλιά και είναι αψεγάδιαστη και πάει λέγοντας. Για μένα προσωπικά, αυτό το σκεπτικό δεν υπάρχει, μιας και θεωρώ ότι το «τέλειο», «απόλυτο» παιχνίδι όπου όλα λειτουργούν χωρίς το παραμικρό λάθος δεν υφίσταται. Από μία άποψη θα ήταν και λάθος να λειτουργούμε έτσι ως reviewers και αρθρογράφοι και η δουλειά του να γράψουμε ένα κείμενο θα ήταν υπερβολικά εύκολη αλλά ίσως και βαρετή. Θα είχαμε ένα χαρτί με κουτάκια χωρισμένα σε διάφορες κατηγορίες Γραφικά/Μουσική/Gameplay κ.α., θα σημειώναμε μηχανικά βαθμολογίες και εντυπώσεις για κάθε κατηγορία και μετά θα βγάζαμε έναν απλό μέσο όρο. Ακόμα και αν υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός, το «10» θα εξηγηθεί μέσα από το κείμενο. Γιατί το «10» αντικατοπτρίζει ουσιαστικά μία αξέχαστη ή άκρως διασκεδαστική εμπειρία που είχε ο αρθρογράφος με το εν λόγω παιχνίδι. Μία εμπειρία η οποία δημιουργήθηκε μέσα από το σύνολο των πραγμάτων που προσφέρει ένας τίτλος ή μέσα από μηχανισμούς ή και μέσω ιδεών που είδαμε για πρώτη φορά.
Εννοείται ότι αν ο χειρισμός του τίτλου είναι τραγικός, δεν μπορώ να σταθώ μονάχα στο εξαιρετικό σενάριο και να βάλω δέκα. Προφανώς και πρέπει να υπάρχει ένα άλφα επίπεδο στα «κουτάκια» στα οποία αναφέρθηκα πιο πάνω. Άλλωστε ένα παιχνίδι πρέπει να μου μείνει αξέχαστο επειδή απήλαυσα ένα εξαιρετικό σενάριο, έναν πρωτοποριακό μηχανισμό ή έστω τεχνικό τομέα που με έκανε να θέλω να αγκαλιάσω την τηλεόρασή μου, όχι επειδή βρέθηκα στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού εξαιτίας των bugs, crashes ή κακού χειρισμού. Ένα χαλασμένο χειριστήριο μετά από εκσφενδονισμό προς τον τοίχο του δωματίου αποτελεί και αυτό μία αξέχαστη εμπειρία, αλλά στην προκειμένη περίπτωση είναι η λάθος ανάμνηση που δεν θα έπρεπε να σου μείνει από ένα δεκάρι.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο θεωρώ ότι το «10» σηκώνει πάντα αρκετή σκέψη πριν γραφτεί το εκάστοτε κείμενο. Συνήθως το «10» το νιώθω άμεσα μετά την ολοκλήρωση του παιχνιδιού, αλλά ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να γραφτεί το κείμενο θέλει δουλειά. Ακριβώς επειδή τα reviews ήταν και θα είναι υποκειμενικά και όχι αντικειμενικά, ένα κείμενο που θα μεταφέρει τον ενθουσιασμό μίας εμπειρίας που ξεχωρίζει από εκατοντάδες άλλες, πρέπει να αποδοθεί με τρόπο που θα κάνει τον αναγνώστη να καταλάβει γιατί ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες κυκλοφορίες. Το ότι μου άρεσε πολύ ως εμπειρία, αυτό είναι κατανοητό μόνο και μόνο από το βαθμό, αλλά αυτό από μόνο του δεν φτάνει ως αξιολόγηση. Άλλωστε οι έννοιες «αυτό το παιχνίδι μου αρέσει πολύ» και «αυτό το παιχνίδι είναι πάρα πολύ καλό» συναντιούνται αρκετές φορές μεταξύ τους, αλλά δε σημαίνουν σε καμία περίπτωση το ίδιο πράγμα. Πολλές φορές μπερδεύονται αυτές οι δύο εκφράσεις («μούφα το Red Dead Redemption, σιχαίνομαι τους τεράστιους και αχανείς κόσμους σε παιχνίδια»), αλλά αυτή είναι μία άλλη κουβέντα για ένα άλλο επεισόδιο «Μουσικής Δωματίου».
Μάνος Βέζος
Το 10 είναι ο δεύτερος πιο παρεξηγημένος βαθμός στο συγκεκριμένο «άθλημα». Έπεται του 5 η στρέβλωση του οποίου βγάζει νόημα μόνο αν μείνουμε όλοι για πάντα στη δευτέρα δημοτικού ή αν, πάνω σε ομαδική παράκρουση, αρχίσουμε να πιστεύουμε πως ένα παιχνίδι τερματίζεται στη μέση ή κάτι τέτοιο.
Η τραγική ειρωνεία σχετικά με το δεκάρι είναι πως στρεβλώνεται ακριβώς επειδή… περνάμε τάξεις στο σχολείο, το πανεπιστήμιο κ.λπ. Εκεί οι νοοτροπίες είναι συχνά δύο. Από τη μία έχουμε τη σχολή «το δέκα είναι για το Θεό», ατάκα ταιριαστή σε καθηγητές τόσο αδύναμους που ψάχνουν ευκαιρία να αισθανθούν θεοί. Από την άλλη έχουμε τη λογική προσέγγιση. Έγραψες τα πάντα σωστά; Πάρε 10 στα 10. Άλλωστε, αν δεν έχει γραφτεί κάτι λάθος, ποιος ο λόγος να αφαιρεθεί μονάδα; Με παρόμοιο σκεπτικό κάποιοι, άλλοτε gamers, άλλοτε κριτικοί, θα πουν ότι δεν γίνεται να βάλουν 10 γιατί. βρίσκουν «ατέλειες», ξεχνώντας, μάλλον, ότι άλλο δημιουγικό έργο κι άλλο διαγώνισμα. Διαφωνώ ποικιλοτρόπως με την προσέγγιση αυτή διότι καταφέρνει να προτάσσει ως συγκλονιστική διαπίστωση ότι τίποτα δεν είναι τέλειο, υπονοοώντας ταυτόχρονα πως μόλις πέσει κάποιος πάνω στο «τέλειο», φυσικά θα το αναγνωρίσει και θα του βάλει 10. Ειδάλλως θα το αδικούσε. Υπονοείται, δηλαδή, πως ο έτσι κι αλλιώς ατελής άνθρωπος/κριτικός είναι σε θέση να αναγνωρίσει την τελειότητα ακόμη κι αν του τριφτει με μίσος στη μούρη. Για αυτό βλέπουμε παντού γύρω μας την τελειότητα και την επαινούμε κιόλας, σωστά; Αν συμφωνείτε, ζούμε σίγουρα σε διαφορετικές τρύπες. Το λιγότερο.
Δεν ξεχνώ βέβαια και την άλλη, ακόμη πιο πολυπληθή, ομάδα που διατείνεται πως άμα περνάει τέλεια παίζοντας, ταιριάζει ένα δεκάρι. Πως ο υψηλός βαθμός γενικότερα είναι πιστοποίηση επιπέδου διασκέδασης. Δεν θα ξεκινήσω καν να το σχολιάζω αυτό. Αυτές οι εκρήξεις είναι για Δευτέρα, όχι για Παρασκευή.
Αν όλες αυτές οι θεωρίες μπουν στην άκρη, προκύπτουν κάποια λογικά συμπεράσματα. Αν το δεκάρι δεν είναι για το Θεό, τότε πρέπει να χρησιμοποιείται. Κι αν η τελειότητα δεν υφίσταται καν, τότε επίσης πρέπει να χρησιμοποιείται αντί να πηγαίνει χαμένο και εκ των πραγμάτων θα χρησιμοποιείται και σε έργα με ατέλειες. Στο χώρο που μένει για το δεκάρι, λοιπόν, είναι όλη η ουσία του, ενίοτε και η ουσία της κριτικής γενικότερα. Είναι πολύ, πολύ εύκολο να βρει κάποιος ατέλειες. Είναι επίσης πολύ εύκολο να βρει προτερήματα. Το δύσκολο είναι να «ζυγίσει» το συνδυασμό τους.
Ίσως το 10 έχει ανάγκη το 9 για να προσδιοριστεί. Το 9 είναι ο έρωτας. Έρχεται και φεύγει πιο εύκολα, όσο έντονος κι αν είναι. Το 10, όμως, είναι η αγάπη. Δεν έρχεται κάθε μέρα. Όταν έρχεται όμως, όλα αλλάζουν. Για πόσα παιχνίδια μπορείτε να το πείτε αυτό;
Σταύρος Βέργος
Δεν έχει τύχει να βάλω μέχρι στιγμής δεκάρι. Δεν κάνω και πολλά reviews γενικότερα και ειδικότερα δεν κάνω σχεδόν ποτέ review τίτλους ΑΑΑ. Και ειδικά σε περιπτώσεις που έχω να κάνω με games as a service, όπως για παράδειγμα το World of Warcraft, τότε πρέπει να είμαι αρκετά πιο επιφυλακτικός αφού μιλάμε πως στο λανσάρισμα ενός expansion παρουσιάζοται μόλις η αρχική μορφή των νέων features. Υπάρχουν πολλά patches που θα πατήσουν πάνω σε αυτά και θα τα διορθώσουν, θα τα επεκτείνουν και σε περιπτώσεις να τα χειροτερέψουν. Κρίνω με τα δεδομένα που έχω και μετά βασίζομαι στην πείρα μου για να καταλάβω προς τα που μπορεί να πάει το expansion. Μην ξεχνάμε πως ένα σύστημα που μπορεί να εισαχθεί στην αρχή ενός expansion θα κάνει τον κύκλο του τουλάχιστον ενάμιση χρόνο μετά. Αν υπήρχε νόημα θα μπορούσα να κάνω ένα mini review σε κάθε major patch όπου πολύ πιθανόν θα υπήρχε και ανεβοκατέβασμα στη βαθμολογία.
Σε πιο συμβατικές περιπτώσεις τίτλων πάντως, με δεδομένη διάρκεια και αρχή, μέση και τέλος, μπορώ και κρίνω πιο εύκολα. Και τουλάχιστον εγώ προτιμώ να βαθμολογώ με τη φυσιολογική κλίμακα, όπου 10 είναι το άριστο και 5 το μέτριο. Δεν έχω επίσης κόλλημα με το 10 σαν να είναι το ιερό δισκοπότηρο που αξίζει σε μια χούφτα τίτλων. Είναι ένας ακόμα βαθμός. Όπως υπάρχει διαφορά από το ένα 6αρι ενός τίτλου με ένα άλλο 6αρι ενός άλλου τίτλου έτσι συμβαίνει και με τα δεκάρια. Υπάρχουν διακυμάνσεις ποιότητας σε διαφορετικές παραμέτρους ανάμεσα σε τίτλους με τον ίδιο βαθμό. Αλλά όταν βαθμολογείς πρέπει να κάνεις μια σούμα, όχι πρόσθεση/συνυπολογισμό, της γενικής ποιότητας του τίτλου. Αυτές τις μέρες παίζω το Red Dead Redemption 2 και είναι απ' τα καλύτερα παιχνίδια που έχω παίξει σε αυτήν τη γενιά. Gameplay μέχρι στιγμής που μου αρέσει, ατμόσφαιρα καλή, χαρακτήρες ενδιαφέροντες, για την πλοκή θα μιλήσω όταν το τελειώσω. Σε κάποια φάση λοιπόν βλέπω ένα τρένο να έχει πέσει κάτω από μια γέφυρα και όταν το πλησιάζω διακρίνω ένα σεντούκι μέσα. Ψάχνοντας από εδώ και από εκεί βλέπω πως χρειάζεται platforming για να πας. Δοκιμάζω το platforming και ο χειρισμός έχει πρόβλημα. Αφαιρεί αυτό το γεγονός απ' την εικόνα που έχω σχηματίσει για το παιχνίδι; Όχι. Γιατί δεν αποτελεί βασικό κομμάτι του gameplay. Είναι ένα ψεγάδι που συγχωρείται.
Που λοιπόν μπαίνει το 10 για μένα; Τηρουμένων των αναλογιών κάθε είδους, ένα παιχνίδι παίρνει 10 αφού είναι σταθερό στα τεχνικά του σημεία όπως είναι τα γραφικά, το frame rate κ.τ.λ., φέρνει όμως νεωτερισμούς στο gameplay, εξαιρετικό σενάριο, χαρακτήρες και αφήγηση.
Δημήτρης Βούρδας
Στα 5 χρόνια και κάτι που βρίσκομαι στο site έχω βάλει όλους τους πιθανούς βαθμούς σε αντίστοιχα reviews παιχνιδιών, εκτός από το 10. Οπότε, είτε κάποιος με ρίχνει στην επιλογή και ξεμένω με τα κατάλοιπα, είτε το να μπει το πολυπόθητο διψήφιο νούμερο είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Προφανώς ισχύει το δεύτερο ή τουλάχιστον έτσι πιστεύω, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι αποτέλεσμα σνομπισμού αυτή η αποφυγή για την επιβράβευση του τέλειου.
Επίσης πριν 5 χρόνια βγήκε και το The Witcher 3, που πήρε το δεκάρι του, και η αλήθεια είναι πως έχει μείνει στην ιστορία ως ένα από τα καλύτερα video games της σύγχρονης εποχής. Μπορεί να μη χρειάζεται απαραίτητα η δική μου γνώμη, αλλά έχοντας ολοκληρώσει το παιχνίδι πριν λίγες ημέρες, η αλήθεια είναι πως όχι απλά συμφωνώ με το βαθμό, αλλά είναι από τις φορές που χρειάζεται κανείς να επαναξιολογήσει την κλίμακα της βαθμολογίας, προς αποφυγή μελλοντικών παρεξηγήσεων.
Από εκεί και πέρα, το βασικό μέρος της κουβέντας αφορά την ύπαρξη ενός τέλειου παιχνιδιού. Όπως γίνεται αντιληπτό, είναι σχεδόν απίθανο κάποιος τίτλος να είναι καθολικά αποδεκτός ως τέλειος. Εάν υπήρχε, ούτε η δουλειά μας θα είχε το νόημα της, ούτε θα συζητούσαμε τώρα για τις προδιαγραφές που πρέπει να έχει ένας τίτλος για να επιβραβευτεί με ένα 10.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που τελικώς καθορίζονται από το γούστο και την υποκειμενικότητα του καθενός, ακόμη και του ίδιου του reviewer, όσο κι αν αυτός προσπαθεί να είναι απολύτως αντικειμενικός. Αυτό που ισχύει είναι σε τίτλο που είναι απολύτως διασκεδαστικός, αλλά έχει χτυπητά λάθη, θα περιοριστεί η βαθμολογία του, ενώ το αντίθετο θα γίνει με έναν αντίστοιχο που παρότι μπορεί να δημιουργεί εκνευρισμό, είναι τεχνικά άρτιος.
Μπορεί η βαθμολόγηση να διαμορφώνεται τελικά από την προσωπική γνώμη, η οποία μπορεί και να δώσει τον έξτρα βαθμό που χρειάζεται, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα τον αξίζει. Η ιδεατή ισορροπία που πρέπει να βρεθεί απαιτείται ως ένα σημείο να περιλαμβάνει τη γνώμη του αρθρογράφου, αλλά ταυτόχρονα να μην καθορίζεται από αυτήν. Κατά τ’ άλλα, πρέπει να θυμόμαστε πως ο αριθμός της κλίμακας που μπαίνει στο τέλος του κάθε κειμένου είναι το αποτέλεσμα μίας κριτικής που τελικά εμβαθύνει περισσότερο στα περιεχόμενα του παιχνιδιού.
Νικήτας Καβουκλής
Το 10άρι σε ένα review είναι λίγο περίπλοκη υπόθεση. Συνήθως δεν δίνεται για ένα παιχνίδι που απλά είναι τεχνικά αψεγάδιαστο, σε συνδιασμό με καλό σενάριο και προσεγμένο level design. Για να δώσεις 10 σε ένα παιχνίδι, πρέπει να σε έχει εγκλωβίσει στον κόσμο του σε τέτοιο βαθμό, που το να πατήσεις quit, return to main menu ή ακόμα και να το ολοκληρώσεις ισοδυναμεί με στιγμή που σε γεμίζει πίκρα. Άρα, έχει να κάνει με το συναίσθημα και όχι τόσο αυτό που φαίνεται εκ πρώτης όψης. Την πιο όμορφη γυναίκα να έχεις απέναντί σου, αν κάθίσετε στο ίδιο τραπέζι να φάτε και η παρουσία της ταυτίζεται με την ανυπαρξία της, είναι δυνατό να την εκτιμήσεις στο μέγιστο βαθμό; Προφανώς όχι.
Αυτό προφανώς πηγαίνει και προς εκείνους που βλέποντας τα γραφικά λένε αμέσως «παιχνιδάρα του 10» και κάνουν εχθρό τους όποιον εκφράζει αντίθετη άποψη. Προσωπικά, 10 δεν έχω βάλει σε κανένα παιχνίδι. Έχω φτάσει ως το 9,5 δυο φορές αν θυμάμαι καλά και το χέρι μου δεν πήγαινε παραπάνω. Αισθάνομαι μάλιστα πως τα παιχνίδια στα οποία θα μπορούσα να βάλω 10 έχουν ήδη κυκλοφορήσει πριν πολλά χρόνια και δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί κάτι να συγκινήσει το ίδιο.
Bubble Bobble δεν πρόκειται να ξαναβγεί, The New Zealand Story το ίδιο, ούτε Turrican, ούτε Microprose Soccer, ούτε Renegade. Παιχνίδια που κυριολεκτικά με είχαν καθηλώσει για χρόνια μπροστά από την οθόνη και κάθε playthrough ήταν λες και επρόκειτο για μια εντελώς ξεχωριστή εμπειρία. Το ανεπανάληπτο δεν υπάρχει πια, ούτε καν το πρωτοποριακό. Τα έχουν τσαλαπατήσει προ πολλού το hype, το γρήγορο χρήμα και οι έτοιμες λύσεις των remaster/remake. Δεν νομίζω ότι οι developers έχουν στερέψει από ιδέες που θα οδηγούσαν σε παιχνίδια του 10. Απλά με τόσους ανθρώπους του χρηματιστηρίου που κατακλύζουν τη βιομηχανία του gaming, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται μόνο έννοιες όπως ROI, limit up και limit down.
Λεωνίδας Μαστέλλος
Τώρα τι να λέμε. Τι σημαίνει το 10ρι σε μια βαθμολογία; Έλα ντε. Είναι ένας βαθμός που σχεδόν αυτόματα προκαλεί αντιδράσεις. Ένας βαθμός που δύσκολα τον δικαιολογεί κάποιος μέσα του και ακόμη πιο δύσκολα αποφασίζει να τον βάλει κάπου. Το σίγουρο είναι ότι δεν εκφράζει την τελειότητα. Αυτή -ευτυχώς- δεν υπάρχει (ώστε η βελτίωση να είναι πάντα δυνατή). Οπότε τι ακριβώς εκφράζει; Κάποτε στα περιοδικά είχαμε δημιουργήσει μια κλίμακα των βαθμολογιών με επεξηγήσεις και η αλήθεια είναι ότι πάνω-κάτω αυτή ακολουθώ και ας μην το συνειδητοποιώ πάντα. Αυτή η κλίμακα ήθελε το 10 να εκφράζει το επαναστατικό. Αλλά η αλήθεια είναι ότι ο όρος είναι πολύ γενικός, ίσως να αποτελεί προσωπική εκτίμηση και τίποτα παραπάνω, μπορεί να είναι και κάπως ουτοπικός.
Υπάρχουν φυσικά και αντικειμενικοί παράγοντες που βοηθούν στο όλο εγχείρημα, αλλά το βήμα από το 9 στο 10 δεν είναι εύκολο, έχει άλλη χάρη.
Προσωπικά με δυσκολεύει το 10ρι κυρίως γιατί πολλές φορές με γεμίζει ενοχές και αμφιβολίες. Δεν θα το αρνηθώ αν με πείσει ο τίτλος, αλλά πάντα θα υπάρχει μια αμφιβολία, η ανάγκη επιβεβαίωσης από κάποιον που εμπιστεύομαι. Νομίζω το τελευταίο που είχα βάλει ήταν στο Super Mario Odyssey, όχι γιατί ο τίτλος ήταν επαναστατικός, όπως θα ήθελε η παραπάνω κλίμακα. Άλλωστε με τα χρόνια έχω αλλάξει λίγο τη θεώρησή μου, έχω βάλει την έννοια της μοναδικότητας της εμπειρίας στο βαθμό, η οποία όταν επιτυγχάνεται και όταν συνδυάζεται και με τον άρτιο τεχνικό και όποιον άλλο τομέα, δημιουργεί την ευκαιρία για δεκάρι. Το Super Mario Odyssey μπορεί να μην είναι μοναδικό στο είδος του, αλλά η εμπειρία που πρόσφερε ήταν, παρά το ότι υπάρχουν δεκάδες παλιότεροι τίτλοι στη σειρά και ακόμη περισσότεροι ανταγωνιστές. Αυτό από μόνο του κάνει τον τίτλο εξαιρετικά μοναδικό (συν η εξαιρετική ποιότητα μηχανισμών/ιδεών/τεχνικού τομέα).
Αλλά η αλήθεια είναι ότι η έννοια του 10 εξακολουθεί να προβληματίζει και θέλω να πιστεύω ότι δεν προβληματίζει μόνο εμένα.
Το σίγουρο είναι ότι εξακολουθεί να είναι δύσκολο. Και εδώ που τα λέμε, καλά κάνει και είναι.
Πλάτων Πέππας
Το λογικότερο θα ήταν πως μια συζήτηση γύρω από τη φύση του δέκα και το τι ακριβώς αντιπροσωπεύει, θα έπρεπε να ακολουθεί μιας συζήτησης για τις βαθμολογίες γενικότερα. Παρόλα αυτά, και με αφορμή τα πέντε χρόνια από το review για το The Witcher 3, ίσως ακόμα και έτσι μπορεί να βγει ένα κάποιο νόημα.
Για μένα, το δέκα δεν αντιπροσωπεύει σε καμία περίπτωση το τέλειο. Το αψεγάδιαστο, η δημιουργία χωρίς μειονεκτήματα, είναι μια ουτοπία, όπως και το αεικίνητο στην περίπτωση της φυσικής. Δεν μπορεί να επιτευχθεί, όχι διότι μπαίνει στη μέση ο παράγοντας «προσωπικές προτιμήσεις», μα επειδή θεωρώ πως ακόμα και έξω στη φύση δεν υπάρχει το τέλειο. Ομοίως και σε άλλες τέχνες.
Υπάρχει όμως το ριζοσπαστικό. Υπάρχει το Halo, με το σύστημα χειρισμού που καθόρισε τα FPS από εκεί και πέρα. Είναι κρίμα που το AI του δεν επηρέασε εξίσου τη βιομηχανία. Υπάρχει το The Last of Us, η αφήγηση του οποίου και ο τρόπος που αυτή αναπτύσσει τους χαρακτήρες προσεγγίζει δυσθεώρητα επίπεδα μεστής γραφής σε οποιοδήποτε Μέσο. Υπάρχει το πρώτο BioShock και η στιγμή της σύγκρουσης με τον Andrew Ryan, που στιγμάτισε και στιγματίζει παίκτες οποιασδήποτε ηλικίας. Υπάρχει το Half-Life 2 και το μοντέλο φυσικής και η χρήση του στους γρίφους, που γονάτιζε κάρτες γραφικών και υπολογιστές που θεωρούνταν δυνατοί πίσω στο 2004. Και άλλα παραδείγματα. Από αυτούς, ας μη γελιόμαστε, κανένας τίτλος δεν είναι αψεγάδιαστος.
Όμως όλοι, είτε προχώρησαν, είτε είχαν τη δυναμική να προχωρήσουν, ο καθένας με το δικό του τρόπο και σε έναν ή περισσότερους τομείς, το είδος των videogames μπροστά. Αυτό θα έπρεπε να κυνηγούν οι developers και ειδικότερα αυτοί που έχουν την οικονομική άνεση να επενδύσουν σε ταλαντούχα άτομα, με όραμα και νέους μηχανισμούς. Και ας τους πάρει λίγο περισσότερο καιρό να κυκλοφορήσουν αυτό που πραγματικά ονειρεύονται, όχι μια δημιουργία που καταλήγει απόρροια συμβιβασμών. Για οποιονδήποτε λόγο. Αυτή για μένα είναι η πραγματική ουσία του δέκα.
Χιλιάδες reviews απο τότε που είμασταν μικροί... εκατομμύρια παιχνίδια και reviews τώρα.... Το σημαντικότερο είναι το κείμενο αλλα αν θέλουμε να δούμε τον βαθμό κάπως πρέπει να ξεχωρίσεις την μάζα.....το δέκα είναι απλά ο τίτλος που θα έχει απήχηση που θα είναι επαναστατικός που θα ορίσει την βιομηχανία που θα είναι κοινά αρεστός και σε τεχνική ανάλυση θα είναι τουλάχιστον τίμιος. Όλα αυτά είναι για μένα το δέκα και εγώ εκεί το βάζω...αν είσαι reviewer είναι μαγκιά σου να κάνεις αυτόν τον διαχωρισμό...και φυσικά αν το εξηγείς και στο γραπτό ακόμα μεγαλύτερη μαγκιά.
Μετα απο 35 χρονια παιχνιδακιας και εχοντας ζησει τη σκηνη των reviews απο την αρχη της οταν ηταν στα περιοδικα εχω να πω οτι η φαση εχει αλλαξει αρκετα. Τοτε στα 80ς και 90ς και το κοινο ηταν λιγοτερο ωριμο και εμπειρο και το εργαλειο των reviews ειχε μεγαλη επιρροη. Οσο περναγαν τα χρονια και μεγαλωνε και ηλικιακα το κοινο και οσο αρχισε το βιντεογκεημινγκ να φερνει δισεκατομυρια σε κερδη , αλλαξαν πολλα. Αυξηθηκε και ο ανταγωνισμος με το ιντερνετ. Τα reviews καποτε ειχαν τη μορφη Γραφικα , Ηχος , Gameplay εμπαινε ενα βαθμος στο καθενα , εβγαινε ενας μεσος ορος και κειμενο ηταν απλα περιγραφη των βαθμων και δε χρειαζοταν να το διαβασεις. Εβλεπες 9αρι μεσο ορο? αγοραζες. Τωρα το review εχει γινει τεχνη και εχει γινει τεχνη διοτι τα παιχνιδια ειναι πιλυπλοκα χρονοβορα και μοιραια ενας που γραφει πρεπει να εχει ειδικες γνωσεις για το συγκεκριμενο ειδος παιχνιδιου , την εμπειρια που αυτο προσφερει κτλπ. Εχουν αλλαξει τα δεδομενα τοσο απο τα 80ς και 90ς ωστε να μπορουμε να μιλαμε για κατι εντελως διαφορετικο, για αυτο και το συστημα του βαθμου μοιαζει ξεπερασμενο. Δηλαδη τωρα ενας βαθμος στα γραφικα τι να μου πει εμενα σαν στρατετζακια. Θελω ο reviewer να μου εξηγησει τα game mechanics ,την AI, θελω να αφιερωσει 30-40 ωρες που χρειαζονται τουλαχιστον για να καταλαβεις κατο απο εναν τιτλο οπως το europa universalis πχ. Απλα οι reviewers ειδικα οι μεγαλυτεροι σε ηλικια ειναι λογικο να εχουν μια πιεση και ενα αγχος για τον 'βαθμο'. Στη τελικη βαθμολογεις τη δουλεια των αλλων το πως βγαζουν το ψωμακι τους απο τη μια , αλλα απο την αλλη προστατευεις και τον δικο σου τον πελατη απο το να πεταξει τα λεφτακια του απο το υστερημα του σε μια φολα. Μην ασχολειστε με βαθμους (απευθυνομαι στους reviewers). Αφιερωστε χρονο να αποκτησετε 'ειδικοτητα' στο ειδος game που αγαπατε. Ετσι βγαινει το καλο review και για αυτο αυτο το σαιτ ξεχωριζει. Ειναι 4-5 ατομα που απλα γραφουν τα καλυτερα reviews οχι στην ελλαδα , αλλα στο τοπ 5 σε παγκοσμιο επιπεδο ή πιο σωστα σε αγγλοφωνο γερμανοφωνο και ελληνοφωνο κοσμο τις γλωσσες που ξερω δηλαδη.